Geografija Ugande
Uganda se nalazi u istočnoj Africi, zapadno od Kenije, južno od Južnog Sudana, istočno od Demokratske Republike Kongo i severno od Ruande i Tanzanije. Veći deo njene granice je obala jezera. Uganda nema izlaz na more, ali je plodna i bogata vodom koja se sastoji od mnogih jezera i reka, uključujući najveće jezero Viktorija. Zemlja se nalazi u srcu regiona Velikih jezera i okružena je sa tri jezera, Edvardovim jezerom i Albertovim jezerom i Viktorijinim jezerom.
Klima je tropska i uglavnom je kišna sa dve sušne sezone (od decembra do februara, od juna do avgusta). Severoistok zemlje je sa polusušnom-stepskom klimom. Teren Ugande se uglavnom sastoji od visoravni okruženih rubom planina uključujući planinski lanac Ruvenzori. Značajni nacionalni parkovi uključuju Bvindi, planine Ruvenzori, Kibale i Nacionalni park Mgahinga. [1]
Izolovana brda su uobičajene karakteristike u geografiji Ugande. Obično su granita, ponekad od gnajsa, a nikada od amfibolita ili vulkanskih stena. [2] Izbočena kvarcitna brda imaju tendenciju da formiraju grebene, a ne "prava izolovana brda".
Statistika[uredi | uredi izvor]
Površina: [3]ukupno: 241.551 km²zemljište: 200.523 km²voda: 41.028 km²
Granice: [1]ukupno: 2.729 kmgranične zemlje: Demokratska Republika Kongo 877 km, Kenija 814 km, Južni Sudan 475 km, Tanzanija 391 km, Ruanda 172 km
Ekstremi nadmorske visine:najniža tačka: 614 m Albert Nil na granici sa Južnim Sudanom [1]najviša tačka: 5.111 m [3] Vrh Margerita na planini Stenli.
Prirodni resursi:bakar, kobalt, hidroenergija, krečnjak, so, obradive površine, zlato [1]
Korišćenje zemljišta: (2012) [4]obradivo zemljište: 69.000 km², 34,41%trajni usevi: 22.500 km², 11,22%šumski pokrivač: 28.100 km²,14,01%ostalo: 80.931 km², 40,36%
Navodnjavano zemljište: (2012) [5]140 km²
Ukupni obnovljivi vodni resursi: 66 km³ (2011) [6] ili 60 km³ (2012) [7]
Životna sredina – aktuelna pitanja:isušivanje močvara za poljoprivrednu upotrebu, krčenje šuma, prekomerna ispaša, erozija zemljišta, zaraza vodenim zumbulima u jezeru Viktorija, rasprostranjen krivolov [1]
Životna sredina – međunarodni ugovori:potpisnica:
- Konvencija o Međunarodnoj pomorskoj organizaciji
- Konvencija o zaštiti svetske kulturne i prirodne baštine
- Sporazum o očuvanju afričko-evroazijskih migratornih vodenih ptica
- Okvirna konvencija Ujedinjenih nacija o klimatskim promenama
- Bečka konvencija o zaštiti ozonskog omotača
- Protokol iz Kjota uz Okvirnu konvenciju Ujedinjenih nacija o klimatskim promenama
- Konvencija o međunarodnoj trgovini ugroženim vrstama divlje faune i flore
- Bazelska konvencija o kontroli prekograničnog kretanja opasnog otpada i njihovog odlaganja
- Konvencija Ujedinjenih nacija o pravu mora
- Konvencija o biološkoj raznovrsnosti
- Konvencija Ujedinjenih nacija za borbu protiv dezertifikacije u onim zemljama koje doživljavaju ozbiljnu sušu i/ili pustinju, posebno u Africi
- Međunarodna konvencija o zaštiti bilja
- Konvencija o močvarama od međunarodnog značaja, posebno kao staništu vodenih ptica
potpisana, ali neratifikovana:
- Konvencija o zabrani vojne ili bilo koje druge neprijateljske upotrebe tehnika modifikacije životne sredine
Geografija – napomena: Uganda je jedna od šest afričkih država koje se nalaze na ekvatoru. Veći deo Ugande je severno od ekvatora.
Geografija stanovništva[uredi | uredi izvor]
Gustina naseljenosti Ugande je 229/km2. [8] Najnaseljeniji gradovi Ugande nalaze se u centralnim i istočnim regionima zemlje.
Kampala je najnaseljeniji grad Ugande, ujedno i njena nacionalna i komercijalna prestonica. Njegova populacija je oko 3.652.000 od 2022. sa povećanjem od 5,24% u odnosu na 2021. [9]
Klima[uredi | uredi izvor]
Uganda ima toplu tropsku klimu sa temperaturama u proseku između 25–29 °C (77–84°F). Meseci od decembra do februara su najtopliji, ali čak i tokom ove sezone večeri mogu biti hladne sa temperaturama u rasponu od 17–18 °C (63–64°F). [10]
Uganda ima godišnje padavine od 1.000 mm do 1.500 mm. Kišne sezone su od marta do maja i od septembra do novembra. Tokom ovih meseci, jake kiše mogu otežati prolazak putevima i terenima. Period od januara do februara i ponovo od juna do avgusta su suvi. [10]
| Klima Kampala | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 33 (91) |
36 (97) |
33 (91) |
33 (91) |
29 (84) |
29 (84) |
29 (84) |
29 (84) |
31 (88) |
32 (90) |
32 (90) |
32 (90) |
36 (97) |
| Maksimum, °C (°F) | 28,6 (83,5) |
29,3 (84,7) |
28,7 (83,7) |
27,7 (81,9) |
27,3 (81,1) |
27,1 (80,8) |
26,9 (80,4) |
27,2 (81) |
27,9 (82,2) |
27,7 (81,9) |
27,4 (81,3) |
27,9 (82,2) |
27,8 (82) |
| Prosek, °C (°F) | 23,2 (73,8) |
23,7 (74,7) |
23,4 (74,1) |
22,9 (73,2) |
22,6 (72,7) |
22,4 (72,3) |
22,0 (71,6) |
22,2 (72) |
22,6 (72,7) |
22,6 (72,7) |
22,5 (72,5) |
22,7 (72,9) |
22,73 (72,93) |
| Minimum, °C (°F) | 17,7 (63,9) |
18,0 (64,4) |
18,1 (64,6) |
18,0 (64,4) |
17,9 (64,2) |
17,6 (63,7) |
17,1 (62,8) |
17,1 (62,8) |
17,2 (63) |
17,4 (63,3) |
17,5 (63,5) |
17,5 (63,5) |
17,6 (63,7) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | 12 (54) |
14 (57) |
13 (55) |
14 (57) |
15 (59) |
12 (54) |
12 (54) |
12 (54) |
13 (55) |
13 (55) |
14 (57) |
12 (54) |
12 (54) |
| Količina kiše, mm (in) | 68,4 (2,693) |
63,0 (2,48) |
131,5 (5,177) |
169,3 (6,665) |
117,5 (4,626) |
69,2 (2,724) |
63,1 (2,484) |
95,7 (3,768) |
108,4 (4,268) |
138,0 (5,433) |
148,7 (5,854) |
91,5 (3,602) |
1.264,3 (49,774) |
| Dani sa kišom (≥ 1.0 mm) | 4,8 | 5,1 | 9,5 | 12,2 | 10,9 | 6,3 | 4,7 | 6,7 | 8,6 | 9,1 | 8,4 | 7,4 | 93,7 |
| Relativna vlažnost, % | 66 | 68,5 | 73 | 78,5 | 80,5 | 78,5 | 77,5 | 77,5 | 75,5 | 73,5 | 73 | 71,5 | 74,5 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 155 | 170 | 155 | 120 | 124 | 180 | 186 | 155 | 150 | 155 | 150 | 124 | 1.824 |
| Izvor #1: World Meteorological Organization,[11] Climate-Data.org for mean temperatures | |||||||||||||
| Izvor #2: BBC Weather[12] | |||||||||||||
Klimatske promene[uredi | uredi izvor]
Efekti klimatskih promena u Ugandi su sve ozbiljniji, utičući na živote građana te zemlje i njeno okruženje. To je dovelo do ekstremnih vremenskih pojava kao što su nepredvidive, produžene suše i padavine. Klima Ugande je uglavnom tropska sa redovnim padavinama i sunčanim periodima. Zbog klimatskih promena, godišnja doba su se promenila, pri čemu je kišna sezona postala sve promenljivija po dužini, a suše sve prisutnije, posebno u istočnoj i severoistočnoj Ugandi. Klimatski trendovi imaju potencijal da utiču na razvoj Ugande, zbog ranjivosti raznolikog okruženja Ugande.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d „Uganda”. The World Factbook (na jeziku: engleski). CIA. Pristupljeno 2018-10-12.
- ^ Ollier, C.D. (1960). „The Inselbergs of Uganda”. Zeitschrift für Geomorphologie. 4 (1): 43—52.
- ^ a b „"2014 Statistical Abstract", Uganda Bureau of Statistics, accessed 16 July 2015” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 23. 11. 2015. g. Pristupljeno 16. 7. 2015.
- ^ Uganda, Country Profile, FAO Stat, Food and Agriculture Organization, accessed 16 July 2015
- ^ Uganda, Country Profile, FAO Stat, Food and Agriculture Organization, accessed 16 July 2015
- ^ TOTAL RENEWABLE WATER RESOURCES, "The World Factbook", United States Central Intelligence Agency, 2011, accessed 16 July 2015 Arhivirano 12 jun 2015 na sajtu Wayback Machine
- ^ "Uganda - Total Renewable Water Resources - Water resources: total renewable (natural)", World Data Atlas, knoema, based on FAO Aquastat, 2014, accessed 16 July 2015
- ^ „Uganda Population (2022) - Worldometer”. www.worldometers.info (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-04-15.
- ^ „Kampala, Uganda Metro Area Population 1950-2022”. www.macrotrends.net. Pristupljeno 2022-04-15.
- ^ a b „What is the weather, climate and geography like in Uganda”. World Travel Guide (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-05-08.
- ^ „World Weather Information Service: Kampala”. World Meteorological Organization. Pristupljeno 2019-08-27.
- ^ „Kampala”. BBC Weather. Pristupljeno 2019-08-27.