Dan Afrike
Dan Afrike (engl. Africa Day, fr. Journée de l'Afrique, arap. يوم أفريقيا, port. Dia de África, šp. Día de África, afr. Afrika-dag, amh. የአፍሪካ ቀን), ranije označavan i kao Dan oslobođenja Afrike (engl. African Liberation Day) predstavlja dan sećanja na datum 25. maj 1963. kada je osnovana Organizacija afričkog jedinstva, današnja Afrička unija. Tradicionalno se obeležava svake godine nizom prigodnih kulturnih, sportskih i političkih manifestacija širom afričkog kontinenta, ali i u drugim delovima sveta.
Istorijat
[uredi | uredi izvor]Prvi zajednički kongres nezavisnih afričkih država održan je 15. aprila 1958. u Akri, glavnom gradu Gane. Domaćin prvog kongresa bio je tadašnji ganski premijer Kvame Nkruma, a pored domaćina Kongresu su prisustvovali i najviši državni predstavnici iz Egipta (tada dela Ujedinjene Arapske Republike), Etiopije, Liberije, Libije, Maroka, Sudana i Tunisa, te predstavnici partije Unija naroda Kameruna. Pozivnicu za prisustvovanje kongresu nisu dobili predstavnici tadašnje Južnoafričke Unije zbog politike aparthejda i rasne segregacije u toj zemlji. Glavna tema Kongresa bili su napori i težnje afričkog stanovništva za potpunim oslobođenjem od kolonijalne vlasti evropskih država.[1] Na Kongresu je doneta deklaracija o neophodnosti uspostavljanja panafričkog Dana afričke slobode koji bi se obeležavao svake godine kao simbol odlučnosti afričkog stanovništva u borbi za slobodu i okončanje strane dominacije i eksporatacije.[2]
Pet godina nakon Konferencije u Akri, 25. maja 1963. u Adis Abebi su predstavnici trideset afričkih država doneli odluku o formiranju Organizacije afričkog jedinstva (engl. Organisation of African Unity), jedinstvene panafričke političke organizacije čiji osnovni cilj je bila daljnja borba za konačno oslobođenje preostalih kolonijalnih poseda (posebno Mozambika, Angole, Južne Rodezije), te za ukidanje politike aparthejda u Južnoj Africi. Jedan od najvažnijih ciljeva novoformirane organizacije je bila i borba za bolji životni standard lokalnog afričkog stanovništva, poboljšanje zdravstvene situacije i obrazovnog sistema. Konferencijom je predsedavao etiopski car Hajle Selasije.
Zajedničku deklaraciju o osnivanju OAJ potpisale su sve države učesnice konferencije, uz izuzetak Maroka koji je imao status posmatrača[3][4] Na konnferenciji je doneta i odluka o preimenovanju dotadašnjeg Dana afričke slobode u Dan oslobođenja Afrike. Iako je OAJ 2002. godine zamenila Afrička unija, ostalo je obeležavanje Dana Afrike na datum 25. maja, dan kada je doneta osluka o osnivanju prve panafričke političke organizacije koju su činile nezavisne afričke zemlje.[5]
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "The History of Africa Liberation Day" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (27. januar 2022); TheTalkingDrum.com; accessed May 2017
- ^ „African Liberation Day: A Celebration of Resistance”. Pambazuka News. 10. 05. 2012. Pristupljeno 23. 10. 2016.
- ^ Maroko je na Konferenciji u Adis Abebi učestvovao kao posmatrač, čime su izražavali svoje nezadovoljstvo zbog prisustva Mauritanije na Konferenciji, države sa kojom su u to vreme imali nerešena pitanja oko granice.
- ^ „1963: African States Unite Against White Rule”. BBC On This Day. Pristupljeno 23. 10. 2016.
- ^ Allison, Simon (26. 05. 2015). „Africa Day: Is the African Union worth celebrating?”. Daily Maverick. Pristupljeno 23. 10. 2016.
