Društvena struktura

Društvena struktura je pojam koji se koristi u društvenim naukama kako bi se označila ukupnost međusobno povezanih elemenata (društvenih pojava i procesa) koji čine društvo kao celinu i koji određuju, u manjoj ili većoj meri, delovanje pojedinaca socijalizovanih unutar date društvene strukture.

Značenje pojma društvena struktura može biti različito, u zavisnosti od nivoa analize. Na makro nivou, ovaj pojam se može odnositi na sistem socio-ekonomske stratifikacije (npr. klasna struktura) ili na neke druge ustaljene odnose između velikih društvenih grupa. Na mezo nivou, on se može odnositi na strukturu društveno umreženih veza između pojedinaca ili društvenih organizacija. Na mikro nivou, on se može odnositi na način na koji kulturne institucije ili društvene norme oblikuju ponašanje aktera unutar datog društvenog sistema. Često se ukazuje na međusobnu povezanost ovih nivoa analize.

Svaka teorija može isticati značaj različitih elemenata unutar društvene strukture i drugačije objašnjavati karakter njihovih međusobnih odnosa.

• Funkcionalistička teorija kao osnovne elemente društvene strukture navodi društvene uloge i položaje koje zauzimaju pojedinci, a kojima upravljaju društvene vrednosti i društvene norme. Odnos delova prema celini, kao i delova međusobno, zasniva se na skladu i harmoniji, koji vode održanju celine.
• Prema marksističkoj teoriji, društvenu strukturu čine radne aktivnosti i svojinski odnosi. Ove odnose obeležava nesklad i unutrašnji sukob prouzrokovan partikularnim interesima.