Mato Dujmov
 | Ovaj članak sadrži spisak literature, srodne pisane izvore ili spoljašnje veze, ali njegovi izvori ostaju nejasni, jer nisu uneti u sam tekst. |
| Mato Dujmov | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 17. februar 1937. |
| Mesto rođenja | Gara, Kraljevina Mađarska |
| Datum smrti | 15. mart 1998. (61 god.) |
| Mesto smrti | Baja, Mađarska |
Mato Dujmov (1937 – 1998) je bio bunjevački kulturni pregalnik i pisac jednočinki.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Mato Dujmov je rođen 17. februara 1937. godine u seljačkoj porodici u Gari u mađarskom delu Bačke, nadomak grada Baje. Majka Marija Trskić bila je iz Baje, dok je otac Mato Dujmov bio garski Bunjevac. Otac je umro verovatno u Beču 1945. godine kao mađarski vojnik. Posle toga se Marija sa sinom seli u Kaćmar, selo udaljeno od Baje 30 kilometara na samoj srpskoj granici.
Posle osnovne škole u Kaćmaru Mato Dujmov završava tehnikum u živopisnom gradu Šopronu blizu austrijske granice. Prvobitno je radio na željeznci, a zatim postaje poreznik u Mesnoj opštini u Kaćmaru. Međutim, on se ipak odlučuje za fizički posao i postaje zidar. Pored teškog posla uspeo je da stekne gimnazijsku maturu, a potom je uspešno završio partijsku višu školu i time stekao diplomu. Dana 20. avgusta 1960. u santovačkom srpskom pravoslavnom hramu sklopio je brak sa Spomenkom Kostalić iz Santova.
Mato Dujmov je bio jedan od prvih inicijatora da se osnuje Bunjevački klub u Kaćmaru 1970. godine, koji je među tzv. „južnoslovenskim“ klubovima u tadašnjoj Mađarskoj bio drugi po redu. Naime, godinu ranije osnovao se Srpski klub u Pomazu. Ne štedeći vreme Mato Dujmov je bio glavni organozator mnogih kulturno-prosvetnih predavanja i Prela (veče sa kulturnim programom, jednočinkama i nastupom folklornih grupa) sa ciljem da se održi o pojača nacionalna svest Bunjevaca u Kaćmaru, pa i šire. Godine 1972. jedan je od osnivača Bunjevačkog kulturnog kruga „Neven“ u Kaćmaru. Mato Dujmov je bio učesnik mnogih pozorišnih predstava, uglavnom u komadima Branislava Nušića. Bio je jedan od najaktivnijih članova Demokratskog saveza Južnih Slovena u Mađarskoj. O delatnosti Mate Dujmova izveštavale su tadašnje Narodne novine (Mađarska), jedini list na srpskom, hrvatskom i slovenačkom jeziku u Mađarskoj, a takođe i Narodni kalendar koji je objavljivan u Budimpešti.
Od 1980. godine Mato Dujmov i sam počinje da piše jednočinke na bunjevačkom govoru srpskog jezika koje su se izvodile u mesnom Domu kulture, a takođe i u drugim bunjevačkim i srpskim naseljima u Mađarskoj. Njegove jednočinke su pune humora, ali sa posebnim brigom u vezi očuvanja bunjevačkog govora i identita koji je zbog snažne asimilicije ozbiljno ugrozio opstanak Bunjevaca u Mađarskoj.
Mato Dujmov se tokom svoga života vazda ugledao na delatnost velikih bunjevačkih rodoljuba i kultrunih radnika Mije Mandića i Ivana Antunovića. Bio je veliki protivnik kroatizacije (pohrvaćivanja) bačkih Bunjevaca. Sa svojim Bunjevačkim kultrunim krugom „Neven“ održavao je živu vezu sa Bunjevačkim nacionalnim većem u Subotici i uspeo je da izgradi dobru saradnju i sa Srpskim demokratskim savezom u Mađarskoj.
Mato Dujmov je umro 15. marta 1998. godine u Baji.
Jednočinke[uredi | uredi izvor]
- Dužijance
- Doktor
- Crni Pero
- Krilati bili konj
- Uvik se štogod traži
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Narodni kalendar (1975, 1978, 1984)
- Srpske narodne novine (mart, 1998)
- Politikin ekspres (24. mart 1993)