Orahov Do
Orahov Do | |
|---|---|
 Orahov Do | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Bosna i Hercegovina |
| Entitet | Federacija BiH |
| Kanton | Hercegovačko-neretvanski kanton |
| Opština | Ravno |
| Stanovništvo | |
| — 2013. |  151 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 42° 49′ 42″ S; 17° 55′ 37″ I / 42.8282° S; 17.9269° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), ljeti UTC+2 (CEST) |
| Površina | 22,57 km2 |
  Orahov Do Orahov Do na karti Bosne i Hercegovine | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 88370 |
| Pozivni broj | +387 (0)36 |
Orahov Do je naseljeno mesto u opštini Ravno koja administrativno pripada Hercegovačko-neretvanskom kantonu, Federacija BiH, Bosna i Hercegovina. Prema popisu stanovništva iz 2013. u naselju je živeo 151 stanovnik.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Seoska crkva je veoma stara, obnavljana je više puta. Oko crkve ima grčkih (pravoslavnih) ploča, a po brdima ima mnogo starih gomila. Na kilometar od sela nalaze se stare omeđine, koje se zovu Gradina. Kod magistralnog puta može se videti čuveni solinski put, kojim su nekada kiridžije gonile karavane soli iz Slanoga u Hercegovinu i druge krajeve. Manastir Zavala je imao svoju četrnju za vino u ovom selu. Ranije su gotovi svi meštani bili kmetovi ovog manastira. Kao držaoci zemalja manastira Zavale 1817. godine pominju se Ivan Burum, Đura Krstić (Kristić), Ivan Ćosić i Vidoje Štrcalo.[1]
Biskup fra Dominik Andrijašević, rodom iz Popova polja, podneo je izveštaj 1629. godine Rimu o stanju katoličke crkve u Donjoj Hercegovini. Za parohiju Orahov Do, Češljari i Golubinac naveo je da je čine 40 katoličkih porodica u sva tri sela, i da je jednu od tih porodica, koja je bila pravoslavna, preveo u katoličanstvo. Međutim, u selu je i tada bilo pravoslavaca, tako je manastir Zavala 1514. godine kupio jedan vinograd od Bože, sina Radovanova, iz Orahova Dola, a zemlju je kupovao u ovom selu 1600. i 1618. godine. Prema narodnom predanju, seoski rod Boškovići bili su pravoslavne veroispovesti, a njihov pripadnik Nikola Bošković, otac Ruđera Boškovića, se odselio u Dubrovnik kao pravoslavac.[2]
Za vreme Drugog svetskog rata iz Orahova Dola je bilo pripadnika ustaša koji su činili zločine nad pravoslavnim srpskim stanovništvom okolnih sela u Popovom polju. Među najozloglašenijima se pominju Martin i Nikola Burum.[3]
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema popisu stanovništva iz 2013. godine u mestu je bio 151 stanovnik. Svi su se izjasnili kao Hrvati. Iako rimokatoličke veroispovesti, svi meštani praznuju krsnu slavu.[4]
Raniji popisi:
| Nacionalnost[6] | 1991. | 1981. | 1971. | 1961. |
| Srbi | 4 | 7 | 11 | 4 |
| Hrvati | 36 | 137 | 225 | 283 |
| Jugosloveni | - | 5 | - | - |
| Ukupno | 40 | 149 | 236 | 288 |
Poreklo stanovništva[uredi | uredi izvor]
U Orahovu Dolu su 1938. godine živeli rodovi:
Katolici:
- Kristići, 13 kuća. Ranije su bili Boškovići. Starinom su iz Bosne. Od ovog roda potiče Ruđer Bošković. Slave Mratindan.
- Tomičići, 5 kuća. Ogranak Boškovića (Kristića). Slave Mratindan.
- Burumi, 6 kuća. Davno se doselili iz Osječine Međe kod Dubrave. Slave Mratindan.
- Jerčići, 4 kuće. Ogranak starih Borojevića koji su starinom iz Crne Gore. Slave Mratindan.
- Brkići, 2 kuće. Ogranak Borojevića. Slave Mratinddan.
- Perići, 3 kuće. Došli iz Dubrave. Slave Mratindan.
- Pirjaći, 3 kuće. Starinom iz Majkova. Prvo su se zvali Lazibat, potom Pirjan, pa Pirjać. Slave Mratindan.
- Radići, 3 kuće. Dedovi im došli sa Planjaka u Trnčini. Slave Nikoljdan.
- Pandže, 2 kuće. Došli iz Kotara u 18. veku. Slave Mratindan.
- Balija, 1 kuća. Došao kao zet u Tomičiće iz Golubinaca. Slave Mratindan.
- Jovići, 1 kuća. Potiču od Jovića u Češljarima, došli početkom 20. veka. Slave Mratidan.
- Kojići, 1 kuća. Istog su porekla sa Šimunovićima u Ravnom. Ranije živeli u Cicrini. Slave Mitrovdan.
Pravoslavci:
- Šešelji, 1 kuća. Doseljeni 1925. na manastirskom imanju iz Zavale. Od ove porodice potiče Vojislav Šešelj. Slave Lučindan.[7]
Poznate ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Nikola Bošković, dubrovački trgovac, otac astronoma i matematičara Ruđera Boškovića
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ Filipović & Mićević 1959, str. 153.
- ^ Filipović & Mićević 1959, str. 62.
- ^ Ćuk, Manojlo (2014). „Jama Jagodnjača na Ržanom dolu - mjesto ustaškog zločina nad Srbima Popova polja i okoline”. Zločini Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima 1941—45. godine na prostoru Hercegovine: 265.
- ^ Mićević, Ljubo (1930). „Krsno ime ili krsna slava u Popovu”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. 5: 98.
- ^ „Ravno”. statistika.ba.
- ^ Savezni zavod za statistiku i evidenciju FNRJ i SFRJ: Popis stanovništva 1948, 1953, 1961, 1971, 1981. i 1991. godine.
- ^ Filipović & Mićević 1959, str. 154.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Mićević, Ljubo (1930). „Krsno ime ili krsna slava u Popovu”. Glasnik Etnografskog muzeja u Beogradu. 5.
- Filipović, Milenko; Mićević, Ljubo (1959). Popovo u Hercegovini. Sarajevo.
- Ćuk, Manojlo (2014). „Jama Jagodnjača na Ržanom dolu - mjesto ustaškog zločina nad Srbima Popova polja i okoline”. Zločini Nezavisne Države Hrvatske nad Srbima, Jevrejima i Romima 1941—45. godine na prostoru Hercegovine.
