Pređi na sadržaj

Paralelogram

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Paralelogram
Ovaj paralelogram je romboid jer nema prave uglove i nejednake stranice.
Tipčetvorougao
Ivice i temena4
Simetrična grupaC2, [2]+, (22)
Površinab × h (osnovica × visina);
ab sin θ (proizvod susednih stranica i sinus bilo kog ugla temena)
Svojstvakonveksan

U Euklidovoj geometriji, paralelogram je jednostavan (ne-samosekući) četvorougao sa dva para paralelnih stranica. Naspramne stranice paralelograma su jednake dužine, a naspramni uglovi su jednake mere.

Podudarnost naspramnih stranica i naspramnih uglova je direktna posledica Euklidovog postulata paralelnosti i ni jedan uslov se ne može dokazati bez primenjivanja Euklidovog postulata paralelnosti ili jedne od njegovih ekvivalentnih formulacija.

Poređenja radi, četvorougao sa samo jednim parom paralelnih stranica je trapez.

Trodimenzionalni ekvivalent paralelograma je paralelepiped.

Etimologija (na grčkom grč. παραλληλ-όγραμμον — „oblik od paralelnih linija”) odražava definiciju.

Posebni slučajevi

[uredi | uredi izvor]
Četvorouglovi po simetriji
  • Romboid — četvorougao čije su naspramne stranice paralelne, susedne stranice nejednake i čiji uglovi nisu pravi.[1]
  • Pravougaonik — paralelogram sa četiri ugla jednake veličine.
  • Romb — paralelogram sa četiri stranica jednake dužine.
  • Kvadrat — paralelogram sa četiri stranica jednake dužine i uglova jednake veličine (pravi uglovi).

Karakterizacija

[uredi | uredi izvor]

Paralelogram je jednostavan (ne-samosekući) četvorougao ako i samo ako je jedna od sledećih izjava tačna:[2][3]

  • dva para naspramnih stranica su jednake po dužini;
  • dva para naspramnih uglova su jednaki po meri;
  • dijagonale se uzajamno polove;
  • jedan par naspramnih stranica je paralelan i jednak po dužini;
  • susedni uglovi su suplementni;
  • svaka dijagonala deli četvorougao na dva podudarna trougla;
  • zbir kvadrata stranica jednak je zbiru kvadrata dijagonala (Ovo je paralelogramski zakon.);
  • ima rotacionu simetriju reda 2;
  • zbir udaljenosti od bilo koje unutrašnje tačke do stranica je nezavisna od lokacije tačke.[4] (Ovo je proširenje Vivianijeve teoreme.)
  • Postoji tačka X u ravni četvorougla sa svojstvom da svaka prava linija kroz X deli četvorougao na dva područja jednake površine.

Stoga, svi paralelogrami imaju sva gorenavedena svojstva, i obrnuto; ako je samo jedna od ovih izjava tačna u jednostavnom četvorouglu, onda je to paralelogram.

Formule

[uredi | uredi izvor]
Visine
Dijagonale
Obim
Površina
Zakon paralelograma

Formula površine

[uredi | uredi izvor]
Dijagram koji pokazuje kako se paralelogram može preurediti u oblik pravougaonika
Paralelogram se može preurediti u pravougaonik sa istom površinom.
Animacija za formulu površine .

Sve formule površina za opšte konveksne četvorouglove važe za paralelograme. Dalje formule su specifične za paralelograme:

Paralelogram sa osnovom b i visinom h može se podeliti na četvorougao i pravougaoni trougao i preurediti u pravougaonik, kao što je prikazano na slici levo. To znači da je površina paralelograma ista kao i površina pravougaonika sa istom osnovom i visinom:

Površina paralelograma je površina plave oblasti, koja je unutrašnjost paralelograma.

Formula za površinu oblika osnove × visina se takođe može izvesti pomoću slike sa desne strane. Površina K paralelograma desno (plava oblast) je ukupna površina pravougaonika umanjena za površinu dva narandžasta trougla. Površina pravougaonika je

a površina pojedinačno narandžastog trougla je

Dakle, površina paralelograma je

Druga formula površine, za dve stranice B i C i ugao θ, je

Površina paralelograma sa stranicama B i C (BC) i uglom na preseku dijagonala je data sa[5]

Kada se paralelogram odredi iz dužina B i C dve susedne stranice zajedno sa dužinom D1 bilo koje dijagonale, tada se površina može naći iz Heronove formule. Specifično to je

gde je i vodeći faktor 2 dolazi iz činjenice da izabrana dijagonala deli paralelogram na dva podudarna trougla.

Površina u kontekstu Dekartovih koordinata temena

[uredi | uredi izvor]

Neka vektori i neka označavaju matricu sa elementima a i b. Tada je površina paralelograma koju generišu a i bjednaka .

Neka su vektori i neka je . Tada je površina paralelograma koju generiše a i b jednaka .

Neka su tačke . Tada je površina paralelograma sa vrhovima na a, b i c ekvivalentna apsolutnoj vrednosti determinante matrice izgrađene korišćenjem a, b i c kao redova sa poslednjom kolonom dopunjenom jedinicama na sledeći način:

Dokaz da se dijagonale dele jedna na drugu

[uredi | uredi izvor]
Paralelogram ABCD

Da bi se dokazalo da dijagonale paralelograma dele jedna na drugu napola, mogu se koristiti podudarni trouglovi:

(naizmenični unutrašnji uglovi su jednaki po meri)
(naizmenični unutrašnji uglovi su jednaki po meri).

(pošto su to uglovi koje transverzala pravi sa paralelnim pravima AB i DC).

Takođe, stranica AB je po dužini jednaka strani DC, pošto su suprotne strane paralelograma jednake po dužini.

Dakle, trouglovi ABE i CDE su podudarni (ASA postulat, dva odgovarajuća ugla i uključena stranica).

Stoga,

Pošto dijagonale AC i BD dele jedna drugu na segmente jednake dužine, dijagonale se prepolovljavaju. Osim toga, pošto se dijagonale AC i BD prepolovljavaju u tački E, tačka E je središte svake dijagonale.

Rešetka paralelograma

[uredi | uredi izvor]

Paralelogrami mogu popločati ravan translacijom. Ako su ivice jednake ili su uglovi pravi, simetrija rešetke je veća. Oni predstavljaju četiri Braveove rešetke u 2 dimenzije.

Rešetke
Forma Kvadrat Pravougaonik Romr Paralelogram
Sistem Kvadratin
(tetragonalni)
Pravougaoni
(ortorombni)
Centrirano pravougaoni
(ortorombni)
Kosi
(monoklinika)
Ograničenja α=90°, a=b α=90° a=b None
Simetrija p4m, [4,4], order 8n pmm, [∞,2,∞], order 4n p1, [∞+,2,∞+], order 2n
Forma

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ „CIMT - Page no longer available at Plymouth University servers” (PDF). www.cimt.plymouth.ac.uk. Arhivirano iz originala (PDF) 14. 5. 2014. g. 
  2. ^ Owen Byer, Felix Lazebnik and Deirdre Smeltzer, Methods for Euclidean Geometry, Mathematical Association of America, 2010, pp. 51-52.
  3. ^ Zalman Usiskin and Jennifer Griffin, „The Classification of Quadrilaterals. A Study of Definition”, Information Age Publishing, 2008, p. 22.
  4. ^ Chen, Zhibo, and Liang, Tian. „The converse of Viviani’s theorem”, The College Mathematics Journal 37(5), 2006, pp. 390—391.
  5. ^ Mitchell, Douglas W., "The area of a quadrilateral", Mathematical Gazette, July 2009.

Literatura

[uredi | uredi izvor]
  • Yates, Robert C. (mart 1941), „The trisection problem”, National Mathematics Magazine, 15 (6): 278—293, JSTOR 3028413, doi:10.2307/3028413 

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]