Petnaesta kordunaška udarna brigada

**Petnaesta kordunaška udarna brigada**
Petnaesta kordunaška udarna brigada
Postojanje	5. decembar 1942. Mesto formiranja:; Velika Kladuša
Formacija	tri bataljona; od 17. decembra 1942. Mitraljeska četa i Četa za vezu; četiri bataljona od jula 1943.
Jačina	oko 800 boraca decembra 1942. ; oko 1.505 boraca jula 1942.
Deo	Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije
Angažovanje	Napad na Čemernicu decembra 1942. ; Napad na Saborsko januara 1943.; Ofanziva NOVJ u Lici proleća 1943.; Napad na Slunj juna 1943. ; Napad na Veliku Kladušu juna 1943. ; Operacija Volkenbruh; Napad na Glinu novembra 1943.; Operacija Panter; Napad na Cazin aprila 1944.; Operacija Morgenštern; Operacija Šah ; Napad na Cazin septembra 1944.; Napad na Cazin novembra 1944.; Karlovačka operacija
Odlikovanja	Orden narodnog oslobođenja; Orden partizanske zvezde; Orden bratstva i jedinstva
Komandanti
Komandant	Nikola Vidović; Momčilo Novković; Miloš Kukić; Dragan Pajić; Mirko Žutić
Politički komesar	Branko Bekić; Aleksandar Backović; Dušan Baić; Aleksandar Backović; Simo Livada; Milan Zimonja

Alternativni nazivi:
Treća kordunaška brigada
Petnaesta narodnooslobodilačka udarna brigada Hrvatske
Treća brigada Osme divizije NOVJ

Petnaesta kordunaška udarna brigada formirana je 5. decembra 1942. u Velikoj Kladuši od Trećeg i Četvrtog bataljona Prve hrvatske brigade i udarnog bataljona Prvog kordunaškog NOP odreda kao Petnaesta narodnooslobodilačka brigada Hrvatske. Prilikom osnivanja brojala je oko 800 boraca^[1]. Treći bataljon Prve hrvatske brigade postao je Prvi bataljon Petnaeste brigade, a Četvrti bataljon Drugi bataljon brigade, dok je Udarni bataljon iz Prvog kordunaškog partizanskog odreda postao Treći bataljon Petnaeste brigade.

17. decembra 1942. godine u brigadi su formirane mitraljeska četa i četa za vezu brigade^[2]. Drugi (banijski) bataljon po naređenju Glavnog štaba Hrvatske prekomandovan je iz Petnaeste brigade u novoformiranu Šesnaestu brigadu Sedme divizije. Mesto njega brigada je dobila drugi bataljon iz sastava Prvog kordunaškog partizanskog odreda.

Od svog formiranja, birgada je uključena u sastav Osme divizije, zamenivši Šestu primorsko-goransku brigadu. Petnaesta kordunaška je u sastavu divizije ili raznih borbenih grupa, učestvovala u operacijama divizije i Četvrtog korpusa.

Naredbom Glavnog štaba Hrvatske od 17. maja 1943. preimenovana je u Treću brigadu Osme divizije. 1. januara 1944. Petnaesta brigada je rasformirana. Dva bataljona brigade ušla su u sastav Četvrte i Pete kordunaške brigade, a druga dva bataljona ušla su u sastav novoformirane Plaščanske brigade, koja je nastavila da nosi naziv Treća brigada Osme diizije.

Odlikovana je Ordenom narodnog oslobođenja, Ordenom partizanske zvezde i Orden bratstva i jedinstva.