Pruga Ruma—Zvornik
| Pruga Ruma—Zvornik | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Regionalna pruga 211 Ruma—Zvornik je železnička linija koja povezuje Beograd sa Podrinjem i Bosnom i Hercegovinom.
Pruga koja povezuje stanice Platičevo i Štitar direktno, bez ulaska u šabačku stanicu, je kategorisana kao regionalna pruga 212 (rasputnica „1” — rasputnica „3”), a od rasputnice Donja Borina se odvaja linija ka Malom Zvorniku, kategorisana kao lokalna pruga 308.
Trasa i karakteristike pruge[uredi | uredi izvor]
Trasa pruge počinje u Sremu, kod železniče stanice Ruma odvajajući se od pruge Beograd—Šid kroz Sremsku ravnicu, preko reke Save pored grada Šapca, nastavljajući dalje kroz Mačvu ka Loznici i Zvorniku.
Pruga prolazi kroz opštinu Ruma Sremskog upravnog okruga i opštine Šabac, Bogatić, Loznica i Mali Zvornik Mačvanskog upravnog okruga.
Dužina pruge regionalne pruge br. 9. iznosi 33,695 km od Rume do Šapca, a od Šapca do Donje Borine i granice sa Bosnom i Hercegovinom 65,685 km. Preko regionalne pruge br. 10. kojom se zaobilazi ulazak u stanicu Šabac dužina trase od Rume do Donje Borine iznosi oko 99 km. Dužina lokalne pruge br. 13. od Donje Borine do Malog Zvornika iznosi oko 3 km.
Pruga je jednokolosečna, neelektrifikovana. Na svojoj trasi ima železnički most preko reke Save. Koristi se pretežno za teretni saobraćaj za potrebe prevoza sirovina iz Bosne i Hercegovine, kao i industrije u Šapcu. Putnički saobraćaj postoji od Rume do Malog Zvornika.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Zečetak ove pruge su pruga Ruma—Klenak koja je puštena u saobraćaj 1901. godine kao i pruga uskog koloseka Šabac—Banja Koviljača građena od 1906. do 1910. godine.
Pruga uzanog koloseka Šabac—Banja Koviljača[uredi | uredi izvor]
Izgradnja pruge od Šapca do Banje Koviljače širine koloseka 0,76 metara i dužine 54 km je započeta 28. avgusta 1906. godine, na stotu godišnjicu boja na Mišaru polaganjem kamena temeljca železničke stanice Šabac. Finansijer radova bio je Podrinski okrug koji je i osnovao Podrinsku okružnu železnicu (POŽ). Pruga je puštena u saobraćaj 18. jula 1910. godine. Voz se prugom kretao brzinom od 20 km na čas i prevozio je putnike i stoku.
Nakon oslobođenja Šapca u Prvom svetskom ratu, 11. novembra 1918. godine, odmah je obnovljen saobraćaj Podrinske okružne železnice. Na liniji Šabac—Banja Koviljača privremeni saobraćaj je uspostavljen 16. novembra 1918. godine, a redovan svakodnevni iz oba pravca tek 15. maja 1920. godine.
Godine 1929. nakon formiranja Drinske banovine, Podrinska okružna železnica menja naziv u Železnica Drinske banovine (ŽDB).[1]
Premošćavanje Save[uredi | uredi izvor]
Inicijativa o premošćavanju Save kod Šapca i spajanju Srema i Mačve ispoljila godine se nakon ujedinjenja u Kraljevinu Srba Hrvata i Slovenaca, te je 1919. godine podnet i zahtev građana Šapca za izgradnju drumsko-železničkog mosta. Projekat mosta je izrađen 1922. godine, a izgradnja je započela naredne godine, da bi bio pušten drumski saobraćaj preko mosta između Klenka i Šapca 15. jula 1932. godine.[2]
Železnički krak normalnog koloseka preko mosta do železničke stanice Šabac je postavljen tek 31. maja 1934. godine, kada je most i osveštan. Dana 3. juna iste godine preko mosta prelazi prvi šetni voz, a odmah nakon njega i dvorski voz koji dovozi u Šabac kralj Jugoslavije Aleksandara I Karađorđevića koji je otvorio redovni saobraćaj na pruzi Šabac—Ruma.[3] Na pruzi normalnog koloseka od Rume do Šapca saobraćaj su obavljala Jugoslovenske državne železnice (JDŽ) pored Železnica Drinske banovine koje su obavljale saobraćaj na svojoj pruzi uzanog koloseka.
Posleratni period[uredi | uredi izvor]
Nakon Drugog svetskog rata zbog novog ustrojstva Jugoslavije nije obnovljena Železnica Drinske banovine. Sav saobraćaj u celoj državi obavljaju samo Jugoslovenske državne železnice. Pruge od Rume do Šapca i od Šapca do Banje Koviljače oštećene u ratnim razaranjima se obnavljaju. Godine 1950. ukida se uzani kolosek od Šapca do Banje Koviljače i zamenjuje se kolosekom normalne širine, čime se stiču uslovi za spajanje pruga u jednu celinu. Tokom šezdesetih i sedamdesetih godina, sa privrednim rastom u Podrinju pruga se sve više eksploatiše kako u transportu robe tako i putnika. Premošćena je reka Drina i napravljeno uključenje na prugu kod Brasina zbog velikih potreba privrede za transportom robe i sirovina iz Bosne i Hercegovine.
Novije doba[uredi | uredi izvor]
Nakon raspada Jugoslavije i ratova, saobraćaj između Srbije i Bosne i Hercegovine je normalizovan, a železnička pruga Ruma—Zvornik i dalje predstavlja jedan od glavnih pravaca između Beograda i istočne Bosne.
Zbog slabijeg održavanja tokom ratnih i kriznih godina, stanje koloseka se značajno pogoršalo. Zbog male brzine koja nije konkurentna autobuskom prevozu, 2005. godine ukida se redovan putnički saobraćaj od Šapca do Zvornika. Na liniji od Rume do Šapca nastavlja da saobraća Šinobus koji se zbog starosti često kvario, pa je umesto njega kao zamena korišćen jedan putnički vagon vučen dizel lokomotivom.
Deonica od Štitara do Petlovače u dužini od 14,3 km remontovana je 2012. godine, čime je brzina na tom delu pruge podignuta sa 20 na 80 km na čas. [4]
Tokom 2013. godine nakon nabavke novih dizel motornih vozova (DMV) iz Ruske Federacije, jedna nova garnitura serije 711 je puštena u svakodnevni saobraćaj na liniji Ruma—Šabac. Ova novina je značajno doprinela poboljšanju kvaliteta putničkog saobraćaja na ovoj pruzi. [5]
Ipak, železnička pruga Ruma—Zvornik nije dovoljno iskirišćena svojim punim kapacitetom. Putnički saobraćaj do Malog Zvornika je obnovljen 2018. godine nakon rekonstrukcije pruge.
Stanice i stajališta[uredi | uredi izvor]
| Naziv stanice | Kilometraža | Povezivanje linija | Napomena |
|---|---|---|---|
| Ruma | 0,000 km | Pruga Beograd—Šid | |
| Buđanovci | 11,344 km | ||
| Nikinci | 16,675 km | ||
| Platičevo | 21,344 km | ||
| Klenak | 28,900 km | ||
| Šabac | 32,715 km (0 km) | Kraj kilometraže | |
| Štitar | 7,725 km | ||
| Dublje Mačvansko | 14,300 km | ||
| Petlovača | 22,031 km | ||
| Ribari | 25,800 km | ||
| Mačvanski Prnjavor | 28,713 km | ||
| Podrinsko Novo Selo | 33,300 km | ||
| Lešnica | 35,000 km | ||
| Jadarska Straža | 38,900 km | ||
| Loznica | 45,400 km | ||
| Loznica–Fabrika | 53,400 km | ||
| Koviljača | 56,183 km | ||
| Gornja Koviljača | 61,700 km | ||
| Brasina | 65,354 km | ||
| Donja Borina | 68,685 km | Pruga Brasina-Zvornik Novi (Republika Srpska) | |
| Radalj | 70,600 km | ||
| Mali Zvornik-Grad | 73,454 km |