Religija u Etiopiji
Religija u Etiopiji (2007)[1]
Religija u Etiopiji obuhvata veliki broj različitih veroispovesti. Među svim avramskim religijama, najzastupljenije je hrišćanstvo (etiopska orijentalno-pravoslavna crkva, pente i katolička crkva) sa 62,4% vernika i islam sa 33,9%. Na prostoru Etiopije nalazi se i mala ali dugogodišnja jevrejska zajednica. Neki pripadnici bahai vere postoje u velikom broju, jednako u urbanim i ruralnim sredinama države. Pored toga, postoji nekoliko sledbenika tradicionalnih afričkih religija koji uglavnom žive u jugozapadnom delu zemlje.
Prema nacionalnim popisu sprovedenom 2007. godine, postoji više od 40 miliona ljudi odnosno 43,5% njih koji su vernici etiopsko orijentalno-pravoslavne crkve, preko 30 miliona odnosno 33,9% ljudi izjašnjavaju se kao muslimani, 18,9% kao protestanti i nešto manje od dva miliona ljudi odnosno 2,6% sledbenika tradicionalnih afričkih religija.[1]
U popisu 2007. godine, ljudi koji su se identifikovali kao ateisti, hindusi, agnostici, pripadnici bahai vere i judaizma činili su 0,7% stanovništva Etiopije.
Kraljevstvo Aksum, odnosno današnja Etiopija i Eritreja bile su jedne od prvih hrišćanskih zemalja na svetu, zvanično su usvojile hrišćanstvo kao državnu religiju u 4. veku.[2]
Geografija[uredi | uredi izvor]
Većina hrišćana (uglavnom pripadnika drevnoistične etiopske orijentalno-pravoslavne crkve) živi u planinskim područjima, dok pripadnici islama i tradicionalnih afričkih religija najviše naseljavaju niže regije na istoku i jugu zemlje.
Avramske religije[uredi | uredi izvor]
Etiopija ima bliske veze sa sve tri glavne svetske avramske religije. Hrišćani čine većinu stanovništva.[3] Islam je druga najzastupljenija religija, a nakon njih najbronijih su vernici tradicionalnih afričkih religija i pripadnici bahai vere i judaizma.[1]
Etiopija je lokacija prve hidžre u islamskoj istoriji, a nastarije muslimansko naselje u Africi je selo Negaš, koji se nalazi u severnom delu Etiopije. Do osamdesetih godina 20. veka postojala je populacija etiopskih Jevreja u Etopiji. Zemlja je takođe duhovna domovina religijskog pokreta Rastafari.
Hrišćanstvo[uredi | uredi izvor]
Etiopija je jedna od najstarijih hrišćanskih država u svetu. Etiopska orijentalno-pravoslavna crkva je drevnoistočna crkva i najbrojnija je u čitavoj zemlji, a bila je deo koptske orijentalno-pravoslavne crkve sve do 1959. godine i jedina prekolinijalna pravoslavna crkva u Podsaharskoj Africi. Zapisano je da je Matej Jevanđelista, jedan od dvanaestorica apostola umro u Etiopiji.[4]
Prema popisu Vlade Etiopije iz 1994. godine, 49,6% populacije činili su hrišćani; njih 34,6% pripadnici etiopske orijentalno-pravoslavne crkve, 10,1% protestanti (pentaj i pripadnici Etiopske evangelističke crkve) i pripadnici Etiopske katoličke crkve koji su činili 0,9% ukupne populacije stanovništva.[5]
Prema Stejt departmentu nešto više od 50% stanovništva Etiopije su hrišćani (od 40 do 45% njih vernici su etiopske pravoslavne crkve, oko 10% stanovništva pripadnici su hrišćanske evangelističke crkve i pentaj grupe).[6][7] Najveći broj pravoslavni etiopskih hrišćana nastanjuje regiona Tigraj (95,6%) i Amhara (82,5%),
dok većina protestanata živi u Regionu južnih nacija, nacionalnosti i naroda (55,5% od ukupnog stanivništva) i u regiji Oromija (4,8 miliona pripadnika protestanske crkve).[1]
Prema poslednjem popisu Vlade Etiopije iz 2007. godine, hrišćani čine 62,8% ukupnog stanivništva, a najveća grupa su pravoslavci sa 43,5%, zatim protestani sa 18,6% i katolici sa 0,7% od ukupnog stanovništva.[1] Studija sprovedena iz 2015. godine procenjuje da u Etiopiji postoji oko 400.000 hrišćanskih vernika koji imaju muslimanske korene, a većina njih pripadaju protestantizmu.[8]
Kraljevstvo Aksum bila je jedna od prvih država koja je primila hrišćanstvo, kada je Sveti Frumentije prebacio kralja Ezana u hrišćanstvo, tokom 4. veka. Mnogi veruju da je Jevanđelje stiglo ranije u Etiopiju, a kraljevski zvaničnik je opisao kako je kršten od strane Filipa jevanđeliste, što stoji u osmom poglavlju knjige Dela apostolska. Pravoslavno hrišćanstvo ima dugu istoriju u Etiopiji i dominantna je u severnom i centralnom države. Protestanti i pravoslavci imaju velike zajednice u južnoj i zapadnoj Etopiji.
Na prostoru severnozapadne Etiopije živi mala grupa Jevreja koja je najviše emigrirala u Izrael u poslednjim decenijama 20. veka, u sklopu spasilačkih misija koje je preduzela izraelska Vlada.[9] Neki izraelski naučnici i istoričari smatraju da su etiopski Jevreju istorijsko izgubljeno pleme Izraela. Danas je etiopska pravoslavna crkva najbronija, iako je nekad veliki broj vernika brojila protenstanstka crkva.
Od 18. veka postojala je relativno mala grupa pripadnika etiopske katoličke crkve sa zajednicom u Rimu, a njene pristalice činile su manje od 1% populacije stanivništva.[1]
Ime Etiopija pominje se trideset i sedam puta u Bibliji, dok se Etiopsko carstvo pominje u Kuranu i hadisu.
Islam[uredi | uredi izvor]
Islam u Etiopiji datira još od njegovog osnivanja. Kada je 615. godine grupa Muhamedovih muslimana izbegla progone u Meki, putovali su u Etiopiju, preko današnje Eritreje, kojom je vladao Armah, hrišćanski kralj. Bilal ibn Rabah, prvi mujezin i prijatelj Muhameda, pozivao je vernike na molitvu. Takođe, jedni od najbrojnihih nearapskih saveznika Muhameda bili su iz Etiopije.
Prema popisu Središnje statističke agencije Etiopije, u državi su 2007. godine 33,9% stanivništva bili muslimanski vernici, što je više u odnosu na popis iz 1994. godine kada ih je bilo 32,8% od ukupne populacije Etiopije.[5][10][1]
Stejt department međutim procenjuje da su 45% stanovništva u Etopiji muslimani.[6][11] Većina njih u Etiopiji su pripadnici sunizma, a neki pripadaju raznik aspektima sufizma. Islam se prvi put javlja u Etiopiji 614. godine, kada su bile migracije. Adis Abeba, glavni grad Etiopije je dom za 443,821 muslimana, odnosno 16,2% ukupnog stanivništva grada, prema Ageniciji za statistiku Etiopije.[12] Muslimanski vernici se u Etiopiji mogu naći u skoro svim regijama, a najviše ih je u regionima Somali (98,4%), Afar (95,3%) i Oromiji (47,5%).[1]
Judaizam[uredi | uredi izvor]
Jevreji u Etiopiji poznati i pod imenom Falašas (iako se ovaj izraz smatra pogrdinim), dugo su izolovana grupa afričkih Jevreja koji odavnina žive na ovim prostorima. Njihovo postojanje nije mnogo poznato spoljnom svetu dugi niz godina, dok oni dugo nisu znali za druge jevrejske grupe van svoje zajednice.[13] Oni su postali poznati zapadnom svetu tokom 19. i 20. veka i prihvaćeni kao Jevreji od strane izraelske Vlade, 1975. godine. Posle toga, operacije Mojsije i Solomon, sprovedene 1984. i 1994. godine dovele su veliki broj etničkih Jevreja u Izrael, gde trenutno živi oko 150.000 njih koji imaju poreklo iz Etiopije. Mala jevrejska zajednica i dalje postoji u Etiopiji, iako se uglavnom sastoji od Falash Mura, etiopskih Jevreja koji su u prošlosti pretvarali u hrišćanstvo i kao takve nisu bili prepoznati kao Jevreji od države Izrael. Danas ih ima oko 22.000 na prostoru Etiopije.
Bahai vera[uredi | uredi izvor]
Bahai vera prisutna je u Etiopiji nakon što je Abudl Baha pismima ohrabrivao i podržavao ovu religiju u Africi 1916. godine.[14] Sabri Alais, koji je tada imao 27. godina prestavio je bahai veru u Etiopiji. Godinu dana kasnije, u novembru 1934. godine u gradu Adis Abeba formirana je prva duhovna skupina pripadnika bahai vere.[15][16] Godine 1962. pripadnici bahai vere u Etiopiji stvorili su nacionalni duhovni savez.[17] Do 1963. godine bilo je sedam manjih grupa pripadnika bahaija u državi.[18] Prema proceni religijske arhive u Etiopiji je 2005. godine živelo 27.000 pripadnika bahai vere.[19] Jubilej zajednice proslavljen je 2009. godine a najveća bahajska zajednica nalazi se u gradu Adis Abeba.[20][21]
Tradicionalne afričke religije[uredi | uredi izvor]
Procenjuje se da su 2,6% stanovništva Etiopije pripadnici tradicionalnih afričkih vera, prema popisu iz 2007. godine (sa 4,6% u popisu stanovništva iz 1994. godine). Najveći broj vernika tradicionalnih religija nalazi se u Regionu južnih nacija, nacionalnosti i naroda (oko 993.000 ljudi) i Oromiji (895.000).[1]
Religija i politika[uredi | uredi izvor]
Sloboda veroispovesti je predviđena Ustavom iz 1995. godine, a sloboda obožavanja garantovana je i Ustavom Etiopije iz 1930. i 1955. godine, iako se u nekim lokalitetima ovaj princip uviek ne poštuje u praksi. Ne postoji državna religija i zabranjeno je formiranje političkih partija zasnovanih na religiji; sve verske grupe se moraju registrovati u Vladi Etiopije i obnoviti svoju registraciju svake tri godine. U Etiopiji je zločin podstaći jednu religiju protiv druge.[22] Postoje neke napetosti između pripadnika Etiopske pravoslavne crkve i protestantskih hrišćana, kao i između Etiopske pravoslavne i muslimana iz Etiopije. Prema Barnabasovom fondu, u martu 2011. godine u regiji Džima zapaljeno je 55 crkava od strane muslimana. Studija iz 2015. godine procenjuje da oko 400.000 vernika hrišćanstva ima muslimansko poreklo u zemlji.[23]
Popisi[uredi | uredi izvor]
| Godina | Hrišćani | Pravoslavci | Protestanti | Katolici | Muslimani | Tradicionalne afričke religije | Ostalo |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1994 | 61,6% | 50,6% | 10,1% | 0,9% | 32,8% | 4,6% | 1,0% |
| 2007 | 62,8% | 43,5% | 18,6% | 0,7% | 33,9% | 2,6% | 0,7% |
| Rast | 1,2% | -7,1%' | 8,5% | -0,2% | 1,1% | -2,0% | -0,3% |
| Godina | Hrišćani | Pravoslavci | Protestanti | Katolici | Muslimani | Tradicionalne afričke religije | Ostalo |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1994 | 32,689,482 | 26,844,932 | 5,366,360 | 478,190 | 17,406,087 | 2,444,085 | 531,323 |
| 2007 | 46,420,822 | 32,154,550 | 13,748,842 | 517,430 | 25,058,373 | 1,921,881 | 517,430 |
| Rast | 13,731,340 | 5,309,618 | 8,382,482 | 39,240 | 7,652,286 | -522,204 | -13,893 |
| 1994 | 2007 | 1994 | 2007 | 1994 | 2007 | 1994 | 2007 | 1994 | 2007 | 1994 | 2007 | 1994 | 2007 | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Region/grad | Hrišćani | Pravoslavci | Protestanti | Katolici | Muslimani | Tradicionalne afričke religije | Ostalo | |||||||
| Adis Abeba | 86,65% | 83,0% | 82,0% | 74,7% | 3,87% | 7,77% | 0,78% | 0,48% | 12,7% | 16,2% | 0,8% | |||
.svg){kind=small} Afar
|
4,4% | 4,7% | 3,9% | 3,9% | 0,4% | 0,7% | 0,1% | 0,1% | 95,6% | 95,3% | ||||
 Amhara
|
81,6% | 82,7% | 81,5% | 82,5% | 0,1% | 0,2% | 18,1% | 17,2% | 0,1% | |||||
 Benišangul-Gumuz
|
40,6% | 46,5% | 34,8% | 33,0% | 5,8% | 13,5% | 44,1% | 45,4% | 13,1% | 7,1% | ||||
| Dire Dava | 36,7% | 28,8% | 34,5% | 25,71% | 1,5% | 2,81% | 0,7% | 0,4% | 63,2% | 70,9% | 0,1% | 0,3% | ||
 Gambela
|
71,35% | 90,2% | 24,13% | 16,8% | 44,01% | 70,0% | 3,21% | 3,4% | 5,15% | 4,9% | 10,28% | 3,8% | 1,1% | |
 Harari
|
39,49% | 30,8% | 38,09% | 27,1% | 0,94% | 3,4% | 0,46% | 0,3% | 60,28% | 69,0% | 0,2% | |||
 Oromija
|
49,9% | 48,2% | 41,3% | 30,5% | 8,6% | 17,7% | 44,3% | 47,5% | 4,2% | 3,3% | 1,1% | |||
.svg){kind=small} Somali
|
0,9% | 0,5% | 0,9% | 0,6% | 98,7% | 98,4% | 0,3% | 1,0% | ||||||
 Region južnih nacija, nacionalnosti i naroda
|
65,4% | 77,8% | 27,6% | 19,9% | 34,8% | 55,5% | 3,0% | 2,4% | 16,7% | 14,1% | 15,4% | 6,6% | 1,5% | |
 Tigraj
|
95,9% | 96,1% | 95,5% | 95,6% | 0,1% | 0,4% | 0,4% | 4,1% | 4,0% | |||||
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
-
Pravoslavna crkva Svete Marije u Aksumu -
Džamija u Mekeleu -
Sinagoga u okolini Gondara -
Manastir Debre Marjam, drevnoistične crkve -
Crkva Svete Marije u Bahir Daru
-
Rad na koži koji prikazuje pravoslavne sveštenike sa sistrumom i bubnjem -
Unutrašnjost crkve u Bahir Daru -
Etiopljanski liturgijski bubnjevi
.jpg)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž z 2007 Ethiopian census, first draft, Ethiopian Central Statistical Agency (pristupljeno 6. 5. 2009)
- ^ S. C. Munro-Hay, Aksum: An African Civilization of Late Antiquity (Edinburgh: University Press. 1991). ISBN 978-0-7486-0106-6. str. 77.
- ^ „CIA – The World Factbook – Ethiopia”. Cia.gov. Arhivirano iz originala 24. 12. 2018. g. Pristupljeno 16. 3. 2009.
- ^ Catholic Encyclopedia: St. Matthew
- ^ a b "Population and Housing Census of 1994: Religion" Arhivirano 2008-12-07 na sajtu Wayback Machine (pristupljeno 6. 5. 2009)
- ^ a b Ethiopia: International Religious Freedom Report, 2007 U.S. State Department (accessed 6 May 2009)
- ^ Ethiopia: International Religious Freedom Report 2006 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. januar 2012) U.S. State Department (accessed 6 May 2009)
- ^ Johnstone, Patrick; Miller, Duane (2015). „Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census”. IJRR. 11: 14. Pristupljeno 20. 11. 2015.
- ^ „The History of Ethiopian Jews”. Jewishvirtuallibrary.org. Pristupljeno 16. 3. 2009.
- ^ „CIA Factbook – Ethiopia”. Arhivirano iz originala 24. 12. 2018. g. Pristupljeno 03. 09. 2018.
- ^ Ethiopia (03/08)
- ^ Summary & Statistical Report of the 2007 Population and Housing Census Results. [ONLINE] Available at: https://web.archive.org/web/20090305231227/http://www.csa.gov.et/pdf/Cen2007_firstdraft.pdf. [Accessed 19 January 2017]
- ^ Mark Shapiro, "Return of a Lost Tribe" Arhivirano 2009-01-06 na sajtu Wayback Machine
- ^ `Abdu'l-Bahá (1991) [1916–17]. Tablets of the Divine Plan (Paperback izd.). Wilmette, IL: Bahá'í Publishing Trust. str. 47—59. ISBN 978-0-87743-233-3.
- ^ Hassan, Gamal (2008). Moths Turned Eagles, Addis Ababa, Ethiopia; The National Spiritual Assembly of the Bahá'ís of Ethiopia.
- ^ Hassall, Graham. „Ethiopia”. Research notes. Asia Pacific Bahá'í Studies. Pristupljeno 21. 12. 2008.
- ^ Rabbani, Ruhiyyih, ur. (1992). The Ministry of the Custodians 1957–1963. Bahá'í World Centre. str. 398. ISBN 978-0-85398-350-7.
- ^ Compiled by Hands of the Cause Residing in the Holy Land. „The Bahá'í Faith: 1844–1963: Information Statistical and Comparative, Including the Achievements of the Ten Year International Bahá'í Teaching & Consolidation Plan 1953–1963”. str. 28,55. Arhivirano iz originala 23. 10. 2013. g. Pristupljeno 03. 09. 2018.
- ^ „Most Baha'i Nations (2005)”. QuickLists > Compare Nations > Religions >. The Association of Religion Data Archives. 2005. Arhivirano iz originala 14. 04. 2010. g. Pristupljeno 4. 7. 2009.
- ^ multiple (2009). „North American Bahá’í Choir in Ethiopia 2009”. Pristupljeno 30. 8. 2009.
- ^ „Families and youth identified as keys to reducing poverty”. News.bahai.org. Pristupljeno 16. 3. 2009.
- ^ Taddesse Tamrat, Church and State.
- ^ Johnstone, Patrick; Miller, Duane Alexander (2015). „Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census”. IJRR. 11: 14. Pristupljeno 20. 11. 2015.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Rabbani, Ruhiyyih, ur. (1992). The Ministry of the Custodians 1957–1963. Bahá'í World Centre. str. 398. ISBN 978-0-85398-350-7.
- `Abdu'l-Bahá (1991) [1916–17]. Tablets of the Divine Plan (Paperback izd.). Wilmette, IL: Bahá'í Publishing Trust. str. 47—59. ISBN 978-0-87743-233-3.
- Berhanu Abegaz, "Ethiopia: A Model Nation of Minorities"
