Sedamnaesta srpska brigada NOVJ
| Sedamnaesta srpska brigada | |
|---|---|
| Postojanje | 2. jun 1944. [1] |
| Formacija | 3 bataljona i četa pratećih oruđa pri osnovanju[2] |
| Jačina | oko 800 vojnika i oficira 10. juna 1944.[3] 450-500 boraca 7. avgusta 1944.[4]. |
| Deo | NOVJ |
| Angažovanje | |
| Odlikovanja | Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom[5]. |
| Komandanti | |
| Komandant | Mihailo Mušović |
| Komandant 2 | politički komesar dr Milan Prelić |
Sedamnaesta srpska brigada formirana je 2. juna 1944. u selu Mehane kod Kuršumlije od Pasjačkog NOP odreda.
U prvi stroj ove brigade ušli su borci i rukovodioci pretežno iz naselja na desnoj obali reke Toplice, iz današnjih opština Doljevac, Žitorađa, Prokuplje i Kuršumlija. Jezgro za formiranje 1. i 2. bataljona bile su čete Pasjačkog NOP odreda „Ratko Pavlović Ćićko“, koje su popunom novim borcima razvijene u bataljone. Formiranje Trećeg bataljona nije bilo dovršeno u trenutku formiranja brigade, pa je on popunjen novim borcima tokom narednih dana. Sredinom juna rejonu sela Male Lubnice stigla su u okviru savezničke pomoći i prva oruđa za podršku: četiri minobacača 82 mm engleskog porekla sa minama, čime je kompletirana prateća četa brigade[6]. Minobacači malog kalibra engleskog ili italijanskog porekla podeljeni su po bataljonima i četama.
Pošto je formiranje Sedamnaeste srpske brigade trajalo oko 20 dana, u raznim izvorima se navode različiti podaci za datum i mesto formiranja. Pored sela Mehane, pominje se selo Bačije, selo Buban, Prolomska Banja, Kosmača i druga mesta u kojim je brigada boravila u ovom periodu
467 vojnika i oficira 17. jula 1944 [6]. Po okončanju procesa formiranja, sredinom juna 1944, brigada je brojala oko 800 boraca.
Za komandanta je imenovan Mihailo Mušovića za političkog komesara brigade imenovan je dr Milan Prelić.
Brigada je od formiranja do 10. juna 1944. godine, kada je formirana 24. divizija, bila neposredno potčinjena Glavnom štabu za Srbiju. Nakon toga ušla je u sastav 24. divizije, zajedno sa Jedanaestom, Trinaestom i Petnaestom brigadom. U njenom sastavu ostala je do kraja rata.
Ratni put brigade[uredi | uredi izvor]
U sastavu 24. divizije, brigada je prošla kroz oštre borbe tokom Topličko-jablaničke operacije. Tokom Niške operacije istakla se prilikom razbijanja glavnine 7. SS divizije na putu Niš - Prokuplje.
Nakon Niške operacije brigada je u sastavu 14. korpusa tokom Kosovske operacije vršila pritisak na komunikaciju Skoplje - Kosovska Mitrovica. Nakon neuspešnog okončanja prve faze ove operacije, divizija je 7. novembra 1944. zamenjena Dvadeset drugom divizijom. Posle smene, Sedamnaesta brigada povučena je u Niš radi odmora, popune i sređivanja. Brigada je proglašena udarnom 19. oktobra 1944.
Nakon toga divizija je vršila dužnost garnizonske jedinice u Nišu i Aleksincu. Tokom februara i marta 1945. učestvovala je u razbijanju pobune na Kosovu pod vodstvom Šabana Poluže.
Prema sačuvanim ratnim podacima, koji nisu kompletni, u sastavu brigade se tokom rata borilo oko 3.000 ljudi. Od njih je 101 borac i rukovodilac poginuo, 176 je ranjeno i 8 nestalo[7].
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Predrag Milenković: SEDAMNAESTA SRPSKA NOU BRIGADA, pp. 36
- ^ Predrag Milenković: SEDAMNAESTA SRPSKA NOU BRIGADA, pp. 104
- ^ Vojna enciklopedija, knjiga 8, pp. 486 (drugo izdanje)
- ^ Predrag Milenković: SEDAMNAESTA SRPSKA NOU BRIGADA, pp. 176
- ^ Leksikon narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji, IRO Narodna knjiga, Beograd , pp. 1016
- ^ a b Predrag Milenković: SEDAMNAESTA SRPSKA NOU BRIGADA, pp. 51
- ^ Predrag Milenković: SEDAMNAESTA SRPSKA NOU BRIGADA, pp. 289
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Predrag Milenković (1989). SEDAMNAESTA SRPSKA NOU BRIGADA. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.
