Srpska narodna obnova
Srpska narodna obnova | |
|---|---|
 | |
| Skraćenica | SNO |
| Predsednik | Mirko Jović |
| Sekretar | Aleksandar Spasić (1990) Dragoslav Bokan (1990–1992) |
| Potpredsednici | Vuk Drašković Ilija Gligorijević Žarko Gavrilović Milimir Đuričić |
| Osnivač | Mirko Jović i Vuk Drašković |
| Osnovana | 6. januar 1990. |
| Raspuštena | 1996. (6 god.) |
| Naslednik | Srpski pokret obnove (SPO) Srpska demokratska stranka (SDS) |
| Sedište | Nova Pazova SR Srbija |
| Ideologija | |
| Politička pozicija | Desnica |
| Boje | Crvena, plava i bela |
Srpska narodna obnova, skraćeno SNO je prva nacionalna stranka nakon pada komunizma u Srbiji koja je osnovana na Badnje veče, 6. januara 1990. u Novoj Pazovi. Stranka je nastala iz antikomunističkog udruženja Društvo Sava, njen predsednik je bio Mirko Jović.
Stranka je nastala prerastanjem Društva ''САВА'' koje je tu odluku donelo na svojoj redovnoj Skupštini na Badnje veče 1990. Novoformiranoj stranci se priključio književnik Vuk Drašković koji je tog dana postao podpredsednik SNO.
Zbog upornih pokušaja da promeni stranački program, insistrirajući na očuvanju Jugoslavije kao i pokušaja promene imena, odnosno faktičkog gašenja stranke, Vuk Drašković je 9. marta 1990. godine isključen iz SNO.
Sa svojim pristalicama formirao je otcepljeno krilo 14. marta 1990. koje se ujedinilo sa Srpskim slobodarskim pokretom Vojislava Šešelja iz čega je nastao Srpski pokret obnove.
Funcioneri SNO su u prvih deset meseci 1990. godine više od 500 puta privođeni i hapšeni, ometani su i zabranjivanji skupovi i promocije. Najdrastičniji primer je pravi linč koji su komunisti organizovali u maju 1990. u Vrbasu.
SNO je na Đurđevdan 1990. obeležila krsnu slavu i đurđevdanski uranak na Oplencu kraj Topole.
To je bio prvi uranak posle Drugog svetskog rata u Karađorđevoj Topoli i u crkvi Svetog Đorđa na Oplencu u kojoj su sahranjeni Crni Đorđe i njegovi potomci.
SNO je uz SPS, DS i NRS obnovila i uspostavila višepartijsku parlamentarnu demokratiju.
Stranka je učestvovala na većini izbora koji su održani do 1996. kada se integrisala u SDS srpskih zemalja čiji je predsednik bio Radovan Karadžić.
Srpska Narodna Obnova je najveću snagu pokazala na ponovljenim izborima u decembru 1992.
Pored komunističke partije i SRS, SNO je jedina učestvovala na svim izborima u Srbiji, Crnoj Gori i saveznom nivou u SRJ. Osvojila je 3,8% glasova ali rezultat je bio značajno bolji, postoje ozbiljne indicije da su glasovi SNO dodeljeni SRS.
Izbijanjem rata 1991. na prostoru Hrvatske i 1992. na prostoru Bosne i Hercegovine, SNO je držeći se svojih neodustajnih programskih ciljeva prilično usporila svoj razvoj u Srbiji i Crnoj Gori.
Većinu svojih kapaciteta, stranka je angažovala za pomoć Srbima koji su se na prostoru bivših jugoslovenskih republika borili za opstanak i uspostavljanje svojih nacionalnih institucija. Posebnu pažnju posvećivala je zbrinjavanju i pomoći izbeglicama. Takođe organizovala je i dobrovoljce koji su se borili i učestvovali u formiranju Srpske vojske Krajine i Srpske voske u Republici Srpskoj.
Ogranci SNO[uredi | uredi izvor]
U vreme osnovanja, SNO je registrovala svoju delatnost za područje tadašnje SFRJ u celini, a nakon raspada SFRJ pojedini ogranci SNO su formalno preregistrovani kao posebne političke stranke, ostajući u čvrstoj vezi sa stranačkom centralom. Tako su formirane:
- Srpska narodna obnova za Crnu Goru i Hercegovinu, koja je učestvovala na izborima u Crnoj Gori, počevši od 1992. godine
- Srpska narodna obnova za Republiku Srpsku, koja je zbog potonje neaktivnosti brisana iz registra 2009. godine[1][2]
- Srpska narodna obnova za Republiku Srpsku Krajinu, koja je registrovana 1994. godine[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Centralna izborna komisija BIH: Informacija o izbrisanim političkim strankama
- ^ Glas srpske (2015): Ugašena 151 partija
- ^ „Glas Srpske, br. 7346 (1994), str. 4.” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 05. 08. 2019. g. Pristupljeno 05. 08. 2019.
