Fidžijci
 | |
| Ukupna populacija | |
|---|---|
| oko 700.000 pripadnika | |
| Regioni sa značajnom populacijom | |
 Fidži | 475.739[1] |
 Australija | 96.960[2] |
 Kanada | 17.815[3] |
 SAD | 10.265[4] |
 Novi Zeland | 7.000[5] |
 Ujedinjeno Kraljevstvo | preko 4.500[6] |
| Jezici | |
| fidžijski, engleski | |
| Religija | |
| Hrišćanstvo | |
| Srodne etničke grupe | |
| Havajci, Maori, Samoanci i ostali Melanežani, Polinežani i Austronežani | |
Fidžijci (engl. Fijians) su melanežanski narod u čijem poreklu ima nešto polinežanskih primesa. Žive na ostrvu Fidži gde čine nešto iznad polovine ukupnog stanovništva.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Istorijski gledano, Fidžijci su na Pacifiku poznati kao stručnjaci za izgradnju kanua, koje su koristili za trgovinu sa Tongom. Obično su bili veliki dvostruki kanui, pri čemu je svaka strana bila slična, osim ako je jedan kanu bio kraći.
Narod Lapita, nazvan tako po svom karakterističnom stilu keramike, bio je prvi koji je naseljavao Fidži oko 300. godine pre nove ere, a dokazi o njihovim naseljima postoje na čitavom Fidžiju. Sledili su ih Melanežani oko 500. godine pre nove ere, a relativno nedavno uspostavljena trgovina sa polinežanskom Tongom doprinela je kulturnoj mešavini. Na Lau ostrvima, aspekti obeju kultura se i dalje mešaju. Postojala je aktivna trgovina između Tonge i Fidžija, a kasnije u istoriji ove veze, Fidžijci na Lau ostrvima (Istočni Fidži) postali su vazali kralja Tonge. Jedan poseban razlog zbog kojeg su Tonžani i Samoanci došli na Fidži bila je izgradnja velikih dvostrukih kanua, koje nisu mogli da izgrade na vlastitim ostrvima zbog nedostatka odgovarajuće drvene građe. Britanci su vladali Fidžijem od 1874. do 1970. godine, a 1970. Fidži je postao potpuno nezavisna država sa ustavnim aranžmanima kako bi se obezbedilo očuvanje tradicionalnih fidžijskih interesa. Godine 1972. prvi opšti izbori održani su korišćenjem ustava iz 1970. godine, a 1987. godine izvedena su dva vojna udara. Prvi udar je bio bez krvi, a drugi je prekinuo veze sa Britanskom monarhijom. Kontroverzni novi ustav usvojen je 1990. godine, a 1992. godine održani su prvi opšti izbori po odredbama novog ustava. Parlamentarni izbori održani avgusta 2001. godine pružili su Fidžiju demokratski izabranu vladu koju je predvodio premijer Laisenia Qarase. Ponovo izabran u maju 2006. godine, Garase je srušen u vojnom udaru 5. decembra 2006. godine, na čelu sa komandantom vojnih snaga Kraljevine Fidžija, Frenkom Bainimaramom[7].
Jezik[uredi | uredi izvor]
Fidžijci upotrebljavaju dva jezika, zapadnofidžijski i istočnofidžijski jezik. Oba ova jezika pripadaju fidžijsko-polinežanskoj (ili centralnopacifičkoj) porodici jezika, koja je deo austronežanske makro-porodice jezika. Istočnofidžijski jezik je bliži polinežanskim jezicima nego što je zapadnofidžijskom, dok je zapadnofidžijski bliži rotumanskom jeziku.[8]
Fidžijci na Novom Zelandu[uredi | uredi izvor]
Na Novom Zelandu je 2001. godine živelo 7.000 Fidžijaca, i bili su peta po veličini pacifička etnička grupa na Novom Zelandu. Fidžijci rođeni na Novom Zelandu činili su 47% ukupne populacije novozelandskih Fidžijaca 2001. godine - što je povećanje u odnosu na 34% u 1991. godini. Godine 2001. 28% Fidžijaca na Novom Zelandu bilo je u stanju da održi svakodnevni razgovor na fidžijskom jeziku - što je skok sa 24% u 1996. godini [9].
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Fiji Islands Bureau of Statistics”. Arhivirano iz originala 9. 7. 2011. g. Pristupljeno 23. 8. 2017.
- ^ „Department of Immigration & Citizenship: Media – Publications: Statistics – Community Information Summaries”. Arhivirano iz originala 13. 2. 2014. g. Pristupljeno 23. 8. 2017.
- ^ „2011 National Household Survey: Data tables”. Pristupljeno 18. 3. 2015.
- ^ http://www.census.gov/prod/2005pubs/censr-26.pdf
- ^ http://www.stats.govt.nz/analytical-reports/pacific-profiles-2006/fijian-people-in-new-zealand.htm Arhivirano 2008-11-21 na sajtu Wayback Machine
- ^ „London Lives: The Fijian soldier”. Arhivirano iz originala 11. 10. 2012. g. Pristupljeno 23. 08. 2017.
- ^ „The World Factbook — Central Intelligence Agency”. Arhivirano iz originala 07. 01. 2019. g. Pristupljeno 15. 09. 2017.
- ^ Simons, Gary F. and Charles D. Fennig (eds.). 2017. "Central Pacific", Ethnologue: Languages of the World, Twentieth edition. Dallas, Texas: SIL International.
- ^ Ministry of Pacific Island Affairs Social and Economic Prosperity for Pacific Peoples
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/fj.html#Govt Arhivirano na sajtu Wayback Machine (7. januar 2019)