Fridrih Pops
| Fridrih Pops | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 dr Fridrih Pops | |||||||||
| Lični podaci | |||||||||
| Datum rođenja | 25. novembar 1874. | ||||||||
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija | ||||||||
| Datum smrti | 25. maj 1948. (73 god.) | ||||||||
| Mesto smrti | Beograd, FNR Jugoslavija | ||||||||
| Narodnost | Jevrejin | ||||||||
| Univerzitet | Velika škola u Beogradu, Univerzitet u Cirihu | ||||||||
| Profesija | advokat, doktor pravnih nauka | ||||||||
| Porodica | |||||||||
| Supružnik | Ruža Pops | ||||||||
| Deca | Ela Olga | ||||||||
| Porodica | Milutin Ivković (zet) Dušan Timotijević (zet) | ||||||||
| Politička karijera | |||||||||
| Politička stranka | Demokratska stranka | ||||||||
| |||||||||
Fridrih Pops (Beograd, 25. novembar 1874 — Beograd, 25. maj 1948) bio je srpski i jugoslovenski advokat, doktor pravnih nauka i političar, predsednik Jevrejske aškenaske opštine u Beogradu, predsednik Saveza jevrejskih veroispovednih opština Jugoslavije i potpredsednik Društva Sveti Sava. Bio je zamenik predsednika Beogradske opštine (1920), kandidat za narodnog poslanika Narodne skupštine Kraljevine Jugoslavije u nekoliko navrata i član Demokratske stranke.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Obrazovanje[uredi | uredi izvor]
Rođen je 25. novembra 1874. godine u Beogradu, u porodici aškenaskih Jevreja. Njegov otac Samuilo je bio lekar i predsednik Aškenaske opštine, a majka je bila Karolina Berger. Završio je Prvu mušku gimnaziju i godinu dana pohađao studije ekonomije u Beču, da bi završio studije prava na Velikoj školi u Beogradu. Radio je u opštinskom sudu i Ministarstvu inostranih dela Kraljevine Srbije, da bi od 1901. godine otvorio samostalnu advokatsku kancelariju. Nalazio se među osnivačima lože Benei Berit "Srbija" 1911. godine.
Učestvovao je u Prvom svetskom ratu kao rezervni oficir srpske vojske, a nakon Albanske golgote odlazi u Švajcarsku na lečenje. Prethodno je odlikovan Zlatnom medaljom za hrabrost Miloš Obilić. Boravak je iskoristio i da 1918. godine doktorira u Cirihu.
Međuratni period[uredi | uredi izvor]
Uključio se u politički život po povratku u Beograd 1919. godine, kao član Demokratske stranke. Nakon lokalnih izbora 1920. godine, izabran je za odbornika i zamenika predsednika Beogradske opštine. Kasnije je više puta predlagan i za narodnog poslanika Narodne skupštine Kraljevine Jugoslavije.
Od 1910. do 1941. godine je bio predsednik Jevrejske aškenaske opštine u Beogradu. Kao jedan od osnivača Saveza jevrejskih veroispovednih opština Jugoslavije 1919. godine, izabran je za njegovog prvog potpredsednika i predsednika Izvršnog odbora. Na njegovu inicijativu i uz isključiv angažman, podignuta je sinagoga u Kosmajskoj ulici. Imao je učešća u donošenju Zakona o verskoj zajednici Jevreja u Kraljevini Jugoslaviji 1929. godine. Od 1933. do smrti 1948. godine, Pops je bio predsednik Saveza jevrejskih opština. Takođe, bio je potpredsednik Saveza cionista, ali i Društva Sveti Sava, Jugoslovensko-palestinskog privrednog komiteta osnovanog 1933. godine, član Upravnog odbora Industrijske banke...[1]
Sa suprugom Ružom je imao dve kćerke - Elu, koja je bila udata za Milutina Ivkovića - Milutinca, dermatologa i fudbalera SK Jugoslavija i FK BASK, dok je kćerka Olga bila udata za Dušan Timotijević (1903-1967), novinara Politike. Milutin i Ela su imali dve kćerke, a ona je preminula 1938. godine od tuberkuloze.
Uoči Drugog svetskog rata, pomagao je prihvat i zbrinjavanje jevrejskih izbeglica iz Trećeg rajha.
Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Nakon bombardovanja u Aprilskom ratu, Fridrih Pops je sa suprugom napustio Beograd i krenuo prema Jadranu, ali je stigao do Neretve i odlučio da se vrati. Uhapšen je i otpremljen u Grac, te nakon mučenja i ispitivanja vraćen u Beograd. Zahvaljujući kćerki Olgi je uspeo da dobije lažna dokumenta sa imenima Jovan i Ruža Zečević, kada se nekoliko puta selio na razne adrese. Tokom jeseni 1942. godine, izvesni čovek im je tražio mito da ne bi bili prijavljeni Gestapou. Premda su mu platili traženu sumu, ponovo se kod njih pojavio već u proleće naredne godine. Tada je zet Milutin Ivković intervenisao kod svog predratnog prijatelja Ilije Paranosa, šefa Specijalne policije Uprave grada Beograda, koji je pocepao dosije Jovana i Ruže Zečević, pronašao ucenjivača i kaznio.
Zbog bliskosti sa Komunističkom partijom, Milutin je oko ponoći 24. maja 1943. godine uhapšen i sproveden u Banjički logor, a narednog jutra streljan u Jajincima.
Posleratni period i smrt[uredi | uredi izvor]
Fridrih Pops je preživeo rat i odmah po oslobođenju poduzeo je mere za obnovu Saveza jevrejskih opština. Umro je 25. maja 1948. u Beogradu, na isti dan kada je pet godina ranije streljan njegov zet Milutin Ivković.
Odlikovanja[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Znameniti Jevreji Srbije (PDF). Beograd: Savez jevrejskih opština Srbije. 2011. str. 186—187. ISBN 978-86-915145-0-1.
