Hiler UH-12E
| Hiler UH-12 | ||
|---|---|---|
|
| ||
| Opšti podaci | ||
| Namena | laki poljoprivreni | |
| Posada | 1 | |
| Broj putnika | 2 | |
| Poreklo |  SAD
| |
| Proizvođač | United Helicopters | |
| Probni let | 11.11.1947. | |
| Uveden u upotrebu | 1948. | |
| Status | aktivan | |
| Broj primeraka | 2300 | |
| Dimenzije | ||
| Prečnik nosećeg rotora | 10,80 m | |
| Prečnik repnog rotora | 1,68 m | |
| Dužina | 8,69 m | |
| Širina | 3,05 m | |
| Visina | 3,08 m | |
| Masa | ||
| Masa praznog | 798 kg | |
| Maksimalna masa | 1.497 kg | |
| Količina goriva | 174 lit | |
| Performanse | ||
| Maksimalna brzina | 154 km/h | |
| Krstareća brzina | 145 km/h | |
| Brzina uspona | 343 m/min | |
| Vrhunac lebdenja | 3.290 m | |
| Vrhunac leta | 4.940 m | |
| Dolet | 346 m | |
| Pogon | ||
| Motori | Lycoming VO-435-23B | |
| Vrsta motora | klipni | |
| Broj motora | 1 | |
| Snaga poletanja | 187 kW | |
 Portal Vazduhoplovstvo
| ||
![Helikopter Hiler UH-12E[1]](/wiki/%D0%94%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%82%D0%B5%D0%BA%D0%B0:UH-12_NASA_colour.jpg)
Hiler UH-12E je laki američki helikopter, projektovan na osnovu helikoptera Hiler Model 360. Model 360 je kompanija United Helicopters proizvodila kao UH-12, koji je prvi put poleteo davne 1947. godine[2].
Projektovanje i razvoj[uredi | uredi izvor]
Helikopter Hiler Uh-12 je projektovan na osnovu modela 360 dvosed iz 1948. godine sa Franklin motorom 180KS. Ovaj helikopter zauzima značajno mesto u istoriji američke industrije helikoptera pedesetih godina. Stanli Hiler Jr. (čudo od deteta), je počeo da se bavi projektovanjem helikoptera 1942. godine paralelno sa čuvenim Sikorskim. Svoj prvi helikopter, KSH-44 koji je konstruisao i napravio 1944. godine, bio je prvi efikasni američki helikopter sa koaksijalnim sistemom, rotirajućeg rotora. Kasniji se S. Hiler proslavio modelom 360 kad je u leto 1949. godine izveo prvi transkontinentalni komercijalni let. Sa naprednim motorom i novim kracima rotora, model UH-12A je kupila vojska SAD-a sa oznakom H-23 Raven, za evakuaciju i izviđanje na bojnom polju. Mornarica je naručila isti osnovni model kao HTE-1 za obuku.
Tehnički opis[uredi | uredi izvor]
Noseća konstrukcija trupa helikoptera je bila rešetkasta napravljena od tankozidih čeličnih cevi a obloga je bila od aluminijumskog lima. Imao je kabinu napravljenu od pleksiglas stakla u obliku kalote u kojoj je bilo 2 do 4 sedišta. Kabina je imala dvoja vrata i velike staklene površine koje su obezbeđivale lepu preglednost u svim pravcima.
Pogon helikoptera je bio jedan 6-o cilindričan vazduhom hlađeni bokser motor smešten iza leđa kabine a direktno ispod nosećeg rotora, koji je imao dva kraka. Repni rotor je imao takođe dva kraka i nalazio se sa desne strane. Stajni trap se sastojao ili od čeličnih skija ili fiksnih točkova (tricikl tipa).
Varijante[uredi | uredi izvor]
Hiler helikopteri se proizvode od 1948. godine i do sada je proizvedeno preko 2300 primeraka Hiler helikoptera svih modela. Za sve to vreme da bi se opstalo na tržištu a posebno u vazduhoplovnoj industriji koja je u tom periodu pravila džinovske tehnološke korake, moralo se permanentno poboljšavati proizvod. Kao posledica toga Hiler je na tržište izbacio veliki broj varijanti helikoptera a njihovo navođenje ovde bi bilo stvarno necelishodno.
Operativno korišćenje[uredi | uredi izvor]
Kada je Hiler projektovao helikopter model 360 mislio je da će se ovaj helikopter prodavati kao putnički automobili i služiti za zadovoljenje ličnih potreba pojedinaca ili porodica. Tako da je prvi model bio potpuno zatvoren kao i automobil. Pošto se to nije desilo, olakšao je konstrukciju i orijentisao se na proizvodnju helikoptera koji će služiti u poljoprivredi za prihranjivanje i zaštitu useva (sa rezervoarima i prskalicama), za prevoz poslovnih ljudi a kad se vojska pojavila sa zahtevom da helikopter služi za izvlačenje i prevoz ranjenika, posao sa helikopterima je naglo eksplodirao.
Korišćenje u Jugoslaviji i Srbiji[uredi | uredi izvor]
Prvi helikopter koji je uvezen u Jugoslaviju bio je Hiler H-360. To je bilo 1951. godine, uvezen je za JAT kao helikopter za zaprašivanje. Drugi helikopter istog tipa uvezen je 1952. godine takođe za JAT. Jedan od ovih helikoptera je oštećen 1952. godine a drugi 1959.
Preduzeće za zaprašivanje Ciklonizacija iz Novog Sada je 2009. godine kupila dva helikoptera Hiler UH-12E[3].
Korisnici[uredi | uredi izvor]
Korisnici su navedeni prema izvoru[4] uz dopunu.
|
|
|
|
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Hiller Aircraft UH-12E” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 23. 10. 2016. g. Pristupljeno 20. 04. 2020.
- ^ UH-12 Raven
- ^ Janić, Čedomir (2008—2009). Godišnjak srpskog vazduhoplovstva. Beograd: Aerokomunikacije.
- ^ List of Operators of Hiller UH-12E Raven
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Gunston, Bill (1987). Military helicopters. London: Salamander books Ltd. ISBN 0-86191-110-4.
- Pejčić, Predrag (1993). Vojni helikopteri. Beograd: Vojnoizdavački i novinski centar.
- Janić, Čedomir (2008—2009). Godišnjak srpskog vazduhoplovstva. Beograd: Aerokomunikacije.
- Janić, Čedomir; Petrović Ognjan (2011). Kratka istorija vazduhoplovstva u Srbiji (na jeziku: (jezik: srpski)). Beograd: Aerokomunikacije. ISBN 978-86-913973-1-9.
- Dimitrijević, Bojan (2012). Jugoslovensko ratno vazduhoplovstvo 1942-1992. Beograd: Institut za savremenu istoriju. ISBN 978-86-7403-163-6.
