Dipsalidictis

S Vikipedije, slobodne enciklopedije

 Dipsalidictis 
(parafiletski rod)
Vremenski raspon: 56.2–54.1 Ma
kasni paleocen do rani eocen
ilustracija donje vilice vrste
Dipsalidictis platypus
ilustracija donje vilice vrste
Dipsalidictis transiens
Naučna klasifikacija e
Domen: Eukaryota
Carstvo: Animalia
Tip: Chordata
Klasa: Mammalia
Red: Oxyaenodonta
Porodica: Oxyaenidae
Potporodica: Oxyaeninae
Rod: Dipsalidictis
Matthew & Granger, 1915
Tipska vrsta
Dipsalidictis platypus
Matthew & Granger, 1915
Vrste
  • Dipsalidictis aequidens
  • Dipsalidictis krausei
  • Dipsalidictis platypus
  • Dipsalidictis transiens
Sinonimi
sinonimi roda:
  • Dipsalidictides (Denison, 1938)[1]
  • Displadictis ((Lavrov, 1999)[2]
sinonimi vrste:
  • D. aequidens:
    • Oxyaena aequidens (Matthew & Granger, 1915)
  • D. platypus:
    • Oxyaena platypus (Matthew & Granger, 1915)
  • D. transiens:
    • Dipsalidictides transiens (Denison, 1938)
    • Dipsalidictis amplus (Jepsen, 1930)[3]
    • Oxyaena transiens (Matthew & Granger, 1915)

Dipsalidictis (Dipsalidiktis — „lasica sa dvostrukim makazama”) je izumrli parafiletski rod placentalnih sisara, iz izumrle potporodice Oxyaeninae unutar izumrle porodice Oxyaenidae, koji je u periodu od kasnog paleocena do ranog eocena nastanjivao područje Sjeverne Amerike.[4][5][6]

Etimologija naziva[uredi | uredi izvor]

Rod: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
Dipsalidictis
  • starogrčke riječi di (stgrč. δι), koja znači dva
  • starogrčke riječi psalis (stgrč. ψαλίς), koja znači makaze
  • i latinske riječi iktis (lat. ictis), koja znači lasica
lasica sa dvostrukim makazama
Vrste: Porijeklo naziva od: Značenje naziva:
D. aequidens
  • roda Dipsalidictis
  • latinske riječi aekus (lat. aequus), koja znači jednako
  • i latinske riječi dens (lat. dens), koja znači zub
jednakozubi Dipsalidiktis
D. krausei
  • roda Dipsalidictis
  • i prezimena američkog paleontologa Dejvida V. Krausa
krausov Dipsalidiktis
D. platypus
  • roda Dipsalidictis
  • starogrčke riječi platipus (stgrč. πλατύπους), koja znači ravnonog
ravnonogi Dipsalidiktis
D. transiens
  • roda Dipsalidictis
  • i latinske riječi transiens (lat. transiens), koja znači prelazak
prelazni Dipsalidiktis

Opis[uredi | uredi izvor]

Zubna formula kod vrsti iz parafiletskog roda Dipsalidictis je 3.1.4.22.1.4.2.[7]

Ponašanje i paleoekologija[uredi | uredi izvor]

Vrste iz parafiletskog roda Dipsalidictis su bile kopneni predatori koji su u prošlosti Sjeverne Amerike nastanjivali plavne ravnice i kopnene ekosisteme.

Sistematika[uredi | uredi izvor]

Klasifikacija[uredi | uredi izvor]

Rod:  Dipsalidictis (parafiletski rod) (Matthew & Granger, 1915)
Vrste: Rasprostranjenost fosila
i lokacija:
Vremenski
raspon:
D. aequidens (Matthew & Granger, 1915)[8]  SAD (Vajoming) 56,2 do 54,9 mil. god.
D. krausei (Gunnell & Gingerich, 1991)[4][6][9]  SAD (Vajoming) 56,2 do 54,9 mil. god.
D. platypus (Matthew & Granger, 1915)  SAD (Vajoming) 55,8 do 54,7 mil. god.
D. transiens (Matthew & Granger, 1915)  SAD (Vajoming, Juta i Kolorado) 54,7 do 54,1 mil. god.

Filogenija[uredi | uredi izvor]

Dolje prikazan kladogram predstavlja filogenetske veze parafiletskog roda Dipsalidictis.[4][10][11]

 Pan-Carnivora 
 †Hyaenodonta 

Altacreodus

Tinerhodon

 ? 

Wyolestidae

 ? 

Simidectes

Hyaenodonta (sensu stricto)

 sensu lato 

Carnivoramorpha

 †Oxyaenodonta 
 †Oxyaenidae 

Tytthaeninae 

Machaeroidinae

Palaeonictinae

 †Oxyaeninae 

Dipsalidictis aequidens

Dipsalidictis krausei

Dipsalidictis platypus

Dipsalidictis transiens

 ? 

Argillotherium

Oxyaena

Malfelis

Sarkastodon

Patriofelis

Protopsalis

 †Altacreodus/Tinerhodon grupa 
 †Dipsalidictis 

Vremenska rasprostranjenst parafiletskog roda Dipsalidictis unutar porodice Oxyaenidae[uredi | uredi izvor]

SarkastodonPatriofelisProtopsalisMalfelisArgillotheriumOxyaenaMachaeroidinaePalaeonictinaeTytthaenaFanerozoikKenozoikPaleogenOligocenEocenPaleocenPriabonianBartonianLutetianYpresianThanetian

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ R. H. Denison (1938.) "The broad-skulled Pseudocreodi." Annals of the New York Academy of Sciences 37:163-256
  2. ^ A. V. Lavrov (1999.) "Adaptive Radiation of Hyaenodontinae (Creodonta, Hyaenodontidae) of Asia." in 6th Congress of the Theriological Society, Moscow, April 13–16, p. 138 [in Russian].
  3. ^ G. L. Jepsen (1930.) "New Vertebrate Fossils from the Lower Eocene of the Bighorn Basin, Wyoming." Proceedings of the American Philosophical Society 69(1):117-131
  4. ^ a b v Gunnel, Gregg F.; Gingerich, Philip D. (30. 9. 1991). „Systematics and evolution of late Paleocene and early Eocene Oxyaenidae (Mammalia, Creodonta) in the Clarks Fork Basin, Wyoming” (PDF). Contributions From the Museum of Paleontology. The University of Michigan. 28 (7): 141—180. Pristupljeno 3. 1. 2010. 
  5. ^ McKenna, Malcolm C.; Bell, Susan K. (1997). Classification of Mammals Above the Species Level. New York: Columbia University Press. ISBN 978-0-231-11012-9. Pristupljeno 16. 3. 2015. 
  6. ^ a b F. Solé, E. Gheerbrant and M. Godinot (2011.) "New data on the Oxyaenidae from the Early Eocene of Europe; biostratigraphic, paleobiogeographic and paleoecologic implications." Palaeontologia Electronica 14(2):13A:1-41
  7. ^ G. F. Gunnell (1998.) "Creodonta". In C. M. Janis, K. M. Scott, and L. L. Jacobs (eds.), "Evolution of Tertiary Mammals of North America, Volume 1: Terrestrial Carnivores, Ungulates, and Ungulate like Mammals", Cambridge University Press, 703 pages ISBN 9780521355193
  8. ^ W. D. Matthew and W. Granger (1915.) "A revision of the Lower Eocene Wasatch and Wind River faunas." Bulletin of the American Museum of Natural History 34(1):1-103
  9. ^ Solé, F. & Ladevèze, S. (2017.) "Evolution of the hypercarnivorous dentition in mammals (Metatheria, Eutheria) and its bearing on the development of tribosphenic molars." Evolution & Development, 19(2), 56–68.
  10. ^ Prevosti, F. J. & Forasiepi, A. M. (2018.) "Introduction. Evolution of South American Mammalian Predators During the Cenozoic: Paleobiogeographic and Paleoenvironmental Contingencies", Springer Geology. Springer, Cham.
  11. ^ Shawn P. Zack (2019). „A skeleton of a Uintan machaeroidine 'creodont' and the phylogeny of carnivorous eutherian mammals”. Journal of Systematic Palaeontology. 17 (8): 653—689. doi:10.1080/14772019.2018.1466374. 

Literatura[uredi | uredi izvor]