Jelica Milovanović

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije
jelica milovanović
Jelica Milovanović
Lični podaci
Datum rođenja(1922-07-09)9. jul 1922.
Mesto rođenjaBeograd,  Kraljevina SHS
Datum smrti17. decembar 1941.(1941-12-17) (19 god.)
Mesto smrtiJajinci, kod Beograda, Srbija Srbija
Profesijaučiteljica
Delovanje
Član KPJ od1939.
Učešće u ratovimaNarodnooslobodilačka borba

Jelica Milovanović (Beograd, 9. jul 1922 — Jajinci, kod Beograda, 17. decembar 1941), učiteljica i učesnica Narodnooslobodilačke borbe.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođena je 9. jula 1922. godine u Beogradu,[1] od majke Katarine (rođene Cvetković) i oca Cvetka. Imala je četiri mlađe sestre: Danicu, Olgu, Veru i Nadu i najmlađeg brata Dragana. Zbog simpatisanja komunističkog pokreta, ocu je još pre početka Drugog svetskog rata oduzeta pekarska radnja, pa je porodica teško živela.

Četvorogodišnju osnovnu školu, četiri razreda gimnazije i potom Učiteljsku školu je završila u Beogradu. Neposredno pred početak Drugogog svetskog rata u Jugoslaviji, marta 1941. godine dobila je svoju prvu službu u selu Ropočevu, kod Sopota.[1]

Još kao učenica gimnazije pristupila je omladinskom revolucionarnom pokretu. U članstvo Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), primljena je 1938. godine, a u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) 1939. godine. Posle okupacije Jugoslavije, 1941. godine aktivno se uključila u pripreme za organizovanje ustanka. U toku jula 1941. godine uključena je u rukovodstvo Sreskog komiteta KPJ za Kosmaj i određena za sekretara Sreskog komiteta SKOJ-a za Kosmaj.[1]

U toku leta 1941. godine obilazila je sela po Kosmajskom srezu i aktivno radila na orgnizovanju i jačanju partijskih i skojevskih organizacija, a posebno je radila na uključivanju omladine u Narodnooslobodilački pokret (NOP) i njihovom priključivanju Kosmajskom partizanskom odredu. Radila je zajedno sa Aleksandrom Canom Marjanović, učiteljicom iz sela Popović, koja je takođe bila članica SK KPJ za Kosmaj.[1][2] Često je odlazila kod familije u okupirani Beograd i na taj način je održavala kurirsku vezu između SK KPJ za Kosmaj sa Okružnim komitetom KPJ za Beograd i Pokrajinskim komitetom KPJ za Srbiju,[1][2] prenosila letke i oružje.

Jeličin aktivan rad nije ostao neopažen. Njen rad je duže vreme pratio Milan Radojević, bogoslov iz Ropočeva, koji je bio simpatizer Dimitrija Ljotića. Jelica je 14. oktobra otišla na sastanak Sreskog komiteta KPJ za Kosmaj, koji je održan u kolibi Dragoljuba Jovanovića, iz Parcana. Na sastanku je dobila nekoliko letaka, koje je ponela sa sobom, a prilikom povratka u Ropočevo, noćila je u Parcanima. Prilikom povratka u Ropočevo, 16. oktobra 1941. godine sačekali su je bogoslov Milan Radojević i Ratko Milošević, četnik vojvode Milije Majstorovića, koji su je pretresli. Pošto su kod nje u kaputu i koferu, pronašli dva partijska letka, predali su je Nedićevoj žandarmeriji, koja ju je sprovela u Sopot.[2]

Posle kraćeg mučenja u Sopotu, pošto ništa nije htela da kaže o svom partijskom radu, predata je Specijalnoj policiji Uprave grada Beograda. Agenti Specijalne policije su nastavili sa ispitivanjima i mučenjima. Jelica je bila optužena da je učestvovala u akcijama Kosmajskog partizanskog odreda. Pred islednicima se dobro držala i nikoga od svojih drugova nije odala, pa je 16. decembra bila prebačena u Banjički logor. U logoru se nije dugo zadržala, jer je već sutradan bila streljana.[1][2]

Streljana je 17. decembra 1941. godine na strelištu u Jajincima, kod Beograda, zajedno sa grupom beogradskih komunista, među kojima su bili Vukica Mitrović i Miloš Matijević Mrša, rukovodioci Mesnog komiteta KPJ za Beograd.[1]

Ukazom Predsedništva AVNOJ-a posthumno je 6. jula 1945. odlikovana Ordenom bratstva i jedinstva prvog reda.[3]

U znak sećanja na Jelicu Milovanović, njeno ime od 1956. godine nosi osnovna škola u Sopotu.[4] Takođe, njeno ime od 1947. nosi i Dom učenika srednjih škola u Beogradu, u Krunskoj ulici,[5] kao i jedna ulica u centru Sopota.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d đ e Žene Srbije u NOB 1975.
  2. ^ a b v g Dimitrijević: Kosmaj u NOB 1973.
  3. ^ „Službeni list DFJ 90/45” (PDF). slvesnik.com.mk. 20. 11. 1945. str. 974. 
  4. ^ „OŠ „Jelica Milovanović” (Saopštenje). 25. septembar 2015. Arhivirano iz originala 26. 09. 2015. g. 
  5. ^ „Dom učenika Jelica Milovanović” (Saopštenje). 25. septembar 2015. Arhivirano iz originala 26. 09. 2015. g. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Dragoslav Dimitrijević Beli „Kosmaj u NOB“. NIP „Četvrti juli“, Beograd 1972. godina.
  • Žene Srbije u NOB. „Nolit“ Beograd, 1975. godina.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Јелица_Миловановић&oldid=26797325”