Judenfraj
Judenfraj (nem. Judenfrei - slobodno od Jevreja) bio je nacistički izraz za područje etnički očišćeno od Jevreja u vreme Holokausta.
Takođe je bio u upotrebi i izraz Judenrajn (nem. Judenrein - čist od Jevreja). Da bi neko područje dobilo status Judenfraj morao se očistiti svaki trag jevrejske krvi.[traži se izvor]
Područja proglašena Judenfraj[uredi | uredi izvor]
Ustanove, sela, gradovi i regije proglašeni Judenfraj nakon etničkog čišćenja Jevreja tokom Drugog svetkog rata su:
- Gelnhausen, Nemačka - proglašen Judenfraj 1.12.1938. u dnevnim novinama Kincigvaht, nakon što je zatvorena sinagoga i deportovani svi Jevreji iz grada.[1]
- Luksemburg - proglašen Judenfraj u štampi 17.10.1941[2].
- Estonija - decembar 1941.[3] Proglašena Judenfraj na Konferenciji u Vanzeu 20.1.1942.[4]
- Nezavisna Država Hrvatska – proglašena Judenfraj od ministra unutrašnjih poslova Andrije Artukovića u februaru 1942. ali u Nemačkoj se sumnjalo da ovo nije istina, pa su vlasti iz Berlina poslale Franca Arbomeita da proveri situaciju. Nakon toga, ustaše su bile pod pritiskom da završe posao. U aprilu 1942, dve stotine Jevreja iz Osijeka je deportovano za Jasenovac, dok je 2.800 Jevreja poslato u Aušvic.[5] Gestapo je u maju 1943. organizovao odlazak poslednjih Jevreja iz Hrvatske od kojih je 1.700 bilo iz Zagreba dok je 2.500 bilo iz drugih delova NDH koji su poslati u Aušvic.[6][7]:107 Nemački diplomata Zigfrid Kaše proglasio je Judenfraj u poruci Berlinu 18. aprila 1944. izjvavši: "Hrvatska je jedna od država u kojoj je jevreski problem rešen."[8][9]
- Srbija pod nemačkom okupacijom - maja 1942, telegram SS pukovnika Emanuela Šefera (Emanuel Schäfer), šefa beogradskog BsD (Der Bafehlshaber der SIPO und des SD) poslanog u Berlin.[10]
- Beč - proglašen Judenfraj od strane Alojza Brunera 9.10.1942.
- Berlin - 19.5.1943.[11]
- Erlangen proglašen 1944. godine
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „JUDAUSKomplett.cdr” (PDF). Gelnhausen.de. Arhivirano iz originala (PDF) 29. 09. 2017. g. Pristupljeno 12. 08. 2015.
- ^ „Commémoration de la Shoah au Luxembourg” (na jeziku: francuski). Government of Luxembourg. 3. 07. 2005. Arhivirano iz originala 9. 05. 2012. g. Pristupljeno 18. 12. 2013.
- ^ „Extract from Report by Einsatzgruppe A”. Arhivirano iz originala 17. 06. 2007. g. Pristupljeno 18. 12. 2013.
- ^ Encyclopedia of the Holocaust. New York: Macmillan Publishing Company. 1990.
- ^ Subotić, Jelena (2019). Yellow Star, Red Star: Holocaust Remembrance after Communism. Ithaca, New York: Cornell University Press. str. 106. ISBN 978-1-50174-241-5.
- ^ Bulajić, Milan (2002). Jasenovac: the Jewish Serbian holocaust (the role of the Vatican) in Nazi-Ustasha Croatia (1941-1945). str. 222.
- ^ Subotić, Jelena (2019). Yellow Star, Red Star: Holocaust Remembrance after Communism. ISBN 9781501742415.
- ^ Jewish History of Yugoslavia, porges.net; accessed 5 May 2016.
- ^ „Povijest Židova Jugoslavije” (na jeziku: francuski). Porges.net. Pristupljeno 12. 8. 2015.
- ^ Lituchy 2006, str. XXXIII.
- ^ „19.05.1943 - Reichskanzler Adolf Hitler Berlin Präsidentin Frauenorganisation Lotta Svärd - chroniknet - Schlagzeilen, Ereignisse, Fotos mit Geschichte, Community”. Chroniknet.de. Pristupljeno 12. 08. 2015.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Lituchy, Barry M., ur. (2006). Jasenovac and the Holocaust in Yugoslavia: Analyses and Survivor Testimonies. New York: Jasenovac Research Institute.