Edinec
| Edinec rum. Edineț | |
|---|---|
 Pijaca u Edinecu | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Moldavija |
| Osnovan | 1431. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2014. | 15,520[1] |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 48° 10′ 00″ S; 27° 19′ 00″ I / 48.166667° S; 27.316667° I |
  Edinec Edinec na karti Moldavije | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Konstantin Kožokari[2] |
Edinec je grad i sedište Edinečkog rejona, udaljen 201 km severno od Kišinjeva. Pod upravom grada se nalaze i dva prigradska sela: Aleksandreni i Gordineštij Noj.
Naziv[uredi | uredi izvor]
Prvi poznato pisano pominjanje mesta se javlja u povelji iz 15. jula 1431. godine, u kojoj moldavski princ Aleksandru čel Bun nalaže službeniku (rum. vornic) Ivanu Kupčičiju da osnuje sela između reka Čuhur, Rakovac i Prut. Prema povelji, stari naziv za Edinec je bio Vjadineci. Prema drugom dokumentu iz 18. avgusta 1690. godine, mesto se pominje pod nazivom Jadineci. Ime Edinec koje se i dalje koristi je prvi put dokumentovano 1663. godine.
U periodu između 1918. i 1940. godine javljaju se dve varijante današnjeg naziva grada: Edineci i Edinica.
Za vreme Sovjetskog Saveza grad je bio poznat pod imenima Jedinici i Jedinci.
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema popisu, u gradu je 2014. živelo 15.520 stanovnika.
| Etnički sastav | |||||||
| Narod | popis 1930. | popis 2004. | |||||
| Edineci (trg) | Edineci (selo) | Aleksandrenij-Noj | Edinec | Aleksandreni | Gordineštij Noj | Ukupno | |
| Moldavci[a] | – | – | – | 8,747 | 1,272 | 331 | 10,351 |
| Rumuni[a] | 194 | 2,183 | 1,082 | 131 | 23 | 0 | 153 |
| Jevreji | 5,341 | 398 | – | 18 | – | – | 18 |
| Rusi | 344 | 2,214 | 1 | 3,394 | 15 | 2 | 3,411 |
| Ruteni (Ukrajinci) | 14 | 353 | – | 2,682 | 17 | 5 | 2,704 |
| Romi | – | 55 | – | 2000 | – | – | 2000 |
| Bugari | 1 | 1 | – | 37 | – | – | 37 |
| Gagauzi | – | – | – | 23 | – | – | 23 |
| Poljaci | 14 | 28 | – | 11 | – | – | 11 |
| Nemci | – | 3 | – | 91 | 1 | 2 | 94 |
| Albanci | 1 | – | – | ||||
| Mađari | – | 1 | – | ||||
| ostali | 1 | 24 | – | ||||
| Ukupno | 5,910 | 5,260 | 1,083 | 15,624 | 1,328 | 340 | 17,292 |
| Maternji jezik | ||||
| Jezik | popis 1930. | |||
| Edineci (trg) | Edineci (selo) | Aleksandrenij-Noj | ||
| Rumunski | 183 | 2,209 | 1,082 | |
| Jidiš | 5,328 | 401 | – | |
| Ruski | 375 | 2,360 | 1 | |
| Ukrajinski | 9 | 282 | – | |
| Poljski | 11 | 7 | – | |
| Nemački | 2 | 1 | – | |
| Bugarski | 1 | – | – | |
| ostali | 1 | – | – | |
| Ukupno | 5,910 | 5,260 | 1,083 | |
Jevreji u Edinecu[uredi | uredi izvor]
Petog jula 1941. godine rumunske i nemačke snage zajedno sa nekolicinom civila, koji koriste priliku da uzmu deo jevrejske imovine, vrše egzekuciju nad Jevrejima. U prve dve nedelje je ubijeno oko 1000 Jevreja od 5000 koji su živeli u samom gradu.[3] Mnoge žene i mlade devojke su silovane; neke od njih su počinile samoubistvo. Žrtve su sahranjene u tri velike jame, a zatim su jevrejski grobari koji su ukopali tela ubijeni i sahranjeni na istom mestu. Sredinom avgusta je formiran geto. Preživeli Jevreji Edineca i drugi iz različitih mesta severno od Besarabije i Bukovine su zarobljeni i smešteni u geto. U septembru je bilo oko 12.000 Jevreja u getu, stisnutih u malom prostoru, koji su patili od neuhranjenosti i bolesti. Mnogi zarobljenici su podlegli bolestima, hladnom vremenu, gladi i žeđi; desetine ljudi je umiralo svakog dana. Šestnaestog septembra 1941. godine svi Jevreji su deportovani u Pridnjestrovlje, gde su skoro svi umrli. Do 1944. godine samo je par njih uspelo da preživi. Nekoliko desetina porodica koje su preživele rat su se naselile u Černivcima ili su se preselile u Izrael. Veoma mali broj je ipak izabralo da se vrati u Edinec.
Kultura[uredi | uredi izvor]
Edinec ima Prirodnjački muzej, kao i čuveni Muzej narodnih zanata koji poseduje bogatu kolekciju tradicionalnih predmeta i ručnih radova.
Mediji[uredi | uredi izvor]
- Radio Kišinjev - 104,6 MHz
- Žurnal FM - 107,9 MHz
Znamenite ličnosti[uredi | uredi izvor]
- Genadije Čobanu, političar
Međunarodni odnosi[uredi | uredi izvor]
Edinec je pobratimljen sa:
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Postoji kontroverza oko nacionalnog identiteta Moldavaca, odnosno postavlja se pitanje da li su posebna etnička grupa ili su podgrupa Rumuna. Na popisu stanovništa 2014. godine građani su mogli da se izjasne samo kao pripadnici jedne etničke grupe, ili kao „Moldavci” ili kao „Rumuni”. Na popisu stanovništva 1930. godine niko se nije izjašnjavao kao Moldavac
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Rezultati popisa stanovništva u Moldaviji iz 2014 (jezik: rumunski)
- ^ Lista gradonačelnika izabranih na lokalnim izborima 14. juna, 2015. (jezik: rumunski)
- ^ „Egzekucija Jevreja u Edinecu”. Pristupljeno 22. 12. 2014. (jezik: engleski)
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
