Еја мочварица
| Eja močvarica | |
|---|---|
| |
| Circus aeruginosus | |
| Naučna klasifikacija | |
| Carstvo: | |
| Tip: | |
| Podtip: | |
| Klasa: | |
| Red: | |
| Porodica: | |
| Potporodica: | |
| Rod: | |
| Vrsta: | C. aeruginosus
|
| Binomno ime | |
| Circus aeruginosus | |
| |
| Areal
populacije koje su selice u vreme gnežđenja
populacije koje su selice u vreme zimovanja
populacije koje su stanarice
| |
Eja močvarica (lat. Circus aeruginosus) je vrsta ptice grabljivice iz porodice jastrebova (Accipitridae). Naseljava zapadna područja Evroazije u kojima vlada umerena i suptropska klima i obližnje delove Afrike.
Postoje dve podvrste eje močvarice, podvrsta C. a. aeruginosus, koja je selica i naseljava veći deo areala vrste i podvrsta C. a. harterti, koja je stanarica i naseljava severozapadnu Afriku.
Neke vrste iz roda Circus koje su danas priznate kao posebne vrste u prošlosti su uključivane u vrstu eja močvarica. To su istočna eja močvarica (C. spilonotus), papuanska eja (C. spilothorax), australazijska eja (C. approximans) i reunionska eja (C. maillardi).
Opis[uredi | uredi izvor]
Kod vrste je prisutan polni dimorfizam. Eja močvarica dostiže dužinu od 43-54 cm, raspon krila od 115-130 cm, mužjaci dostižu težinu od 400-650 g, a ženke težinu od 500-800 g.
Perje mužjaka na krilima je smeđe, pepeljaste i crne boje, na grudima i vratu ima uspravne, a na glavi vodoravne pruge žute i smeđe boje. Noge i nozdrve su žute, a kljun crne boje. Perje ženke je na većem delu tela smeđe boje, dok je na vrhu glave (na temenu) i grlu žute boje. Perje mladunaca je sličnije perju ženki, ali je manje žuto.
Rasprostranjenost[uredi | uredi izvor]
Većina populacija eje močvarice su selice, a manji broj su stanarice. Gnezde se na velikom području od Evrope do severozapadne Afrike i srednje Azije. U Evropi je eja močvarica prisutna u skoro svim zemljama, nema je u subartičkim delovima Skandinavije i evropske Rusije, a u Velikoj Britaniji je retka.[2] Uglavnom se gnezdi u močvarnim područjima sa bogatom vodenom vegetacijom i travnatim područjima, koja su u blizini močvara, dok u planinskim područjima nije prisutna. Na Bliskom istoku prisutna je u Turskoj, Iraku i Iranu, dok je u Centralnoj Aziji prisutna u severozapadnoj Kini, Mongoliji i na obalama Bajkalskog jezera u Rusiji.
Populacije koje su selice zimu provode u južnoj i zapadnoj Evropi, Sahelu, basenu reke Nil, na obalama Velikih jezera u Africi, u Arabiji, na Indijskom potkontinentu i u Burmi. Podvrsta C. a. harterti koja je stanarica naseljava Maroko, Alžir i Tunis.
Ishrana[uredi | uredi izvor]
U potrazi za plenom leti brzo i nisko ukočenih krila.[3] Hrani se malim sisarima, malim pticama, jajima ptica, insektima, gmizavcima, ribama i žabama.[4][5]
Razmnožavanje[uredi | uredi izvor]
Sezona gnežđenja počinje u periodu od sredine marta do početka maja. Mužjaci se često pare sa dve, a penekad i sa tri ženke. Parovi obično ostaju zajedno samo u toku jedne sezone parenja, ređe ostaju zajedno nekoliko godina.
Gnezdo grade na tlu, od trske, grančica i trave. Gnezda obično grade među trskom i žbunjem. Ženka polaže 4-5 jaja, na kojim leži sama, nakon izleganja o ptićima zajedno brinu i mužjak i ženka.[6] Jaja su bela i ovalnog oblika. Inkubacija traje 31–38 dana, a nakon izleganja mlade ptice napuštaju gnezdo posle 35-40 dana.
Ime[uredi | uredi izvor]
Latinsko ime roda Circus je izvedeno od starogrčke reči kirkos. Pod tim imenom je najverovatnije bila poznata poljska eja, koja je to ime dobila po svom kružnom letu (kirkos → „krug”). Latinsko ime vrste aeruginosus znači „rđava”.[7]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ BirdLife International (2016). „Circus aeruginosus”. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2019.2. International Union for Conservation of Nature. Pristupljeno 10. 9. 2019.
- ^ Holling, Mark (septembar 2010). Rare Birds Breeding Panel. „Rare breeding birds in the United Kingdom in 2008”
- ^ D. Simić, S. Puzović: „Ptice Srbije i područja od međunarodnog značaja”
- ^ „Marsh harrier”. RSPB's Birds by Name. Royal Society for the Protection of Birds.
- ^ „Marsh Harrier”. BBC Nature. Arhivirano iz originala 2. 11. 2017. g. Pristupljeno 22. 12. 2017.
- ^ Mirjana Martan, „Svijet životinja”
- ^ Jobling, James A. (2010). "The Helm Dictionary of Scientific Bird Names"
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Jobling, James A. (2010). The Helm Dictionary of Scientific Bird Names. London: Christopher Helm. str. 34, 109. ISBN 978-1-4081-2501-4.
- Holling, Mark (septembar 2010). Rare Birds Breeding Panel. „Rare breeding birds in the United Kingdom in 2008” (PDF). British Birds. 103: 482—538. Arhivirano iz originala (PDF) 19. 02. 2012. g. Pristupljeno 22. 12. 2017.
- Simić, D.; Puzović, S. (2008). Ptice Srbije i područja od međunarodnog značaja. Beograd: Loa Srbije. ISBN 978-86-911303-0-5.[mrtva veza]
- Martan, Mirjana (2006). Svijet životinja. Varaždin: Artmedija. ISBN 978-953-99916-3-8.[mrtva veza]
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
