Žujovići
| Žujovići | ||||||||||
|
Kosmajski Žujovići vode poreklo od bimbaše Jovana Žujovića koga je Karađorđe postavio za zapovednika izbeglica iz sjeničkog kraja. Njegov bratanac je pukovnik Mladen M. Žujović, ministar vojni, državni savetnik, čiji sin je Jovan Žujović, ministar inostranih poslova, predsednik Srpske kraljevske akademije, a unuk četnički potpukovnik Mladen Žujović, dr. prava, beogradski advokat.
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Žujovići se prezivaju po Žuju, pretku svetle „žute“ kose, koji je živeo u XVII veku. Njegov sin zvao se Nikola Piper, izvesno zato što su poreklom bili iz Pipera[1]. Sin Nikolin je Radovan Žujović, čiji sin Gruja Žujović je otac bimbaše Jovana Žujovića, Milenka Žujovića i jedne kćerke koja je bila udata za Deli-Marka Komatinu, rodonačelnika Deli-Markovića. Žujovići su pre doseljavanja u Šumadiju živeli u Koritima (između Pešteri i Sjenice)[2]. Zbog podrške Prvom srpskom ustanku, Žujovići su kažnjeni od turske vlasti, a jedan deo muških članova porodice je zatvoren. Oslobođeni su prilikom Karađorđeve ofanzive u Raškoj 1809, nakon čega su se preselili u tadašnju oslobođenu Srbiju[3].
Neki od Žujovića su se naselili na planini Ješevcu, u Gruži, gde su ostali do 1826, kada su se preselili u Nemenikuće na Kosmaju[4].
Potomstvo Milenka Žujovića[uredi | uredi izvor]
Jovana Žujovića Karađorđe je postavio za bimbašu sjeničana, izbeglica iz Sjenice. Njegov brat Milenko Žujović takođe učestvuje u borbama do 1813. U bici na Varvarinu spasao mu je život Toma Vučić Perišić.
Pukovnik Mladen M. Žujović[uredi | uredi izvor]
Milenkov sin pukovnik Mladen M. Žujović (1811-1894), ministar vojni i državni savetnik oženjen je Jelenom Danić, kćerkom Riste Ilče Danića, predsednika beogradske opštine, a unukom požarevačkog kneza Momira Protića i sestrom vojvode Iva Momirovića. Sestra Jelene Žujović, rođ. Danić, Sofija bila je udata za Iliju Garašanina. Mladen Žujović kao okružni načelnik po nalogu kneza Aleksandra Karađorđevića osnovao je današnji Gornji Milanovac.
Mladen M. Žujović je sa Jelenom - Jelkom Žujović, rođ. Danić imao osmoro dece, pet sinova - Milenka, Mihaila, Jovana, Đorđa i Jevrema i tri kćerke Katarinu, Jelisavetu i Ljubicu[5].
Sin Mladena Žujovića Milenko Žujović, pravnik, sekretar Ministarstva pravde, bio je oženjen Savkom iz porodice Simić, unukom Alekse Simića, kneževskog predstavnika (predsednika vlade).
dr Jovan M. Žujović (1856-1936)[uredi | uredi izvor]
Drugi sin Mladena Žujovića Jovan Žujović (1856—1936), ministar inostranih poslova i prosvete, predsednik Srpske kraljevske akademije, bio je bio oženjen dvorskom damom kraljice Natalije Obrenović Stanom Bučović, kćerkom pukovnika Konstantina Koste Bučovića (Bučevića) i Sofije, unuke Lazara Arsenijevića Batalake.
Major Đorđe M. Žujović (1846-1937)[uredi | uredi izvor]
Treći sin pukovnika Mladena Žujovića je major Đorđe M. Žujović (1846-1937), koji je sa Persidom Kostić imao sina pukovnika Mihaila Žujovića (1880—1965) i kćerku Jelenu udatu za generala Tufegdžića[6].
Konjički pukovnik Mihailo Đ. Žujović (1880—1965)[uredi | uredi izvor]
Konjički pukovnik Mihailo Đ. Žujović.
Pukovnik Dušan Tufegdžić[uredi | uredi izvor]
Jelena kćerka majora Đorđa Žujovića bila je udata za pukovnika Dušana Tufegdžića.
San. potpukovnik dr. Jevrem Žujović[uredi | uredi izvor]
Četvrti sin pukovnika Mladena Žujovića, sanitetski potpukovnik Jevrem Žujović bio je oženjen sa Danicom Đ. Aćimović, unukom protojereja-stavrofora Ilije Novakovića (1813—1885), dvorskog sveštenika kneza Mihaila, poslanika na Svetoandrejskoj skupštini, sveštenika beogradskog okruga i vojnog sveštenika. Protojerej Ilija Novaković je sin Novaka Jagodića, a unuk udovice Jagode, koja je sa 8 sinova došla iz crnogorskih brda u okolinu Peći, odakle su se doselili u Šumadiju u selo Gorovič, kod Topole, a posle u Žabare[7]. Sestra Prote Ilije Novakovića je Marija Milivojević, velika dobrotvorka[8]. Druga unuka protojereja Ilije Novakovića, po kćerki Anđeliji Novaković (rođ. 1838) udatoj za Dubrovčanina Iliju Margetića, ministra finansija, Marija Margetić, bila je udata za generala Dimitrija Cincar-Markovića, predsednika ministarskog saveta.
Potpukovnik dr. Mladen Žujović[uredi | uredi izvor]
Prvi sin san. potpukovnika Jevrema Žujovića i Danice (Cajke) Žujović, rođ. Aćimović je četnički potpukovnik Mladena Žujovića (1895—1969), dr. prava, advokat, oficira, političar, član Centralnog nacionalnog komiteta, oženjen kćerkom francuskog generala Remona Pižoa.
Pisanu zaostavštinu Mladena J. Žujovića priredile su Teodora Žujović monahinja manastira Gradac, Gordana Radojčić i Danica M. Žujović[9].
Prof. dr. Đorđe Žujović[uredi | uredi izvor]
Mlađi sin san. potpukovnika Jevrema Žujovića i Danice (Cajke) Žujović, rođ. Aćimović je prof. dr. Đorđe Žujoviće, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu.
Knjigu dr. Đorđa Žujovića, Uspomene iz detinjstva, Beograd 1997, objavila je njegova kćerka Gordana Radojčić, rođ. Žujović.
Porodične kuće i imanja[uredi | uredi izvor]
Stara porodična kuća Žujovića u Nemenikućama na Kosmaju je zaštićena kao dobro od velikog kulturnog značaja. U Nemenikućama, gde su Žujovići imali velika imanja, Jovan Žujović je imao kuću „Vila Stana“, nazvanu po rano preminuloj supruzi Stani rođ. Bučović. Porodična kuća Žujovića u Beogradu nalazila se u ulici Kralja Milana, na mestu gde se danas nalazi Beograđanka.
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Dr Đorđe Žujović, prof. Medicinskog fakulteta, specijalista rendgenolog, u svojim Uspomenama zapisao je: „Vrlo lep portret tatine staramajke Numke koji je naslikao neki bečki majstor ukrao je austrijski komandant artiljerije koji je za vreme okupacije u toku Prvog svetskog rata stanovao u našoj kući. Pored te njene slike, ukrao je i veliki portret dede Aćimovića, pa retko lepu zbirku porodičnog oružja – četiri pištolja srebrnjaka s kuburlijama, dugačku pušku kremenjaču pradede Milenka, deda-Mladenov svečani mač, sablju, englesku lovačku pušku (dar kneza Mihaila), dva turska jatagana od kojih jedan sa srebrnom kanijom i graviranom posvetom (dar beogradskog paše), i, najzad, stari mač iz doba Nemanjića… Majkinu zbirku kristalnih pehara, deda-Mladenovu kristalnu venčanu čašu s datumom, monogramom i krunom kneza Mihaila koji ga je tim peharom darovao, puno retkih stranih knjiga…”[10]
Srodstvo[uredi | uredi izvor]
Žujovići su u srodstvu sa porodicom Garašanin, Momirovićima, Danićima, Bučovićima, Simićima, Cincar-Markovićima i dr.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Sve glavne porodice Srbije XIX veka potiču od tih doseljenika. Karađorđevi muški preci došli su preko Vasojevića iz Klimenata; Obrenovići su starinom Bratonožići; Nenadovići iz hercegovačkog Birča; Vuk Karadžić je Drobnjak, kao i preci Mladena Milovanovića; Garašani su Belopavlići. Iz Drobnjaka potiču Bogićevići, Kaljevići i Jovan Cvijić. Stojan Čupić je iz Pive, a iz nikšićkog kraja su se doselili preci Blaznavaca, Vukomanovića i Skerlića; a iz Pipera Uzun Mirko Apostolović i Žujovići“. Vid. Vladimir Ćorović, Istorija Srba.
- ^ U matici su bili bogati, imali su mnogo stoke, kuća, vodenica, stanova i zemlje. Priča se da ih je bilo „četrdeset pušaka“, a zavičaj su morali napustiti što su se zamerili Turcima. Kad su došli u Šumadiju, rasturili su se po kragujevačkom i beogradskom a neki su otišli u valjevski okrug. U kosmajskim selima Nemenikućama, Rajkovcu, Rogači, Koraćici, Ropočevu i Vrbici, kao i u kolubarskom selu Vračevićima ima priličan broj kuća Žujovića. Vid. Borivoje Drobnjaković, O Šumadincima, Šumadija u prošlosti i sadašnjosti, Beograd 1932
- ^ Vid. Đorđe Đurić, Srpski intelektualac u politici, Biografija Jovana Žujovića, Beograd, 2004.
- ^ a Ješevcu su imali mnogo stoke i bili poznati kao stočari. Njihovi susedi iz sela Grabovca i Borča tužili su ih knezu Milošu, žaleći se „da ne mogu živeti od ovih došljaka, koji su svojom silnom stokom velike prostore zauzeli“. Morali su se raseliti, i knez Miloš im ponudi „opustelu baštinu Čarapića u Ripnju“, ali oni ne prime ponudu već se nasele na neke turske zemlje u Nemenikućama. Od Žujovića je poznati univerzitetski profesor i akademik Jovan Žujović. Vid. Borivoje Drobnjaković, O Šumadincima, Šumadija u prošlosti i sadašnjosti, Beograd 1932
- ^ Vid. Đorđe Đurić, Srpski intelektualac u politici, Biografija Jovana Žujovića, Beograd, 2004. Rodoslov Žujovića, str. 135, 136.
- ^ Vid. Đorđe Đurić, Srpski intelektualac u politici, Biografija Jovana Žujovića, Beograd, 2004, str. 141.
- ^ Po Jagodinim sinovima, koji su svi učestvovali u Prvom srpskom ustanku prezimena su dobili njihovi potomci od Novaka - Novakovići, Radoja Radojevići, Arse Arsići, Kuzmana Kuzmići, Damjana Damnjanovići, Topala Topalići, Zarka Zarkići, Jefte Jeftići. Vid. o protojereju Iliji Novakoviću knjigu Vaznesenska crkva u Beogradu, Brana Dimitrijević, Oblici i poreklo nametnutog zaborava, „Književni list“ br. 35/36, god. 4, jul-avgust 2005.
- ^ M. Milićević, Dodatak Pomeniku, Beograd 1888.
- ^ Prva od pet knjiga iz pisane zaostavštine Mladena J. Žujovića. Priredile: Teodora Žujović monahinja manastira Gradac i Gordana Radojčić o trošku Danice M. Žujović, Pariz. Izdavač Intereklama-grafika, Vrnjačka Banja, 2004.
- ^ Dr Đorđe Žujović, Uspomene iz detinjstva, objavila Gordana Radojčić, rođ. Žujović, Beograd, 1997.