Košarkaški turnir na Letnjim olimpijskim igrama održanim 1972. godine je osmi po redu zvanični košarkaški turnir na Olimpijskim igrama. Turnir je održan u Minhenu, Nemačka. Na turniru je učestvovalo ukupno 16 reprezentacija i odigrano je ukupno 70 utakmice. Rasporedom je bilo predviđeno da se odigra 72 utakmice ali se posle utakmica po grupama reprezentacija Egipta povukla sa takmičenja. Razlog tome su bio teroristički čin koji se odigrao u olimpijskom selu koji je postao poznat pod imenom „Minhenski masakr“.
U konkurenciji 16 zemalja koje su učestvovale na olimpijskom košarkaškom turniru, Jugoslavija je zauzela peto mesto. Jugoslavija je igrala u grupi B gde je zauzela treće mesto i kvalifikovala se u polufinale. U polufinalnoj rundi reprezentacija Jugoslavije je pobedila reprezentaciju čehoslovačke sa tri koša razlike i time se plasirala u finalnu rundu. U finalnoj rundi Jugoslavija se sastala sa Portorikom i ta pobeda je obezbedila peto mesto u ukupnom plasmanu. Reprezentacija Jugoslavije je na devet utakmica ostvarila sedam pobeda i doživela dva poraza, postigla 734 koševa a primila 557. Prosek postignutih koševa Jugoslavije je bio 81,55 po utakmici prema 61,88 primljenih i pozitivna koš razlika od 177 koševa.[2].
Ove igre i košarkaški turnir, za Jugoslaviju, je obeležio i presedan da sportista u znak protesta napusti turnir. Jedan od članova reprezentacije, Ljubodrag Simonović, je u znak protesta i neslaganja oko kontroverzne utakmice u kvalifikacionoj rundi Jugoslavije protiv Portorika, gde je i dokazano da su neki portorikanski košarkaši se koristili nedozvoljenim dopingom, i konačne odluke komiteta da se rezultat utakmice ne promeni, to jest da ostane pobeda Portorika, napustio olimpijsko selo i vratio se kući. Simonović, jedan od najpopularnijih i najboljih košarkaša Jugoslavije tog vremena, je kasnije izdao i nekoliko knjiga. Među poznatijim široj publici je i knjiga „Olimpijska podvala“, gde govori o ovim događajima[3].
Prvi poraz od 1936. posle 63 pobede doživela je i američka košarkaška reprezentacija. U finalnoj utakmici protiv reprezentacije SSSR tri sekunde pre kraja su imali su prednost od jednog koša – 50:49. Međutim, pošto je trener SSSR, Kondrašin, tražio tajm-aut[4] časovnik je vraćen za tri sekunde i utakmica nastavljena. Jedeško je je izveo aut i dugim dodavanjem pronašao Aleksandra Belova pod košem Amerikanaca, a on je postigao pobedonosni koš – 51:50. Amerikanci su uzalud protestovali, njihova zvanična žalba je odbijena, pa su odbili da prime srebrne medalje.
Kontroverze koje su se desile u nekoliko zadnjih sekundi utakmice, pri vodstvu ekipe SAD 50-49,: prvo je vreme isteklo tokom pređašnjeg koša (slobodnih bacanja)[5] SAD ali je koš priznat i preostale vreme pomaknuto na 1 sekundu. Zatim je vreme ponovno isteklo u pokušaju napada ekipe SSSR-a i Amerikanci su već slavili pobedu. Međutim, na žalbu Sovjeta[6]
, ponovo su dodane nove tri sekunde, u kojima je Aleksander Belov uspeo ubaciti dva poena i time doneti pobedu svom timu. Brojne nelogičnosti tokom nekoliko zadnjih sekundi nisu nikad razjašnjene, iako je MOK čvrsto ostao pri odluci da je utakmica regularna.
Svakoj reprezentaciji je omogućeno da ima najviše 12 igrača. Na turniru je ukupno bilo 192 igrača koji su predstavljali 16 reprezentacija učesnica. Na košarkaškom turniru je odigrano ukupno 70 utakmice.
^Hennessey, Tom. (2008, August 2). "U.S. 1972 Olympic team still won't concede[mrtva veza]", Long Beach Press-Telegram "Whether they really had (called for a timeout) remains in dispute. Ratleff is inclined to think they did not. 'If you want to call a time out, there are ways to do it without leaving any doubt.'"
^Wharton, David. (2002, September 10). "Second-Hand Smoke", Los Angeles Times, Page D-3 "On the videotape, a horn sounds just before Collins releases his second free throw and one of the referees looks toward the sideline, all of which suggests that someone at the scorer’s table wanted to rectify the error."
^Wharton. "First of all, Ratleff wants to know why Bashkin, the Soviet assistant, was not given a technical foul for stepping on court during play. Then he wants to know why officials made a big deal about the Soviet timeout. 'If a coach calls timeout and it’s missed, it’s just missed,' he says. 'It happens all the time.'"
^ abEgipat se povukao sa takmičenja posle događaja koji su se odigrali u olimpijskom selu, poznatim kao „Minhenski masakr“. Utakmica je registrovana službenim rezultatom 2:0
Egipat
Sovjetski Savez (9-0)
Sjedinjene Američke Države (8-1)
Kuba (7-2)
Italija (5-4)
Jugoslavija (7-2)
Portoriko (6-3)
Brazil (5-4)
Čehoslovačka (4-5)
Australija (5-4)
Poljska (3-6)
Španija (4-5)
Zapadna Nemačka (3-6)
Filipini (3-6)
Japan (2-7)
Senegal (0-8)
Egipat (0-8)