Kristian Kreković

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Kristian Kreković
Lični podaci
Datum rođenja(1901-03-28)28. mart 1901.
Mesto rođenjaKoprivna, Modriča, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina
Datum smrti21. novembar 1985.(1985-11-21) (84 god.)
Mesto smrtiPalma, Majorka
DržavljanstvoPeru
ObrazovanjeAkademija likovnih umjetnosti u Beču
Akademija likovnih umjetnosti u Parizu
Porodica
SupružnikSina

Kristian Kreković (28. mart 1901. – 21. novembar 1985) bio je jugoslovenski slikar portreta i etnografske umjetnosti. Kasnije u životu postao poznat po svojoj fascinaciji umjetnosti Inka naroda, a proveo je niz godina živeći u Peruu.[1]

Od šezdesetih godina prošlog vijeka, živio je u Palmi na ostrvu Majorci, gdje je umro 1985. godine. Na Majorci postoji muzej koji je nazvan po njemu i posvećen je pretežno njegovoj umjetnosti.[2][3]

Biografija[uredi | uredi izvor]

Vjeruje se da je Kreković rođen u selu Koprivna u blizini Modriče, u porodici bosanskih Hrvata porijeklom iz Like. Djetinjstvo i mladost proveo je u Maglaju i Tuzli, gdje je pohađao srednju školu. Krajem Prvog svjetskog rata, Kreković je otišao u Beč na studije, iako ih je na kraju završio u Parizu. Studirao je slikarstvo u Beču od 1921. godine na Akademiji likovnih umjetnosti, na kojoj je diplomirao 1925. godine, a zatim je studirao slikarstvo i arhitekturu na Akademiji likovnih umjetnosti u Parizu.[4] Njegova prva javna izložba održala se 1925. godine u „Lounge des Artistes Français”. Postao je član Francuskog društva likovnih umjetnosti 1928. godine i nagrađen je zlatnom medaljom na izložbi međunarodne umjetnosti u Bordou.[2]

Kreković je 1930. godine počeo da putuje sa svojom suprugom po Peruu, gdje je proveo 35 godina. Tokom tog vremena, Kreković je proučavao mnoge aspekte civilizacije Inka, a često je putovao po Andima tražeći domorodačke teme za slikanje.[2] Putovao je u Evropu u više navrata tokom ovog perioda, a u različitim fazama je dobijao je porudžbine za slikanje portreta Elizabete Bouz-Lajon, kraljice Ujedinjenog Kraljevstva, kao i više drugih članova evropskih kraljevskih porodica.[1]

Godine 1931. Kreković postaje prijatelj sa Mahatmom Gandijem i slika njegov portret, a Gandi je za Krekovića rekao: „Osjećanje Kristiana Krekovića prema svijetu je jedinstveno. Ono prožima svu njegovu umjetnost, a prožima je izuzetnom kreativnošću i konstruktivnim karakterom”.[1]

Drugi svjetski rat proveo je u Zagrebu. Nakon rata jugoslovenska vlada mu je sudila, zajedno sa Lovrom Matačićem i Tinom Ujevićem, zato što je naslikao fašističkog generala Antu Pavelića. Na tom suđenju mu je oduzeta sva pokretna i nepokretna imovina.[1][4]

Preuanska vlada 1955. godine sponzorisala je izložbu Krekovićeve etnografske umjetnosti inspirisane Inkama u SAD. Na ovoj turneji, Kreković je insistirao da se okarakteriše kao „peruanski umjetnik hrvatskog porijekla” što je rezultiralo protestima jugoslovenske ambasade.[1]

U Palmi se nastanio 1965. godine, gdje je 1977. godine izgradio Muzej Palme de Majorke, danas poznat kao Muzej Kreković. Muzej Kreković zvanično je otvoren 1981. godine, a otvorila ga je Kraljica Sofija od Španije. Kreković je umro u svojoj kući na Majorci 21. novembra 1985. godine.[4]

Djela[uredi | uredi izvor]

Najpoznatije Krekovićevo djelo je „Egzodus dvadesetog stoljeća”, slika široka skoro četiri metra.[4]

Pored djela inspirisanih peruanskom i kulturom Inka, Kreković je slikao portrete mnogih ministara, državnika i izuzetnih ličnosti, među kojima su i:

Slike zbirke Kreković[uredi | uredi izvor]

  • Indios
  • Indios II
  • Indijanka sa šeširom
  • Indijanka sa šeširom i maramom
  • Žena sa šeširom i maramom
  • Žena u poluprofilu sa šeširom i maramom
  • Žena u crvenoj marami
  • Nasmijana žena sa šeširom
  • Glava žene s crvenom maramom
  • Glava žene u profilu
  • Portret dugokoskog indijanca
  • Profil žene sa zelenom maramom
  • Žena sa šeširom i bijelom maramom
  • Indijanac u crvenoj odori
  • Indijos s velikim naušnicama
  • Profil indiosa u kapi i crvenom šeširu
  • Glava indiosa u kapi s crvenim pletenicama
  • Indios u bogatoj odori
  • Indios ispred hrama
  • Indios sa ukrašenim štapom u ruci
  • Mlada indijanka
  • Indijanka u crvenoj odori pred plavo zelenom pozadinom
  • Indijanka s dvoje djece
  • Mlada indijanka s dugom maramom na glavi
  • Indios sa pletenom kapom
  • Žena sa slamnatim šeširom i bijelom maramom
  • Djevojčica s bijelim zecom
  • Djevojčica s djetetom i psom
  • Mladi par
  • Indios u planini s kukuruzom u ruci
  • Polunaga indijanka s djetetom na leđima
  • Ljama
  • Grupa indiosa

Donacije[uredi | uredi izvor]

Nakon Krekovićeve smrti, njegova supruga Sina je 1991. godine poklonila Hrvatskoj 52 crteža koji se danas nalaze u Modernoj galeriji (20 crteža), Nacionalnoj i univerzitetskoj biblioteci (16 crteža) i Kabinetu grafike HAZU (16 crteža).[6]

Godine 1994. poklomila je osamdesetak ulja na platnu od kojih je trećina trajno sačuvana u zgradi Gradske biblioteke u Perušiću, rodnom gradu Kristianovog oca Roka.[6][7]

Nagrade i priznanja[uredi | uredi izvor]

  • Zlatna medalja u Bordou na izložbi međunarodne umjetnosti (1928)
  • „Red istaknutih zasluga” (1954)
  • Titula počasnog građanina grada Kusko, kao i Zlatna medalja grada (1966)

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d „Croatian art”. www.croatianhistory.net. Pristupljeno 12. 12. 2018. 
  2. ^ a b v „Museum Kreković – Biography of Kristian Kreković”. web.archive.org. 27. 09. 2007. Arhivirano iz originala 27. 09. 2007. g. Pristupljeno 12. 12. 2018. 
  3. ^ „Kristian Kreković | Moderna Galerija”. www.moderna-galerija.hr. Arhivirano iz originala 21. 10. 2018. g. Pristupljeno 12. 12. 2018. 
  4. ^ a b v g Lončarević, Vladimir (07. 12. 2016). „Kristian Kreković - slikar sa zlatnim kistom”. Glas Koncila (na jeziku: hrvatski). Pristupljeno 12. 12. 2018. 
  5. ^ „Kristian Kreković | Autori | Aukcijska Kuća Srbinovski”. srbinovski-art.com. Pristupljeno 12. 12. 2018. 
  6. ^ a b „Kristian Kreković pintor croata-peruano” (PDF). www.perusic.hr. Arhivirano iz originala (PDF) 29. 08. 2020. g. Pristupljeno 12. 12. 2018.  Nevalidan unos |dead-url=dead (pomoć)
  7. ^ „Kristian Krekovic”. www.croatianhistory.net. Pristupljeno 12. 12. 2018. 
Kristian Kreković na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Кристиан_Крековић&oldid=25952102”