Minas Žerais

Minas Žerais port. Minas Gerais
Zastava Grb
Država	Brazil
Admin. centar	Belo Orizonte
Najveći grad	Belo Orizonte
Površina	586.528,29 km2
Stanovništvo	2012.
— broj st.	19.855.332
— gustina st.	33,85 st./km2
— ISO 3166-2	BR-MG
Zvanični veb-sajt

Minas Žerais (port. Minas Gerais) je jedna od 26 država Brazila, druga po broju stanovnika, a četvrta po veličini u brazilskoj federaciji. Glavni grad je Belo Orizonte. Minas Žerais se graniči sa državama Baija i Gojas na sjeveru, Matu Grosu du Sul na zapadu, Sao Paulo i Rio de Žaneiro na jugu i državom Espiritu Santu. Takođe, Minas Žerais se graniči i sa federalnim distriktom.

Istorija

Kolonijalna ulica u Dijamantini

Minas Žerais su stvorili kolonisti u 16. vijeku, u potrazi za zlatom, a kasnije i dijamantima. Sam naziv Minas Žerais (port. Minas Gerais; skraćeno od Minas dos Matos Žerais, port. Minas dos Matos Gerais), na portugalskom znači opšti rudnici. Rudnici su doprinijeli razvoju unutrašnjosti i stvaranju nekoliko novih mjesta.

Prvi glavni grad i sjedište države je bilo mjesto Marijana, a poslije je prebačeno u mjesto Vila Rica do Ouro Preto. U drugom dijelu 18. vijeka Vila Rica do Ouro Preto je bila najveći grad u Brazilu, a takođe je imala i najviše stanovnika u obje Amerike. Euforična proizvodnja i iskopavanje dragog kamenja i zlata je počela da opada u drugoj polovini 18. vijeka, a zahtjevi portugalske krune za većim porezima, kulminirala je ustankom poznatim kao Zavjera Minasa (Minas Inconfidência), 1789. godine. Kada su rudnici potpuno presušili, krajem 19. vijeka, Vila Rica do Ouro Preto je izgubio na značaju. Kasnije je grad preimenovan u Ouro Preto i ostao glavni grad sve do stvaranja potpuno novog i planiranog grada Belo Orizontea, na početku 20. vijeka.

Zlatna groznica je ostavila traga na mnogim gradovima u Minas Žeraisu (Marijana, Oro Preto, Dijamantina, Sabará, Tiradentes i São João Del Rey). Relativna izolacija od evropskog uticaja, kao i veliki dotok zlata i ostalih vrijednih minerala, pomogla je ljudima da razviju poseban stil u umjetnosti, poznat kao Baroko Mineiro (Barroco Mineiro). Najbolji primjeri Baroko Mineiroa, iz ovog perioda su bogato ukrašene crkve u kolonijalnim gradovima, sačuvani do danas kao muzeji. Najpoznatiji umjetnici tog perioda su Antônio Lisboa, poznat kao Alejžadinjo. Njegove statue i slike su visoko cijenjene od strane eksperata kao najprefinjeniji umjetnički izraz izvan Evrope, tog vremena. Zajedno sa arhitekturom, i muzika je doživjela svoj vrhunac u Minas Žeraisu, u 18. vijeku. Zbog bogatstva, za koje se čulo nadaleko, mnogi poznati muzičari su dolazili iz Evrope u Minas i osnivali svoje muzičke škole, čime je muzika ovih krajeva postala mnogo više nalik na klasičnu Evropsku muziku od ostale Brazilske muzike.

Jedno od Alejžadinjovih izvrsnih djela

Iako rudnici nisu bili toliko profitabilni, Minas Žerais je i dalje igrao glavnu ulogu u životu Brazila, u 19. vijeku. Zahvaljujući političkom uticaju u Brazilu, Minas Žerais se odhrvao od neizbježne propasti počevši uzgajati novi najveći izvozni proizvod Brazila - kafu. Jedno vrijeme, zahaljujući politici, jedino se u Minas Žeraisu mogla proizvoditi kafa, čime su stekli početnu prednost u odnosu na ostatak Brazila. Ova kafa i danas, u Evropi, slovi za najbolju kafu.

Geografija

U Minas Žeraisu se nalaze izvori skoro svih velikih rijeka Brazila (osim Amazona), a najpoznatije su Sao Fransisko, Parana i rijeka Doke. U državi se, takođe, nalaze i neke od najvećih hidroelektrana, uključujući i Furnas, hidroelektranu na rijeci Rio Grande. Neki od najvećih planinskih vrhova se takođe nalaze u Minas Žeraisu, naročito na jugu države, a najupečatljivija planina je Piko da Bandejra (Pico da Bandeira), treći vrh po visini, u Brazilu na 2890 metara nadmorske visine. Država ima ogromne rezerve gvožđa, velike rezerve zlata i dragog kamenja, uključujući tu smaragd, topaz i akvamarin.

Kako je Minas Žerais raznolika država, svaki region države posjeduje neke svoje geografske posebnosti.

• centralni i istočni dio države je brdovit, sa malo vegetacije na planinama. U okolini mjesta Sete Lagoas (Sete Lagoas) je tipična kraška topografija sa dolomitskim stijenama, pećinama i jezerima. Neka brda u ovoj regiji su u potpunosti ruda gvožđa, što je zbog veoma izražene rudarske industrije dovelo do ekoloških problema. Istočno od Belo Orizontea, nalazi se čelična dolina (Vale do Aço) i grad Ipatinga (Ipatinga). U ovoj dolini se nalazi veliki broj kompanija za proizvodnju čelika. Danak ovakve industrijalizacije su platile šume, koje su praktično nestale u ovom regionu.

• južni dio države je brdovit i zelen. Ovo je oblast u kojoj se uzgaja poznata minas kafa i u kojoj se proizvodi mlijeko. Ovaj dio države je hladniji od ostatka i u nekim krajevima se temperatura zimi može spustiti i ispod nule. Ovaj je kraj takođe poznat po izvorima mineralnih voda.

• jugoistok države se naziva i Zona da Mata, odnosno zona šume, nekada je bio najbogatiji region, do početka industrijalizacije, sredinom dvadesetog vijeka. Trenutno je samo najveći grad ovog regiona, Žuiz de Fora (Juiz de Fora) važniji industrijski centar.

• zapad Minas Žeraisa, pozat kao "Triângulo Mineiro" (znači Minasov Trougao zbog svog geografskog oblika), se sastoji od specifičnog tipa savane, poznate kao Serado (Cerrado). Prvobitno je ovaj region su naselili rančeri, a i danas je stočarstvo najbitnija ekonomska grana u regionu. Osim stočarstva, od devedesetih godina dvadesetog vijeka, počelo se sa intenzivnom proizvodnjom soje. Veći gradovi u ovom regionu su Uberlandija (Uberlândia) i Uberaba (Uberaba)

• Na sjeveru države se nalaze sušna područja. Navodnjavanja rijekom Sao Fransisko, koja su počela zadnjih godina, donijela su rezultate u poljoprivredi, ali i dalje je ovo daleko najsiromašniji dio Minas Žeraisa. U ovom kraju su se nalazili (sada presušeni) rudnici dijamanata. Veći gradovi u ovom regionu su Montes Karlos (Montes Claros), Governador Valdares (Governador Valadares) i Teofilo Otoni (Teófilo Otoni).

Kultura

Manastir u Kongonjasu, još jedno Alejžadinjovo djelo

Minas Žerais ili Profinjeni Brazil, zbog bogatstva, privlačio je mnoge umjetnike koji su ostavili svoj pečat, i stvorili od ove države najspecifičniju državu Brazila.

Narod je rezervisan, oprezan, tiho melanholičan, ali ipak gostoljubiv i porodičan. Ovo je jedna od najreligioznijih država i uz rimokatolike i evangeliste, praktikuju se i spiritualističke afričke religije, najviše zbog Čiko Šavijera (Chico Xavier), najveće brazilske spiritualističke ikone, koja je cijeli svoj život provela u Minas Žeraisu.

Širom Brazila je poznata kuhinja Minas Žeraisa, koja najviše uključuje povrće i meso (najčešće svinjetinu i piletinu). Tradicionalna kuhinja podrazumijeva spremanje hrane na šporetima na ugalj ili drvo u čeličnom posuđu. Tijesto se pravi od kukuruznog brašna ili brašna manioke, jer se žito koje su kolonisti uporno donosili nije nikada dobro primalo u ovim krajevima. Najpoznatije jelo je pão de queijo, odnosno rolnice sa sirom od brašna manioke, najčešće se servira uz doručak.

Minas Žerais je poznat izvan granica Brazila i po tome što je to država u kojoj je rođen Pele, najbolji fudbaler svih vremena.

Demografija

• • 53,6% bijelaca (većinom porijeklom, Portugalaca, ali ima i 2 miliona Italijana, kao i manje grupe Nijemaca, Španaca, Arapa ...)
  • 37,6% mulata (miješanog, najčešće evropsko - afričkog porijekla)
  • 7,8% crnaca, odnosno afro-Brazilaca
  • 0,3% domorodaca, brazilskih indijanaca
  • 0,1% azijata (najvećim dijelom japanskog porijekla)

Ekonomija

Minas Žerais je najveći proizvođač mlijeka, kafe i ruda. Kako ima dosta vodenog potencijala, Minas proizvede i dosta struje. Automobilska industrija je jaka takođe, Fijat i Mercedes imaju svoje fabrike u Minasu. Turizam nije ništa manje bitna industrijska grana. Kako se u državi nalazi mnogo istorijskih gradova koji su zadržali kolonijalni duh iz vremena zlatne groznice, kao što su Oro Preto, Marijana, Dijamantina, Sabará, Kongonjas, Tiradentes, i Sao João del Rey. Osim istorijskih, tu su i gradovi poznati po ljekovitim izvorima, kao što su Araša (Araxá), Poços de Caldas, Lambari, Caxambu i drugi.

Ekonomska podjela države je ista kao i geografska, pa tako južni dio države (uz granicu sa Rio de Žaneirom i Sao Paulom) ima nekoliko industrijkih gradova ko što su Žuiz de Fora, Varžinja, Pouso Alegre, Poços de Caldas, kao i Ipatinga (malo istočnije). Sjeveroistočni region je najsiromašniji, ali Governador Valadares i Teofilo Otoni su gradovi u kojima se trguje dragim i poludragim kamenjem, kao što su topaz i safir. Centralni dio države (gdje se nalazi i glavni grad) posjeduje velike rezerve gvožđa i u manjoj mjeri zlata koje se i danas aktivno eksploatišu. Zapad države ili "Triângulo Mineiro" je regija koja je malo rjeđe naseljena od ostatka države i trenutno je fokusirana na biotehnološka istraživanja u stočarstvu, proizvodnji soje i kukuruza.

Minas Žerais ima veliku populaciju imigranata, naročito u SAD. Boston je grad u kojem se nalazi najveća kolonija brazilskih imigranata iz Minas Žeraisa.

Zastava

Zastava države je jedna od najstarijih u Brazilu, koju su stvorili sami Brazilci. Republikanska Partija, koja je bila opozicija za vrijeme Brazilske carevine, je nezvanično usvojila ovu zastavu kao zastavu države. Od 1946. godine, ona je i zvanično zastava države Minas Žerais.

Rečenica Libertas quæ sera tamen koja stoji na zastavi predstavlja latinski moto koji u slobodnom prevodu znači Sloboda, bilo kada. Trougao predstavlja Sveto Trojstvo, kao i tri ideala francuske revolucije: Liberté, Egalité, Fraternité.

I same boje imaju revolucionarno značenje: bijela predstavlja želju za stvaranjem miroljubive nacije, bez bilo kakvih kolonijalnih institucija, a crvena simbolizuje plamen slobode.

Spoljašnje veze

• Minas Gerais' location on a 3D globe (Java)
• Zvanični veb-sajt
• O Minas Žeraisu
• Direktorij sajtova o Minas Žeraisu