Novakova pećina je pećina koja se nalazi iznad lokaliteta Careve Vode, na teritoriji opštine Pale, grad Istočno Sarajevo. Pećina se nalazi na strmim liticama Romanije, na nadmorskoj visini od 1515 metara. Ispod Novakove pećine se nalazi selo Ćemanovići, i zaselak Careve Vode, koji je poznat po istoimenim izvorima, koji su ujedno i najpoznatije vrelo u širokom pojasu Romanije. U davnim vremenima, osmanske okupacije prostora Bosne i Hercegovine, pored Carevih voda je vodio Carigradski drum, koji je jedno vrijeme spadao među najvažnije puteve Osmanskog carstva u Bosni.
Speleomorfološki gledano, sama pećina se sastoji od dva kanala, horizontalnog i vertikalnog kanala ili odžaka, kojim je pećina povezana sa Romanijskim platoom. Ukupna dužina svih kanala pećine iznosi 60 metara. U gornjem dijelu ulaza u pećinu nalazi se kameni zid koji, po narodnim predanjima, potiče iz vremena hajduka Starine Novaka.
Tokom novembra mjeseca 1958. godine, desilo se prvo značajnije istraživanje Novakove pećine, kada su su planinari Planinarskog društva "Željezničar" iz Sarajeva, prokrčili put do same pećine, istražili njenu unutrašnjost to jeste horizontalni kanal, a vertikalnim kanalom se popeli do platoa na vrhu stijene. Put do same pećine je dosta strm i težak, pa se dugo godine nisu vršila nikakva istraživanja, sve do 11. novembra1962. kada su istraživanja ponovno pokrenuta. Prilikom ovih istraživanja odlučeno je da se na prelazu iz prvog u drugi dio pećine postave željezna vrata, što je u nekoliko narednih godina i realizovano.
Danas do Novakove pećine, kao jedne od značajnih turističkih mjesta Sarajevsko-romanijske regije postoji uređen i uredno obilježen put. Sam uspon do Novakove pećine počinje od lovačkog doma na Majdanima ili planinarskog doma u Stajni koji je u neposrednoj blizini Pala, i nalazi se sve 4-5 kilometara udaljenosti od samog grada. Staza prvo vodi do Novakovog vrela, velikog planinskog korita. Pješačenje kroz gustu četinarsku šumu vodi do Novakove njive, mjesta pogodnog za kampovanje i odmor. Put do pećine je ojačan sajlama, jer je dosta strm i težak.[2]
Napomena:Sadržaj ovog članka je jednim delom ili u celosti preuzet sa http://palelive.com. Nosilac autorskih prava nad materijalom je dao dozvolu da se isti objavi pod slobodnom licencom. Dokaz o tome se nalazi na OTRS sistemu, a broj tiketa sa konkretnom dozvolom je 2010071910024354.
1Pod gradskom cjelinom Istočno Sarajevo, kolokvijalno „Donji grad”, smatra se teritorija opštine Istočna Ilidža i opštine Istočno Novo Sarajevo, kao i dijela opštine Trnovo.
.svg){kind=small}
