Novi Kneževac

Novi Kneževac
Novi Kneževac;
	Dvorac porodice Servijski
	Grb
Administrativni podaci
Država	Srbija
Autonomna pokrajina	Vojvodina
Upravni okrug	Severnobanatski
Opština	Novi Kneževac
Stanovništvo
— 2011.	5.688
— gustina	56/km2
Geografske karakteristike
Koordinate	46° 02′ 33″ S; 20° 05′ 35″ I / 46.042482° S; 20.093003° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	71 m
Površina	124,0 km2
	Novi Kneževac Novi Kneževac na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	23330
Pozivni broj	0230
Registarska oznaka	KI

Novi Kneževac je gradsko naselje i sedište istoimene opštine u Severnobanatskom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 5.688 stanovnika.

Nazivi[uredi | uredi izvor]

Novi Kneževac je poznat po još nekim nazivima na drugim jezicima: mađ. Törökkanizsa, nem. Neu Kanischa, rum. Noul Cnezat. Ranije se zvanično zvao Nova Kanjiža ili Turska Kanjiža.

Prošlost[uredi | uredi izvor]

Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da mesto Jozefova pripada Tamiškom okrugu Čanadskog distrikta. Stanovništvo je bilo srpsko.^[1]

Kanjiža je 1764. godine bila pravoslavna parohija Čanadskog protoprezviterata.^[2]

Austrijski carski revizor Erler je 1774. godine konstatovao da se mesto Kanjiža nalazi u Tamiškom okrugu Čanadskog distrikta. Tu su se nalazili podupravni podured, poštanska kambijatura i carinarnica a stanovništvo je pretežno srpsko.^[1] Kada je 1797. godine popisan pravoslavni klir tu su bila dva sveštenika. Parosi, pop Teodor Kostić (rukop. 1760) i pop Grigorije Knežević (1772) služili su se samo srpskim jezikom.^[3]

Godine 1809. javlja se kao pretplatnik jedne srpske knjige spahija Georgije Servijski "ot Kanjiže".^[4] Tokom 19. veka posednik "Turske Kanjiže" bio je Gospodar Georgije Servijski. Njemu je posvećena knjiga "Opadnici" od Kocebua, srpski prevod iz 1840. godine.^[5] Ovde postoji Kapela Servijski u Novom Kneževcu.

Sokolski dom je izgrađen 1937.^[6]

Oktobra 2023. godine u Novom Kneževcu je odlukom vlati preimenovan veliki broj naziva ulica, kako bi se uklonila imena ulica data po komunistima, što je predsednik opštine obrazložio stanovištem da su komunisti počinili veće zločine i od okupatora.^[7]

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Novi Kneževac živi 6.083 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,8 godina (38,1 kod muškaraca i 41,3 kod žena). U naselju ima 2.780 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,50.

Stanovništvo u ovom naselju je heterogeno, a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[8]
Godina	Stanovnika
1948.	7.246
1953.	7.784
1961.	8.235
1971.	8.134
1981.	8.166
1991.	8.062	7.892
2002.	7.581	7.827
2011.	6.960

Etnički sastav prema popisu iz 2011.^[9]‍

Srbi	3.990	57,32%
Mađari	2.355	33,83%
Romi	142	2,04%
Hrvati	45	0,64%
Jugosloveni	26	0,37%
Crnogorci	24	0,34%
Makedonci	16	0,23%
Albanci	12	0,17%
Nemci	10	0,14%
Slovaci	6	0,08%
Bunjevci	5	0,05%
Muslimani	5	0,05%
Slovenci	5	0,05%
Rusi	3	0,04%
Ukrajinci	3	0,04%
Vlasi	1	0,01%
ostali	19	0,10%
Regionalna pripadnost	69	0,99%
neizjašnjeni	204	2,93%
nepoznato	33	0,47%
ukupno: 6.960

Stanovništvo prema polu i starosti^[10]


	m	ž
?	13	11
80+	53	101
75—79	77	160
70—74	133	213
65—69	173	243
60—64	188	219
55—59	191	203
50—54	281	272
45—49	355	344
40—44	344	350
35—39	237	251
30—34	205	205
25—29	244	216
20—24	291	291
15—19	286	266
10—14	226	226
5—9	190	196
0—4	177	150
Prosek :	38,1	41,3

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	2.214	2.454	2.612	2.734	2.854	2.862	2.780

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	635	724	544	653	164	44	10	2	3	1	2,71

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	3.071	979	1.840	132	117	3
Ženski	3.345	696	1.844	623	174	8
UKUPNO	6.416	1.675	3.684	755	291	11

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	1.611	369	14	3	557
Ženski	1.270	127	2	0	374
UKUPNO	2.881	496	16	3	931
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	37	75	166	27	85
Ženski	8	11	182	33	31
UKUPNO	45	86	348	60	116
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	12	27	102	32	75
Ženski	37	14	71	89	261
UKUPNO	49	41	173	121	336
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	21	0	1	8
Ženski	20	1	0	9
UKUPNO	41	1	1	17

Galerija[uredi | uredi izvor]

Pravoslavna crkva Sv. arhanđela Mihajla i Gavrila
Pravoslavna crkva Sv. arhanđela Mihajla i Gavrila
Katolička crkva.
Dvorac porodice Servijski
Železnička stanica
Centar

Napomene[uredi | uredi izvor]

→ * — Podaci za površinu i gustinu naseljenosti dati su zbirno za katastarsku opštinu Novi Kneževac, na kojoj se nalaze dva naselja, Novi Kneževac i Filić.

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.
^ "Srpski sion", Sremski Karlovci 1905.
^ "Temišvarski zbornik", Novi Sad 8/2015.
^ "Otkrovenije Ameriki", prevod, Budim 1809.
^ Kocebu: "Opadnici", prevod, Budim 1840.
^ "Politika", 9. okt. 1937
^ „"Vučić će ostati centralna figura za diplomate SAD i EU na Zapadnom Balkanu": Politico o izbornim rezultatima u Srbiji - Svet - Dnevni list Danas” (na jeziku: srpski). 2023-12-18. Pristupljeno 2023-12-18.
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ Etnička struktura nakon popisa 2011.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Mape, aerodromi i vremenska situacija lokacija (Fallingrain)
Satelitska mapa (Wikimapia)^{[mrtva veza]}
Gugl satelitska mapa (Maplandia)
Plan naselja na mapi (Mapquest)
Zvanični veb-sajt
Muzička škola Novi Kneževac (jezik: srpski)
Dvorac Servijski (jezik: srpski)
Dvorac Maldegem (jezik: srpski)
Dvorac Talijan (jezik: srpski)
"Politika", 29. jul 1935 (o Đorđu Servijskom)

[аутоматски_генерисано1-1] J.J. Erler: "Banat", Pančevo 2003.

[2] "Srpski sion", Sremski Karlovci 1905.

[3] "Temišvarski zbornik", Novi Sad 8/2015.

[4] "Otkrovenije Ameriki", prevod, Budim 1809.

[5] Kocebu: "Opadnici", prevod, Budim 1840.

[6] "Politika", 9. okt. 1937

[7] „"Vučić će ostati centralna figura za diplomate SAD i EU na Zapadnom Balkanu": Politico o izbornim rezultatima u Srbiji - Svet - Dnevni list Danas” (na jeziku: srpski). 2023-12-18. Pristupljeno 2023-12-18.

[8] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[9] Etnička struktura nakon popisa 2011.

[10] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]