Patrijaraške parohije u Kanadi

Patrijaraške parohije u Kanadi
Ruska pravoslavna crkva
Patrijaraške parohije u Kanadi; Ruska pravoslavna crkva
	Sabor Svete velikomučenice Varvare
Osnovni podaci
Sjedište	Edmonton
Država	Kanada
Osnovana	1970.
	[[1] Zvanični veb-sajt]
Arhijerej
Arhijerej	Jov (Smakouz)
Čin arhijereja	episkop
Titula arhijereja	episkop kaširski, vikar Moskovske eparhije

Patrijaraške parohije u Kanadi (rus. Патриаршие приходы в Канаде) organski su dio Ruske pravoslavne crkve.

Nadležni arhijerej je episkop Jov (Smakouz), a sjedište se nalazi u Edmontonu.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Istorija nastanka Patrijaraških parohija u Kanadi dovodi se u vezu s osnivanjem prve pravoslavne misije na teritoriji Sjeverne Amerike (1794) od strane monaha Valamskog manastira. Zalaganjem ovih monaha, osnovana je i prva eparhija sa sjedištem u San Francisku (1872). Godine 1905. sjedište je bilo premješteno u novoizgrađeni Nikolajevski sabor u Njujorku od strane tadašnjeg arhiepiskopa Tihona, potonjeg moskovskog patrijarha. Od 1907. jedinstvena pravoslavna eparhija na američkom kontinentu se nazivala „Pravoslavna grčko-katoličanska crkva u Sjevernoj Americi pod jurisdikcijom sveštene jerarhije od Crkve ruske“. Obuhvatala je cjelokupnu teritoriju SAD i Kanade i objedinjavala je oko 100 parohija i desetine hiljada vjernika.

Ljeta 1897, u mjestašcu Limestone Lake, 70 mi (110 km) od Edmontona, klirici ruske pravoslavne misije sa Aljaske su služili prvu pravoslavnu liturgiju. U tom mjestu, gdje su živjeli i grčkokatolički Rusini koji su emigrirali iz Galicije, mnogi su htjeli preći na pravoslavlje i prisajediniti se Ruskoj crkvi. Obratili su se episkopu aleutskom i aljaškom Nikolaju (Ziorovu), koga su molili da im pošalje pravoslavne sveštenike. Došavši u Albertu, sveštenik Dmitrij Kamenjev i čtec Vladimir Aleksandrov, pod otvorenim nebom su služili bdijenje na farmi Fjodora Nemirskog. Sljedećeg dana, nakon ispovijedi i čina primanja pravoslavlja, bila je služena liturgija i moleban. Pravoslavlje je primilo negdje oko 600 ljudi. U spomen na taj događaj, selo je bilo preimenovano u Vostok. Dalja dobrovoljna prisajedinjenja Rusina ka Aljaškoj eparhiji su bila u vezi sa masovnim dolaskom izbjeglica iz Galicije i Bukovine na teritoriju zapadnih provincija Kanade (1891).

Godine 1900. episkop Tihon je otpravio u Albertu sveštenika i čteca na stalno služenje. Sljedeće godine je sam otputovao u Kanadu — to je bila prva posjeta pravoslavnog arhijereja toj zemlji. U vrijeme posjete, episkop Tihon je izvršio osvećenje novih hramova (Trojickog — u selu Vostok, Nikolskog — u selu Bukovina, Pokrovske kapele — u Biver-Kriku). U to vrijeme je takođe bilo uspostavljeno kanadsko namjesništvo i osnovano bratstvo po imenu svetitelja Tihona Zadonskog. Godine 1907, bilo je ukupno oko 7.000 pravoslavnih vjernika u Kanadi.

Nakon Oktobarske revolucije (1917), odnosi s najvišom crkvenom vlasti u Moskvi su postali zategnuti. Od 1924, mnoge parohije Ruske pravoslavne grčko-katoličanske crkve u Sjevernoj Americi, na čijem čelu je stajao mitropolit Platon (Roždestvenski), prestale su kanonski opštiti sa Moskovskom patrijaršijom i formirali su tzv. „Sjevernoamerički mitropolitski okrug“ ili „Sjevernoameričku mitropoliju“. Dio ruskih parohija je prešao pod upravu Ruske zagranične crkve, a dio je ostao vjeran Moskovskoj patrijaršiji. Dana 19. decembra 1927, na zasjedanju „Sinoda episkopa američkih dijeceza Ruske pravoslavne crkve“ bila je izdana gramata o osnivanju nove crkvene strukture — „nezavisne autonomne i autokefalne“ Američke crkve na čelu sa Platonom (Roždestvenskim). Sveštena jerarhija Moskovske patrijaršije je nekoliko puta upozoravala mitropolita Platona i njegove sljedbenike na moguće kanonske kazne, ali to nije pomoglo da se raskolničke parohije povrate.

Krajem 1960-ih, pri aktivnom posredništvu mitropolita Nikodima (Rotova), protojereja Aleksandra Šmemana i niza drugih izvjesnih crkvenih djelatnika, bio je postignut kompromis sa Sjevernoameričkom mitropolijom. Dana 9. aprila 1970, Sveti sinod Ruske crkve je obnovio kanonsko opštenje s mitropolijom, otklonivši kanonske mjere sa njene jerarhije. Dana 10. aprila iste godine, patrijaraškim tomosom darovana je autokefalnost „Ruskoj pravoslavnoj grčko-katoličanskoj crkvi u Sjevernoj Americi“, i od tada se ona naziva Pravoslavna crkva u Americi.

Tomos o autokefalnosti Pravoslavne crkve u Americi je ustanovio njenu jurisdikciju na prostoru sjeveroameričkog kontinenta, uključujući Havaje, a izuzimajući Meksiko. Pod jurisdikciju Pravoslavne crkve u Americi nisu ušle sve parohije i klir kanonskih jedinica Ruske pravoslavne crkve u SAD i Kanadi, jer su izrazile želju da ostanu pod okriljem patrijarha moskovskog.

Parohije Ruske pravoslavne crkve, koje su sastavljale Edmontsku i kanadsku eparhiju, od tog momenta su preobraćene u Patrijaraške parohije u Kanadi. Parohije, njih 44, koje su ulazile u sastav egzarhata Ruske pravoslavne crkve u SAD, preobraćene su u Patrijaraške parohije u SAD.

Saglasno tomosu o autokefalnosti Pravoslavne crkve u Americi, one patrijaraške parohije u SAD ili Kanadi, koje izraze želju da uđu u sastav Pravoslavne crkve u Americi, mogu to uraditi na osnovu saglasnosti dviju strana.

Organizacija[uredi | uredi izvor]

U sastavu Patrijaraških parohija u Kanadi ima 25 parohija i crkvenih opština.

Katedralni sabor Svete velikomučenice Varvare u Edmontonu, Pokrovska parohija u Otavi, parohija Svetog Tihona u Torontu, i još 22 opštine, iz ekonomskih razloga, objedinjene su u dva parohijska okruga: Orthodox V (osnovan 1980-ih) i Orthodox IX (osnovan 1995). Rimski broj u nazivu parohijskih okruga označava broj crkvenih opština koje su dale inicijativu da se pristupi takvom objedinjavanju.

Na čelu Patrijaraških parohija u Kanadi se nalazi gospodin Jov (Smakouz), episkop kaširski, vikarni arhijerej Moskovske eparhije. Episkop Patrijaraških parohija nema u tituli bilo kakav američki (kanadski) naziv.