Rašinački manastir Sv. Arhanđela

Predloženo je da se ovaj članak objedini sa člankom Manastir Pirkovac. (Rasprava)

Rašinački manastir Sv. Arhanđela
Opšte informacije
Mesto	Popšica
Opština	Svrljig
Država	Srbija
Vrsta spomenika	Nepokretno kulturno dobro
Vreme nastanka	1455. (današnji izgled dobija 1896)
Tip kulturnog dobra	Spomenik kulture od izuzetnog značaja
Vlasnik	Srbija
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture Niš
www.zzsknis.rs

Rašinački manastir Sv. Arhanđela nalazi se na teritoriji opštine Svrljig između sela Pirkovca i Popšice u privatnoj svojini. Uvršten je u listu zaštićenih spomenika kulture Republike Srbije (ID br. SK 2053).^[1]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Prvi pisani dokaz o spomeniku kulture pojavljuje se u turskom popisu iz 1455. godine i vezuje se za zaboravljeno selo Rašinac. Nakon nekoliko rušenja i obnavljanja, svoj današnji izgled dobio je 1896. godine. Rašinački manastir čine crkva, parohijski dom iz 1927. godine, kula-zvonik iz istog vremena i ekonomski deo sa pomoćnim objektom iz druge polovine 19. veka.

Na osnovu odluke Vlade Republike Srbije 2005. godine dodaje se na spisak Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu i zavedena je kao nepokretno kulturno dobro: spomenik kulture.^[2]

Verovatno je na istom mestu postojala Crkva iz vremena Nemanjića, obnovljena krajem XIX veka. Uvrštena je u listu zaštićenih spomenika kulture Republike Srbije (ID br. SK 776).^[3]

Arhitektura[uredi | uredi izvor]

Osnova crkve je trikonhos u obliku sažetog upisanog krsta sa kupolom. Oltarski prostor je izdužen, sa đakonikonom i proskomidijom u masi zida, spolja i iznutra je polukružan. Nešto uže bočne polukupole ostvarene su na isti način. Spoljašnji izgled se zasniva na četvrtastom kubičnom postolju na kome leži osmostrani tambur sa naslonjenim kolonetama. Središnji prostor koji čine tri traveja predstavlja najstariji deo crkve. U 19. veku su dograđena i dva poluobličasto zasvedena traveja na zapadu. Kameni svećnjaci četvrtastog oblika koji se nalaze ispred oltara pripadaju staroj crkvi. Manastirskom kompleksu prvobitno je pripadao i objekat pravougaonog oblika, severno od crkve. Zapadni ulaz ukrašen je konzolom i pravougaonim ramom, dok se u lučnoj niši iznad nalazi ploča sa natpisom i stojeća figura Sv. Gavrila, nadvišena okulusom. Severni ulaz, simetrično oblikovan, završava se trouglastim timpanonom iznad koga je krst.

Unutrašnji zidovi su prekrečeni, sa pojedinim tragovima živopisa rađenog u fresko tehnici. Ikonostas je urađen u klasicističkom duhu sa stilizovanim cvetnim motivima u pozlaćenoj duboreznoj plastici. Ikone u tehnici ulja na platnu, autorsko su delo Lazara Krdžalića iz 1889. godine.^[4]

Rašinački manastir Sv. Arhanđela predstavlja umetničko ostvarenje od izuzetnog značaja koje nam približava prošlost ovog kraja.^[2]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ Rašinački manastir Sv. Arhanđela
^ ^a ^b „Odluka o utvrđivanju Rašinačkog manastira Sv. arhanđela za spomenik kulture”. www.pravno-informacioni-sistem.rs. Pristupljeno 22. 2. 2022. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ Crkva Sv. Arhanđela
^ „Rašinački manastir Sv. Arhanđela”. kultura.rs. Arhivirano iz originala 22. 02. 2022. g. Pristupljeno 22. 2. 2022. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Mediji vezani za članak Rašinački manastir Sv. Arhanđela na Vikimedijinoj ostavi

p r u Nepokretna kulturna dobra u Nišavskom upravnom okrugu
Aleksinac	Manastir Lipovac Crkva Svete Trojice u Gornjem Adrovcu Zgrada Osnovne škole „Ljupče Nikolić“ u Aleksincu Crkva Svetog Nikole u Aleksincu Zgrada Učiteljske škole - zgrada Suda u Aleksincu Zgrada Muške osnovne škole - Centar za obrazovanje pri Radničkom univerzitetu u Aleksincu Zgrada Zavičajnog muzeja u Aleksincu Građanska kuća u Ul. Momčila Popovića 7 u Aleksincu Građanska kuća u Ul. Momčila Popovića 13 u Aleksincu Građanska kuća u Ul. Dr Tihomira Đorđevića 16 u Aleksincu Građanska kuća u Ul. Tihomira Đorđevića 24 u Aleksincu Gradska vila u Ul. Kosovskoj 28 u Aleksincu Građanska kuća u Ul. Dragčeta Milovanovića 34 u Aleksincu Grobljanska kapela Dr Stevana Dimitrijevića u Aleksincu Šančevi iz Prvog srpskog ustanka na Deligradu
Doljevac	Srednjovekovni grad Koprijan (Kurvingrad) Crkva Svetog Jovana kod Orljana
Gadžin Han	Crkva Sv. Nikole u Donjem Dragovlju Stara crkva Sv. Vaznesenja u Velikom Krčimiru Crkva Uspenja Sv. Bogorodice u Grkinji Crkva Sv. Ilije u Jagličju
Merošina	Arheološko nalazište Kulina (Balajnac)
Niš	Ćele kula Latinska crkva u Gornjem Matejevcu Manastir Svete Bogorodice Sićevo Manastir Svete Petke Iverica Spomen logor „12. februar“ Niška tvrđava Barutana u Niškoj tvrđavi Antičke terme u Niškoj tvrđavi Antička ulica sa građevinom pod svodovima i bazilikom u Niškoj tvrđavi Vizantijska ulica u Niškoj tvrđavi Ranovizantijska grobnica u Jagodin Mali Ranohrićanska grobnica sa Hristogramom u Jagodin mali u Nišu Zgrada Oficirskog doma u Nišu Kuća Mišićevih u Nišu Zgrada Istorijskog arhiva u Nišu Zgrada Pasterovog zavoda Kuća Stambolijskih Kuća u Ul. Dimitrija Dimitrijevića 52 (Episkopska 52) u Nišu Zgrada Starog načelstva - zgrada Univerziteta u Nišu Zgrada Narodnog pozorišta u Nišu Zgrada Južnomoravske banke u Nišu Zgrada u Ul. Stanka Paunovića 7 (Generala Milojka Lešjanina 7) u Nišu Zgrada u Ul. Svetozara Markovića 14 u Nišu Kuća trgovca Milorada Vasića u Nišu Kompleks sa crkvom Sv. Nikole u Miljkovcu Crkva Sv. Nikole u Manastiru Crkva Sv. Arhanđela Mihaila u Donjem Matejevcu Džamija u Ul. Stanka Paunovića (Generala Milojka Lešjanina) Spomenik na grobu Atanasija Petrovića Spomenik na grobu pukovnika Milovana Nedića Spomenik oslobodiocima u Nišu Grobnica sa bistom Pavla Stojkovića Stara kuća u Nišu Zgrada sa kazandžijskim radionicama u Nišu Grobnica sa spomenikom serdaru Jolu Piletiću Grobnica sa spomenikom Todoru Stankoviću Spomenik na grobu Stanka Vlasotinačkog Ratno vojno groblje Britanskog Komonvelta u Nišu Spomenik na grobu Nikole Rašića Spomen grobnica na Sinđelićevom trgu Grobnica sa spomenikom Proki Jovkiću Spomen kosturnica učesnicima Topličkog ustanka Stara seoska kuća Todora Kocića Saborna crkva Sv. Trojice u Nišu Zgrada u Ul. Lole Ribara 2 (Apelova zgrada) u Nišu Zgrada u Ul. Orlovića Pavla 12 u Nišu Zgrada u Ul. I ustanka 2 (Hilandarska 2) u Nišu Vojna bolnica Niš Grupa zgrada koje čine nedeljivu celinu na Trgu Oslobođenja (Trgu kralja Milana) u Nišu Zgrada Opštinske konferencije SSRN u Nišu Zgrada Andona Andonovića u Nišu Zgrada inžinjerijske kasarne u Nišu Srednjovekovni lokalitet sa ostacima crkve Sv. Pantelejmona i nekropolom Zgrada komunističke opštine u Nišu Zgrada hotela „Park“ u Nišu Grupa zgrada koje čine nedeljivu celinu u Nišu Zgrada u Obrenovićevoj 22 Zgrada u Obrenovićevoj 28 Zgrada u Obrenovićevoj 30 Zgrada u Obrenovićevoj 32 Zgrada u Obrenovićevoj 67 Zgrada u Obrenovićevoj 122 Zgrada Crvenog krsta u Nišu Kuća Popovića u Nišu Zgrada Predsedništva SO Niš Crkva Svetih arhanđela Mihaila i Gavrila u Nišu Srednjovekovno utvrđenje „Železnik“ Zgrada u Ul. Svetozara Markovića 40 u Nišu Zgrada u Ul. Jug Bogdanovoj 3 u Nišu Zgrada na Keju 29. decembra 10-12 u Nišu Zgrada u Ul. Nade Tomić 21 u Nišu Zgrada bivšeg zatvora specijalne policije u Nišu Stara kuća zv. „Turska ambasada“ u Nišu Staro niško groblje Vizantijska grobnica kod Jagodinmalskog mosta Zgrada u Ul. Prijezdina 5 u Nišu Zgrada u Ul. Stanka Paunovića 36 (Generala Milojka Lešjanina 36) u Nišu Zgrada Umetničke kolonije u Sićevu Zgrada u Ul. Stanka Paunovića 39 (Generala Milojka Lešjanina 39) u Nišu Crkva Sv. Petke kod Donjeg Matejevca Manastir Sv. Jovana Krstitelja kod Donjeg Matejevca Zgrada Hranta Mumdžijana Zgrada Pošte 1 u Nišu Zgrada Radio stanice u Nišu Zgrada trgovca Todora Cekića Zgrada Sreskog načelstva u Nišu Zgrada Učiteljskog doma u Nišu Zgrada Simfonijskog orkestra u Nišu Zgrada Gimnazije „Stevan Sremac“ u Nišu Zgrada Prve javne biblioteke u Nišu Stara hidroelektrana „Sv. Petka“ u Ostrovici Crkva Sv. Nikole u Nišu Crkva Sv. Nikole u Kamenici Zgrada na Trgu Pavla Stojkovića br. 10-10a u Nišu Zgrada Narodnog muzeja u Nišu Zgrada na Trgu Pavla Stojkovića br. 6 u Nišu Zgrada na Trgu Pavla Stojkovića br. 12 u Nišu Zgrada u ul. Obilićev venac br. 20 u Nišu Zgrada u ul. Obilićev venac br. 18 u Nišu Porodična kuća Branka Miljkovića u Nišu Staro kupatilo sa bazenima 3 i 4 u Niškoj Banji Vila apotekara Veličkovića u Niškoj Banji
Ražanj	Kuća „Moravka“ u Ražnju Crkva Sv. Proroka Ilije u Ražnju Manastir Sv. Roman Kuća Save Jeremića u Poslonu
Svrljig	Svrljiški grad Crkva Sv. Ilije u Niševcu Zgrada sa apotekom u Svrljigu Rašinački manastir Sv. Arhanđela Kuća u kojoj je živeo i radio narodni heroj dr. Milenko Hadžić u Svrljigu Grob sa spomenikom narodnog heroja dr. Milenka Hadžića na groblju u Svrljigu Gugulova vodenica u selu Niševcu Grnčarska vodenica u Svrljigu