Turija (Srbobran)
Turija | |
|---|---|
 Pravoslavna crkva u Turiji | |
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Autonomna pokrajina | Vojvodina |
| Upravni okrug | Južnobački |
| Opština | Srbobran |
| Stanovništvo | |
| — 2022. |  2.057 |
| — gustina | 37,9/km2 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 45° 32′ 09″ S; 19° 51′ 16″ I / 45.535833° S; 19.854333° I |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
| Aps. visina | 79 m |
| Površina | 54,2 km2 |
.svg)  Turija Turija na karti Srbije | |
| Ostali podaci | |
| Poštanski broj | 21215 |
| Pozivni broj | 021 |
| Registarska oznaka | NS |
Turija je naseljeno mesto u opštini Srbobran u Južnobačkom okrugu. Prema popisu iz 2022. bilo je 2.057 stanovnika. Turija je poznata po organizovanju Kobasicijade, festivalu kobasica koji se održava jednom godišnje. Ovde se nalaze Srpska pravoslavna crkva u Turiji i FK Mladost Turija.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Turiju oivičavaju tri vode: Veliki bački kanal, Krivaja i Beljanska bara.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Selo se prvi put pominje 1426. godine.
Prva škola je osnovana 1730. godine, prva crkva sagrađena 1750. godine, a prve pozorišne predstave počele su 1866. godine.
Iz Turije potiče Srbin, Isak Nikiforov, stanovnik i bogati trgovac u Sankt Peterburgu. Godine 1846. poslao je iz Rusije u Beograd, Društvu srpske slovesnosti na dar 16 starih novčića, za budući Narodni muzej Srbije.[1] Za oslobođenje Srbobrana Turijci su dali četrdeset dobrovoljaca.[2]
Pravoslavnoj crkvi u mestu je 1857. godine meštanin Đura Slavnić poklonio veliku litiju sa likom Sv. Đorđa vrednu 500 f. Iz Beča je doneo za dar crkvi i polijelej sa zlatnim ukrasnim jabukama vredan 165 f. Slavnić inače rođeni Deronjanin, za šest godina priložio je turijskom hramu poklone vredne 2200 f.[3] Požrtvovani Slavnić je krajem 1859. godine platio sa 350 f. da se crkveni pod mermernim pločama patoše.
Početkom 1860. godine crkveno-školska pravoslavna opština je tražila drugi razred da se uvede u mesnoj školi.[4]
Kupili su 1870. godine pretplatom Vukovu knjigu srpskih pripovedaka, prvi misleći ljudi tog sela: pop Petar Čolić namesnik i "okružnih škola nadziratelj", Đorđe Jovanović opštinski beležnik i školski staratelj, Mita Popov crkveni tutor, Avakum Travan učitelj muške škola i njegov kolega, učitelj ženske škole Čedomilj Bošnjaković.[5]
Turija je pred Drugi svetski rat imala oko 4.000 stanovnika, navodno se za dva stoleća nije mogao doseliti nijedan "stranac". Selo je imalo 9.500 katastarskih jutara zemlje, sokolsko društvo, pevačko društvo, čitaonicu sa bibliotekom i žensku zadrugu.[2] Biblioteka je imala 2.000 knjiga.[6] Spomenik kralju Aleksandru je osvećen oko Duhova 1936, što je bio drugi spomenik tom vladaru u Vojvodini.[7]
U Turiji su rođeni:
- Ilarion Zeremski, episkop SPC, učesnik Pariske mirovne konferencije (* 1865 — † 1931)
- Petar Drapšin (1914—1945), general-lajtnant učesnik španskog građanskog rata, komandant Četvrte armije i narodni heroj.
- Đurica Jojkić, učesnik NOB, političar (* 1914 — † 1981)
- Bogdan Trifunović, političar (* 1933 — † 2007)
- Milan Paroški, političar (* 1957)
Demografija[uredi | uredi izvor]
U naselju Turija živi 2037 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 41,6 godina (39,9 kod muškaraca i 43,1 kod žena). U naselju ima 955 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 2,68.
Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine), a u poslednja tri popisa, primećen je pad u broju stanovnika.
|
| ||||||||||||||||||||||||||||
| m | ž |
|||
| ? | 3 | 3 | ||
| 80+ | 23 | 57 | ||
| 75—79 | 44 | 65 | ||
| 70—74 | 63 | 93 | ||
| 65—69 | 67 | 93 | ||
| 60—64 | 69 | 85 | ||
| 55—59 | 62 | 62 | ||
| 50—54 | 98 | 86 | ||
| 45—49 | 110 | 96 | ||
| 40—44 | 95 | 97 | ||
| 35—39 | 76 | 91 | ||
| 30—34 | 80 | 70 | ||
| 25—29 | 54 | 69 | ||
| 20—24 | 79 | 78 | ||
| 15—19 | 86 | 92 | ||
| 10—14 | 94 | 87 | ||
| 5—9 | 65 | 63 | ||
| 0—4 | 55 | 52 | ||
| Prosek : | 39,9 | 43,1 | ||
| ||||||||||||||||||||||||
|
| Pol | Ukupno | Neoženjen/Neudata | Oženjen/Udata | Udovac/Udovica | Razveden/Razvedena | Nepoznato |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 1.009 | 293 | 628 | 60 | 27 | 1 |
| Ženski | 1.137 | 213 | 646 | 238 | 40 | 0 |
| UKUPNO | 2.146 | 506 | 1.274 | 298 | 67 | 1 |
| Pol | Ukupno | Poljoprivreda, lov i šumarstvo | Ribarstvo | Vađenje rude i kamena | Prerađivačka industrija |
|---|---|---|---|---|---|
| Muški | 533 | 285 | 1 | 5 | 82 |
| Ženski | 317 | 150 | 0 | 1 | 22 |
| UKUPNO | 850 | 435 | 1 | 6 | 104 |
| Pol | Proizvodnja i snabdevanje | Građevinarstvo | Trgovina | Hoteli i restorani | Saobraćaj, skladištenje i veze |
| Muški | 8 | 32 | 29 | 4 | 17 |
| Ženski | 2 | 7 | 40 | 7 | 4 |
| UKUPNO | 10 | 39 | 69 | 11 | 21 |
| Pol | Finansijsko posredovanje | Nekretnine | Državna uprava i odbrana | Obrazovanje | Zdravstveni i socijalni rad |
| Muški | 3 | 7 | 9 | 6 | 7 |
| Ženski | 4 | 9 | 9 | 23 | 22 |
| UKUPNO | 7 | 16 | 18 | 29 | 29 |
| Pol | Ostale uslužne aktivnosti | Privatna domaćinstva | Eksteritorijalne organizacije i tela | Nepoznato | |
| Muški | 14 | 0 | 0 | 24 | |
| Ženski | 11 | 0 | 0 | 6 | |
| UKUPNO | 25 | 0 | 0 | 30 | |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Glasnik društva srpske slovesnosti", Beograd 1849. godine
- ^ a b "Vreme", 23. jul 1937.
- ^ "Srbski dnevnik", Novi Sad 1857. godine
- ^ "Srbski dnevnik", Novi Sad 1860. godine
- ^ Vuk St. Karadžić: "Srpske narodne pripovetke", Beč 1870. godine
- ^ "Politika", 27. april 1939.
- ^ "Politika", 3. jun 1936.
- ^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
- ^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
- ^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.
