Andrej Bicenko
| Andrej Bicenko | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Puno ime | Andrej Vasiljevič Bicenko |
| Datum rođenja | 17. oktobar 1886. |
| Mesto rođenja | Kursk, Ruska Imperija |
| Datum smrti | 1985. |
| Mesto smrti | Klivlend, SAD |
Andrej Vasiljevič Bicenko (rus. Андрей Васильевич Биценко; Kursk, 17. oktobar 1886 — Klivlend, 1985) bio je ruski umetnik, slikar i freskopisac između dva svetska rata. U Srbiju je došao nakon Oktobarske revolucije, a od 1924. godine je u Beogradu. Oslikao je mnoge crkve i hramove po Srbiji i šire a posebno Crkvu Ružicu na Kalemegdanu.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Bicenko je rođen u gradu Kursk, Kurska oblast, u Rusiji 17. oktobra 1886. godine. Nema mnogo podataka o njegovom detinjstvu. Poznato je da je umetničke obrazovanje započeo u Umetničkoj školi u Kijevu, a završio u Carskoj akademiji likovnih umetnosti Petrogradu. Školovanje je završio 1913. godine, u Carskoj umetničkoj akademiji u Kijevu. Već sledeće godine dobija prvu nagradu na izložbi slika u Kijevu, za delo „Jasen“. Kasnije pohađa i školu vajarstva i arhitekture u Moskvi. U dva maha je izlagao u Velikom pariskom salonu.
Uskoro izbija Oktobarska revolucija i Andrej je primoran da emigrira iz Rusije. Sa trupama generala Denjikina se povlači i jedno vreme živi na ostrvu Lemnos. Od 1920. godine boravi u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca i nastanjuje se u Zrenjaninu. Glavni prosvetni savet ga 1922. godine uvrštava u red honorarnih nastavnika, kvalifikovanih za rad u srednjoj školi.[1] Tu nastavlja sa umetničkim radom i zapošljava se od septembra 1922. godine[2], kao stalni honorarni nastavnik slikanja u Srpskoj velikoj gimnaziji. Posle četiri godine Andrej se preseljava u Beograd gde će ostati do odlaska u SAD 1951. godine. Tih godina počinje i najplodniji rad Bicenka, koji osim portreta oslikava i vekiki broj hramova SPC širom Srbije. Kada je 1935. godine izabran za oslikavanje pravoslavne crkve u Smederevu, to je izazvalo veliku buru među srpskim ikonopiscima. Svoj glas je javno diglo i Udruženje likovnih umetnika u Beogradu, izražavajući sumnju u njegovo umeće. Andrej je za fresku prenošenja moštiju Sv. Luke iskoristio skicu koju mu je dao Uroš Predić. Međutim, kada je 1936. godine nakon 10 meseci završio svoj rad, Rus se dokazao kao veliki umetnik.[3]
Učestovao je aprila 1939. godine na Drugoj periodičnoj izložbi ruskih umetnika u Beogradu. Pažnju su privlačili njegovi primorski i alpski motivi, pejzaži: "Dubrovnik", "Rab", "Bled" i "Triglavsko jezero".[4] Na predlog Ministra pravde, Kralj mu 1940. godine dodeljuje Orden Orden jugoslovenske krune IV reda.[5] Posle Drugog svetskog rata kada na vlast u Srbiji dolazi KPJ Bicenko je primoran da po drugi pit emigrira. Ovoga puta odlazi u Ameriku gde živi na više mesta, uključujiući Klivlend, Filadelfiju i Njujork. Svoj umetnički rad je nastavio i u novoj sredini freskopišući hramove pravoslavnih crkava u SAD.
Ne zna se mnogo o njegovim poslednjim godinama života. Po nekim podacima umro je u Njujorku 1985. godine, u 99-oj godini.
Poznatiji radovi[uredi | uredi izvor]
Bicenko je ostavio veliki broj dela iza sebe. Pored fresaka koje je slikao širom Beograda i Srbije, uradio je i mnogo portreta. Najpoznatiji portret kod nas je portret kralja Aleksandra Karađorđevića koji se čuva u Pančevu.
Ikonostasi[uredi | uredi izvor]
- Crkva u manastiru Romanu[6]
- Crkva u Kragujevcu
- Crkva u Blacu
- Spomen-kapela na vrhu Rtnja (zajedno sa kolegom, Rusom Kolesnikovim) 1934. godine[7]
- Crkva Svetog Apostola Vartolomeja u Malom Orašju kod Smedereva
Freske[uredi | uredi izvor]
- Vaznesenjska crkva u Beogradu, 1937. godine
- Crkva Ružica na Kalemegdanu
- Crkva Svetog Georgija u Bežaniji
- Crkva Svetog Georgija u Smederevu, 1936. godine
- Crkva Svetog Proroka Jeremije u Vrbovcu kod Smedereva
- Crkve u Kostolcu (Todićeva), Velikoj Plani i Šapcu
- Crkve u Zrenjaninu i Prijepolju
- Saborna crkva u Leskovcu
- Crkva Rođenja Presvete Bogorodice u Novacima
- Crkva Uspenja Presvete Bogorodice u Ratarima
U Sjedinjenim Američkim Državama:
Od pomenutih dela treba izdvojiti fresku Isusova beseda Apostolima na zapadnom zidu crkve Ružice, gde je Bicenko pored figura Apostola naslikao i kralja Petra Prvog, ruskog cara Nikolaja Romanova i malog princa Aleksandra Karađorđevića.
Takođe, treba spomenuti i fresku u Hramu Rođenja Presvete Bogorodice u Novacima koju je Bicenko naslikao 1934. godine, ispod koje je ostavio i svoj potpis i godinu slikanja. Na ovoj kompoziciji prikazana je poznata scena Isusovog prolaska kroz klasje na Subotnji dan. Na freski dominira žuta boja klasja i jedna je od retkih kompozicija u srpskim crkvama.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1922. godine
- ^ "Prosvetni glasnik", Beograd 1. septembar 1922. godine
- ^ "Vreme", Beograd 1936. godine
- ^ "Beogradske opštinske novine", Beograd 1939. godine
- ^ "Vreme", Beograd 1940. godine
- ^ "Vreme", Beograd 13. decembra 1936. godine
- ^ "Pravda", Beograd 23. maj 1934. godine
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Srđan Jokanović: „Sudbine: Andrej Bicen“ko, Ilusrovana Politika br.2545, Beograd
