Pređi na sadržaj

BM-14

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
BM-14 (8U32)

Blok BM-14 na šasiji GAZ-63 (16 cevi, trebalo bi da predstavlja BM-14-17) na izložbi Staljinova linija

Klasifikacija višecevni bacač raketa
Šasija ZIS-151, GAZ-63
Istorija
Zemlja razvoja  SSSR
Dimenzije
Težina bez municije i proračuna 7000 kg
Težina u borbenom položaju 8200 kg
Dužina u marševom položaju 6920 mm
Širina u marševom položaju 2300 mm
Visina u marševom položaju 2650 mm
Klirens 260 mm
Naoružanje
Kalibar 140,3 mm
Broj cevi 16
Minimalni domet paljbe 1000 m
Maksimalni domet paljbe 9800 m
Maksimalni ugao gađanja 50 °
Tačnost (rasipanje) 1/200 u dometu
1/90 strana m
Prelazak sistema iz marševog u borbni položaj 3,5 min
Trajanje plotuna 20 s
Prelazak sistema iz marševog u borbni položaj 1,5-2 min
Trajanje plotuna 7—10 s
Pogon
Tip motora linijski 6-cilindarski sa karburatorom i tečnim hlađenjem
Snaga motora 92 KS
Maksimalna brzina na autoputu 60 km/č
Vrsta pogonskog sistema na točkovima 4 × 4

BM-14 (BM – borbeno vozilo) je sovjetski višecevni bacač raketa kalibra 140 mm, koji se obično montira na kamion. BM-14 može da ispaljuje rakete M-14 sa visoko-eksplozivno parčadnom bojevom glavom. Sličan je modelu BM-13 Kaćuša i u fazama je povučen iz službene upotrebe i zamnjen savremenijim modelom BM-21 Grad. Lanseri su rađeni u verzijama sa 16 i 17 lansirnih cevi. Rakete su bile maksimalnog dometa od 9,8 kilometara. Oruđe ne odlikuje velika preciznost jer ne poseduje sistem za navođenje, ali je izizetno efikasno za nanošenje masovnog artiljerijskog udara. Iz putujućeg u borbeni režim prelazi za svega 1,5 do 2 minuta. Za ispaljivanje jednog plotuna potrebno mu je od 7 do 10 sekundi. Poseduje 6x6 kamionsku šasiju.[1]

Varijante

[uredi | uredi izvor]
140mm, 16-cevni vučni lanser (RPU-14).
  • BM-14 (8U32) – model sa 16 cevi- (u dva reda od po 8), sa lanserom montiranim na kamionu ZiS-151. Uveden u upotrebu 1952. godine. Takođe poznat kao BM-14-16.
    • BM-14M (2B2) - modifikovani model, montiran na vozilo ZIL-157.
    • BM-14MM (2B2R) – konačno unapređenje, montirana na vozilo ZiL-131.
  • BM-14-17 (8U35) – sa 17 cevi (8+9 lansirnih cevi) lanser, montiran na vozilo GAZ-63A. Razvijen 1959. godine . Lanser je takođe korišćen na pomorskim brodovima, kao na primer Projekat 1204 patrolnim čamcima.
  • RPU-14 (8U38) – koji nosi verziju sa 16-cevi, koji poseduje i mitraljez kalibra 85mm D-44 koji su koristile Sovjetske vazduhoplovne snage, dok nije zamenjen 122mm-skim BM-21V "Grad-V".
RPU-14

Municija

[uredi | uredi izvor]

BM-14 lanser i ostale njegove verzije mogu da ispaljuju rakete kalibra 140mm pod nazivom M-14 serija (koji se takođe koristi za rakete koje su proizveli sovjeti M14). Njihov minimalni domet iznosi 3,8 km, dok maksimalni domet iznosi 9,8km.

M-14 serija sastoji se od pri tipa:

  • M-14-OF - jedna M-14 raketa sa visoko-eksplozivno parčadnom bojevom glavom opremljenom sa 3,68 kg, TNT-a.[2]
  • M-14-D - jedna M-14 raketa sa dimnom bojevom glavom koja sadrži beli fosfor.
  • M-14-S - jedna M-14 raketa sa hemijskom bojevom glavom koja sadrži 2.2 kg bojnog otrova sarin.

Oružje

[uredi | uredi izvor]

Jedan blok BM-14 sadrži 16 lansirnih cevi, sa otvorima na prednjem i zadnjem kraju glatke cevi kalibra 140,3 mm i dužine 1370 mm kod modela BM-14/14M/14MM ili 1100 mm za model BM-14-17 , koji se montira na kontaktne poluge i prednjem i zadnjem zatvaraču. Lansirne cevi koje su raspoređene u dva reda i pričvršćene na nosač koji se sastoji od metalnih gredica koje se pružaju između ova dva reda lansirnih cevi i ispod njih do nosača koji je pričvršćen na vozilo. Osnova je postavljena na rotirajući ram, zajedno sa mehanizmom za vođenje i mehanizmom za balansiranje koji formiraju rotirajući deo instalacije. Vertikalni ugao pomeranja instalacije kreće se u rasponu od 0° do +50°, po horizontali — ±70° za BM-14/14M/14MM i ±100° za BM-14-17; diskovi za usmeravanje, zupčasti pužni par i spiralni prenos - su manuelni. Okretni ram na kome se nalaze lansirne cevi, oslanja se na svoja tri vertikalna valjka i šest horizontalnih valjaka. Navođenje se vrši pomoću panoramskog teleskopa, punjenje se može vršiti daljinskim otpuštanjem kalema koje se može vršiti na udaljenosti od 60 metara od bacača.[3]

Municija za sistem BM-14[4]
Naziv rakete Indeks GRAU Tip rakete Dužina rakete, mm Masa rakete, kg Masa VV, kg Daljina gađanja maksimalna/minimalna, m Godina prijama u naoružanje
M-14-OF OF-949 parčadno-fugasna 1086 39,60 4,20 9800 / 1000 1952
M-14D D-949 dimna 1051 40,28 0,33 + 3,6 (beli fosfor) 10060 / 1000 1955
M-14 n/d hemijska 1050 39,60 2,14 (R-35) 9800 / 1000 1955

U naoružanju

[uredi | uredi izvor]
  •  SSSR
  •  Alžir- 48 primeraka prema podacima iz 2010. godine.[5]
  •  Avganistan- nepoznata količina, prema podacima iz 2010. godine.[6]
  •  Vijetnam}}- nepoznata količina, prema podacima iz 2010. godine[7], 100 sistema SSSR je isporučio u periodu od 1965. do 1966. godine.[8]
  •  Istočna Nemačka- nepoznata količina[9], koja jepovučena iz naoružanja.[10]
  •  Egipat- 32 sistema prema podacima iz 2010. godine.[11]
  •  Indonezija
    • Pomorska pešadija Indonezije-12 sistema prema podacima iz 2010. godine.[12]
  •  Jemen- 14 sistema prema podacima iz 2010. godine.[13]
  •  Kambodža- 20 sistema prema podacima iz 2010. godine.[14]
  •  Kina- 500 sistema proizvedenih u Sovjetskom Savezu u periodu od 1955. do 1959. god.- povučeno iz upotrebe.[15]
  •  Severna Koreja- 100 sistema proizvedenih u Sovjetskom Savezu u periodu od 1965. do 1966. god.
  •  Republika Kongo- nepoznata količina, prema podacima iz 2010. godine.[16]
  •  Kuba- nepoznata količina, prema podacima iz 2010. godine[17], 100 sistema proizvedenih u Sovjetskom Savezu u periodu od 1966. do 1967. god.
  •  Poljska- 50 sistema proizvedenih u Sovjetskom Savezu u periodu od 1961. do 1962. god. - povučeno iz uporebe.[18]
  •  Sirija- 200 sistema proizvedenih u Sovjetskom Savezu u periodu od 1961. do 1962. god. - povučeno iz uporebe.[19]
  •  Čehoslovačka- nepoznata količina, - povučeno iz upotrebe.[20]

Ratna upotreba

[uredi | uredi izvor]

Ovaj sistem korišćen je u mogim sukobima kao što su Alžirski građanski rat, Pobuna u Dofaru(Oman), i u ratu u Avgansistanu.

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Military Balance 2010/ International Institute for Strategic Studies. — Abingdon: Routledge, 492 p. 2010. ISBN 978-1-85743-557-3.
  2. ^ „Projectile and Warhead Identification Guide”. US National Ground Intelligence Center. Scribd.com. 1. 1. 1997. Pristupljeno 29. 4. 2015. 
  3. ^ Širokorad A. B. Эnciklopediя otečestvennogo raketnogo oružiя 1817—2002 / Pod obщ. red. A. E. Tarasa. — Mn.: Harvest, — S. 65—67. — (Biblioteka voennoй istorii). 2003. ISBN 978-985-13-0949-4.
  4. ^ Širokorad A. B. Эnciklopediя otečestvennogo raketnogo oružiя 1817—2002 / Pod obщ. red. A. E. Tarasa. — Mn.: Harvest, — S. 68. — (Biblioteka voennoй istorii). 2003. ISBN 978-985-13-0949-4.
  5. ^ The Military Balance 2010. — pp. 245.
  6. ^ The Military Balance 2010. — pp. 356.
  7. ^ The Military Balance 2010. — pp. 433.
  8. ^ Stockholm Internation Peace Research Institute — Arms Transfers Database
  9. ^ C. F. Foss. Artillery of the World. — Shepperton, Surrey: Ian Allan Publishing, — P. 160. — 192 p. 1974. ISBN 978-0-7110-0505-1.
  10. ^ The Military Balance 2010. — pp. 135.
  11. ^ The Military Balance 2010. — pp. 248.
  12. ^ The Military Balance 2010. — pp. 407.
  13. ^ The Military Balance 2010. — pp. 277.
  14. ^ The Military Balance 2010. — pp. 398.
  15. ^ The Military Balance 2010. — pp. 400.
  16. ^ The Military Balance 2010. — pp. 301.
  17. ^ The Military Balance 2010. — pp. 78.
  18. ^ The Military Balance 2010. — pp. 153.
  19. ^ The Military Balance 2010. — pp. 272.
  20. ^ The Military Balance 2010. — pp. 125, 159

Literatura

[uredi | uredi izvor]
  • Širokorad A. B. Эnciklopediя otečestvennogo raketnogo oružiя 1817—2002 / Pod obщ. red. A. E. Tarasa. — Mn.: Harvest, — S. 68. — (Biblioteka voennoй istorii). 2003. ISBN 978-985-13-0949-4.
  1. The Military Balance 2010.
BM-14 na Vikimedijinoj ostavi.
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=БМ-14&oldid=27754815”