Pređi na sadržaj

Baija

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Baija
port. Bahia
Položaj
Država Brazil
Admin. centarSalvador
Najveći gradSalvador
Površina567.295 km2
Stanovništvo2012.
 — broj st.14.175.341
 — gustina st.24,99 st./km2
 — ISO 3166-2BR-BA
Zvanični veb-sajt Izmenite ovo na Vikipodacima

Baija (port. Bahia) je jedna od država u Brazilu[1], locirana na sjeveroistoku, uz Atlantski okean. Ime je dobila po arhaičnoj portugalskoj riječi koja znači zaliv. Prvobitni naziv je bio a baía de Todos os Santos, odnosno Zaliv Svih Svetih, jer je zaliv otkriven 1. novembra 1501, na katolički praznik Svi Sveti.

Istorija

[uredi | uredi izvor]
Mapa zaliva Svih Svetih iz 1882. godine

Pošto su portugalski moreplovci, ovu zemlju proglasili za portugalsku, nastao je i današnji glavni grad, Salvador na brežuljku koji nadvisuje zaliv Svih Svetih. Ovaj grad i ova regija je bila centralna portugalska regija i u trgovačkom i u administrativnom smislu, za sve portugalske kolonije u Amerikama, sljedećih 200 godina. Nakratko (1624 - 1625), ovom oblašću su zavladali i Holanđani. 1832. Baiju je posjetio i Čarls Darvin.

Baija je bila posljednja država koja se priključila nezavisnoj konfederaciji Brazila, jer su pojedini članovi elite ove države i dalje bili lojalni portugalskoj kruni i po proglašenju nezavisnosti. Nezavisnost je proglašena 2. jula 1823. godine, što se i danas u Baiji slavi kao Dan nezavisnosti Baije. Skoro svi stanovnici Baije, drže do toga da je ovo i stvarni dan nezavisnosti čitavog Brazila, a ne 7. septembar, kada je Imperator Pedro Prvi, proglasio nezavisnost.

Još od 16. vijeka Baija je postala centar uzgoja šećera, od kada, zavhaljujući tome, nastaju mnogi gradovi u ovoj državi. Kako su od krucijalnog značaja za plantaže šećera bili robovi, više od 37% svih robova iz Afrike je poslato u Brazil, a najveći broj ovih robova, je korišćen za plantaže u Baiji.

Geografija

[uredi | uredi izvor]
Salvador

Država je geografski podijeljena na sljedeće regione:

  • Mata atlântica - atlantski obalski pojas,
  • Recôncavo - pojas oko zaliva Svih Svetih, oblast u kojoj se nalaze plantaže šećera i duvana,
  • Planalto - koji predstavlja unutrašnjost Baije i uključuje dijelove Sertão'oblasti, koja se proteže i kroz druge države sjeverozapadnog Brazila i predstavlja prilično ogoljene oblasti.

Rijeka Sao Fransisko (São Francisco), druga po veličini u Brazilu, izvire u državi Minas Žerais, putujući sjeverno, prolazi kroz čitav Planalto region Baije, i na sjeveru čini granicu između Baije i Pernambukoa.

Ekonomija

[uredi | uredi izvor]

Baija je danas glavni proizvođač i izvoznik kakaoa u Brazilu. Osim poljoprivrede, koja je ovdje na visokom nivou, država posjeduje i velike rezerve ruda i nafte, pa je tako i industrija prilično razvijena. Turizam, kao grana industrije je takođe veoma razvijena u Baiji, zbog obalnog pojasa sa prelijepim plažama i brojnih brazilskih karnevala.

Kultura

[uredi | uredi izvor]
Muzej u Salvadoru

Kao glavna destinacija afričkih robova, Baija nosi najizražajniji pečat Afričke kulture u Brazilu. Ovo podrazumijeva, religiju Candomblé, nastalu od afričke Joruba (Yoruba) religije, borilačku vještinu kapoera (capoeira), razne muzičke pravce nastale od afričke muzike kao što su samba, afoxé, aše i na kraju i kuhinju koja je čvrsto vezana za kulinarstvo zapadne Afrike.

U Baiji su se rodili mnogi brazilski umjetnici, pisci i muzičari. Među njima su svakako najpoznatiji osnivači muzičkog pokreta Tropikalija (brazilski hipi muzički pokret iz 60-ih i 70-ih godina 20. vijeka), Žilberto Žil i Kaetano Veloso, nove snage aše muzike Ivet Sangalo i Danijela Merkuri. Grad Salvador, ali i ostali gradovi u Baiji su dom blokos-afros (blocos-afros) grupa.

Kolonijalna arhitektura

Jedan od najvećih brazilskih pjesnika, Kastro Alves, tvorac poeme Navio negreiro, koja se smatra remek-djelom brazilskog romantizma je bajano. Baija, sa svojim piscima je bila izvorište portugalskog jezika i najviše je učestvovala u širenju portugalskog po ostalim brazilskim teritorijama. Među savremenim piscima iz Baije, najpoznatiji su Jorge Amado i João Ubaldo Ribeiro.

Domorodačka plemena

[uredi | uredi izvor]

Kao i u cijelom Brazilu, i u Baiji se nalaze domorodačka plemena. Na žnom dijelu atlantske obale i u unutrašnjosti države, nalazi se pleme Pataxó, dok se na sjeveru Baije, uz rijeku Sao Fransisko nalazi pleme Tuxá.

Spoljašnje veze

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ Mišić, Milan, ur. (2005). Enciklopedija Britanika. A-B. Beograd: Narodna knjiga : Politika. str. 95. ISBN 86-331-2075-5.