Bogdan Šuput

Bogdan Šuput
Bogdan Šuput, srpski slikar
Lični podaci
Datum rođenja	(1914-09-06)6. septembar 1914.
Mesto rođenja	Sisak, Austrougarska
Datum smrti	20. januar 1942.(1942-01-20) (27 god.)
Mesto smrti	Novi Sad, Kraljevina Mađarska
Umetnički rad
Regija	Srpsko slikarstvo

Bogdan Šuput (Sisak, 6. septembar 1914 — Novi Sad, 20. januar 1942) je bio srpski slikar, član grupe „Desetorica“.

Biografija

Sa devet godina seli se sa roditeljima u Novi Sad. Pohađa Državnu mušku gimnaziju u Novom Sadu, a kasnije upisuje Kraljevsku umetničku školu u Beogradu, a profesori su mu Beta Vukanović, Dragoslav Stojanović, Simeon Roksandić, Ljuba Ivanović i Nikola Bešević. Smatrajući ga svojim najdarovitijim učenikom, Ljuba Ivanović ga je nagovarao da se posveti isključivo grafici, a kada je 1937. osnovana Akademija likovnih umetnosti u Beogradu, predlagao ga je i za svog asistenta. Međutim, Šuput koji je u međuvremenu bio u Parizu (Matica srpska ga je poslala na Parisku međunarodnu izložbu kao mladog talentovanog umetnika) i oduševio se koloritom i slikanjem uljanim bojama odbija ponudu svog omiljenog profesora. Saradnik Studentske matice u Novom Sadu postaje 1935. godine. Istovremeno počinje da objavljuje grafike i karikature u novosadskim listovima „Dan“ i „Reggeli Újság“, kao i u beogradskoj „Politici“ i „Ošišanom ježu“.

Bogdan Šuput, Pogled sa Banstola prema Dunavu (1938), Galerija Matice srpske u Novom Sadu

Od 1936. do 1938. pohađa Akademski tečaj na Umetničkoj školi u Beogradu, s kog se ispisuje da bi otišao u Pariz na slikarsko usavršavanje. Tamo učestvuje u osnivanju Udruženja jugoslovenskih likovnih umetnika koji žive u Parizu, 1938. godine. U to vreme objavljuje grafike sa socijalnom tematikom u almanahu „Vojvođanski zbornik“ i časopisu „Naš život“ u Novom Sadu.

Grupa „Desetorica“

Iz Pariza se u Novi Sad vraća 23. juna 1939. godine i postaje član grupe „Desetorica“, u kojoj su pored njega bili i Ljubica-Cuca Sokić, Danica Antić, Jurica Ribar, Stojan Trumić, Aleksa Čelebonović, Nikola Graovac, Dušan Vlajić, Bora Grujić i Milivoj Nikolajević. Neposredno posle formiranja grupe „Desetorica“, njeni članovi su od 25. februara—7. marta 1940. godine priredili zajedničku izložbu u velikoj sali Umetničkog paviljona „Cvijeta Zuzorić“ u Beogradu. Po oceni likovnog kritičara: Bogdan Šuput je neosporno najjači i najizrazitiji talenat iz ove simpatične grupe. Sredinom marta 1940. godine Šuput posećuje Ulcinj, a u avgustu rudnik Ljubiju, radi odmora i u potrazi za novim slikarskim motivima. Na jesen iste godine odlazi na služenje vojnog roka u Sarajevo. U aprilskom slomu Jugoslavije, 1941. godine, dospeva u nemačko zarobljeništvo. U zarobljeničkom logoru Stalag IV A u Olbersdorfu, u Saksoniji, pripada ilegalnoj organizaciji „Drug“, ali je aktivan u kulturno-umetničkom životu i radi scenografiju za tamošnje priredbe. Uspeva da izađe iz logora 1. novembra 1941, i posle jedanaest dana stiže u Novi Sad, ali je 23. januara 1942. godine streljan zajedno sa majkom i tetkom u raciji koju su izvršili mađarski fašisti.

Opus

Bogdan Šuput, Glava mladića (1934)

Bogdan Šuput, Portret starca (1934)

Preminuvši u dvadeset osmoj godini života, za sobom je ostavio malobrojan opus od čega je 84 uljanih slika, 43 grafike, 38 akvarela, a najveći deo čine crteži crtani ugljenom, kredom ili tušem, od kojih većina predstavlja aktove, portrete i pejzaže. Šuputovo umetničko delo, nastalo za svega nekoliko godina, poseduje ujednačene stilske i estetske vrednosti. Pojedini radovi spadaju u vrhunska ostvarenja poetskog realizma u srpskom slikarstvu četvrte decenije 20. veka. Učestvovao je na devetnaest što samostalnih što grupnih izložbi. Iako po vokaciji slikar, uspešno se bavio i grafičkom delatnošću u tehnici drvoreza i linoreza.

Njegova lepa pojava ostavljala je utisak na prolaznike. Video sam u Parizu, ne jedanput, kako se ljudi okreću, ali Bogdan kao da nije opažao svoju lepotu, jer je Apolon u mnogobrojnim ljudskim inkarnacijama izabrao i jednu stidljivu i rasejanu. Uostalom, bio je slikar, čovek koji traži lepotu i sreću izvan svoje ličnosti. Sudeći po njegovom mladalačkom slikarstvu, često neveselom, pokazivao je, s vremena na vreme, znake sakrivene melanhonije, ili možda, izvesno uznemirenje i predosećanje tragedije. Ponašao se kao čovek koji se rodio bezbroj puta.

— Predrag Peđa Milosavljević

Bogdan Šuput je rođen u prvom, a ubijen u Drugom svetskom ratu. Smrt ga je prekinula u uzlaznoj liniji. Bio je velika nada i najtalentovaniji slikar u svojoj generaciji. Njegovo plodno umetničko stvaralaštvo bilo je intenzivno i kratkotrajno, zgusnuto, u jednom dahu. Ostao je da živi u sećanju svojih prijatelja i poklonika likovne umetnosti kao večno mlad, nasmejan, drag, izuzetno darovit i vrstan slikar, grafičar, karikaturist, fanatično odan umetnosti i uveren u svoje mogućnosti, čija su dela privlačila pažnju tekuće likovne kritike i ljubitelja, a neka od njih predstavljaju značajne antologijske vrednosti. Osim u privatnom vlasništvu, Šuputovi radovi nalaze se u Narodnom muzeju u Beogradu, Muzeju grada Beograda, Muzeju savremene umetnosti u Beogradu, Modernoj galeriji u Zagrebu, Spomen-zbirci Pavla Beljanskog, Galeriji Matice srpske i Galeriji savremene likovne umetnosti u Novom Sadu i u Galeriji Narodnog muzeja u Smederevskoj Palanci. Njegovim imenom nazvana je jedna ulica i srednja škola za primenjenu umetnost u Novom Sadu.

Galerija

• 
  Autoportret III , Muzej savremene umetnosti u Beogradu
• 
  Predeo iz Fruške gore, Muzej savremene umetnosti u Beogradu
• 
  Kabare “Boule Blanche“, Galerija Matice srpske u Novom Sadu
• 
  Sa Marne, Narodni muzej u Beogradu
• 
  Akt, 1930.
• 
  Dante, 1930.
• 
  Portret devojke
• 
  Portret, 1930
• 
  Sedeći ženski akt
• 
  Motiv sa Petrovaradina, 1935.
• 
  Kuća sa doksatom, 1935.
• 
  Novosadski most
• 
  Ohrid, 1935.
• 
  Sedeći ženski akt u profilu
• 
  Kratovo, 1936.
• 
  Novi Pazar, 1936.
• 
  Akt žene sa podignutom rukokm, 1936.

Vidi još

• Spisak srpskih slikara

Literatura

• Slikar Bogdan Šuput, Vera Jovanović, Izdavač: Spomen zbirka Pavla Beljanskog, 1984.;
• Mala enciklopedija Prosveta, Beograd 1986.;
• Bogdan Šuput: crteži i slike, (katalog, uredila Jasna Jovanov), Spomen-zbirka Pavla Beljanskog, Novi Sad 2001. 2001.

Spoljašnje veze

• Omaž jednom prijateljstvu („Politika”, 10. januar 2018)