Veliko Duboko (Obrenovac)
Veliko duboko | |
|---|---|
| Administrativni podaci | |
| Država | Srbija |
| Grad | Beograd |
| Opština | Obrenovac |
| Geografske karakteristike | |
| Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
Veliko Duboko je izletište i istorijsko mesto koje se nalazi u okolini Obrenovca između Bariča i Umke u Beogradu.
Opšte informacije[uredi | uredi izvor]
Nalazi se u okolini Obrenovca, u neposrednoj blizini reke Save između Bariča i Umke, na padini prema Savi, koje se spuštaju od Avale, Kosmaja i Rudnika.[1]
Prosečna nadmorska visina ovog predela je oko 200 m, a on se prostire na oko 600 hektara zemljišta koje je ispresecano jarugama.[2] Najveći deo terena pošumljen je bagremom, hrastom, granicom, cerom, a pored starog puta i četinarima. Na zaravni prema Bariču i Maloj Moštanici na 58 hektara, Poljoprivredno dobro iz Umke podiglo je plantažni vinograd sa italijanskim sortama vinove loze.[1]
U jednoj od najveći uvala na ovom predelu nalazi se odgajivalište fazana.[1] Šumu ovog predela nastanjuju srna, fazani, jarebice, zečevi i lisice.[2]
Istorijat[uredi | uredi izvor]
Veliko Duboko predstavlja istorijsko mesto, za vreme Osmanskog carstva bilo je stecište hajdučke i ustaničke čete i zbegova koji su posle neuspelih buna u njegovim šumama tražili spas od Turaka.[1] Takođe, bilo je jedno od mesta ilegalnog prelaza preko reke Save u Austrougarsku i obrnuto.
Karađorđe Petrović se sa svojom porodicom često služio ovim prelazom, a od poznatijih ustaničkih vođa njega su koristili i Pavle Popović, Antonije Ristić i Hadži Prodan Gligorijević.[1] Nedaleko od prelaza preko Save nađena je pored ostalih i jedna puška sa srebrnim priborom za paljenje, za koji se veruje da je pripadala Pljakiću ili Hadži Prodanu.[1]
Za vreme Prvog srpskog ustanka, Karađorđe Petrović je u Velikom Dubokom izvršio smotru vojske 8. maja 1804. godine, kada je sa prvim topom pošao na Beograd. Kako je Prota Mateja Nenadović naveo su svojim Memoarima, „na Dubokom je tog dana posle Karađorđevog pozdrava vojsci svaki listak na drvetu ljudski glas uzeo i propevao.”[1][2]
Kada je izbio ustanak u Srbiji, 1941. godine u Velikom Dubokom su partiznaske čete sa seljacima iz okoline sekle bandere, kidale telefonske i telegrafske žice, rušile mostove i ratovale sa Nemcima. Oktobra 1944. godine, kada su poslednje nemačke divizije napadane pod Avalom i kada su Nemci u većim ili manjim grupama pokušali da se prebace preko Save, na mestu Velikog Dubokog vođene su velike borbe.[1][2]
