Dalas
| Dalas engl. Dallas | |
|---|---|
 Kolaž gradskih znamenitosti Dalasa | |
 Zastava
 Grb
| |
| Administrativni podaci | |
| Država |  Sjedinjene Američke Države |
| Federalna jedinica |  Teksas |
| Okrug | Dalas |
| Osnovan | 1841. |
| Stanovništvo | |
| Stanovništvo | |
| — 2010. | 1.197.816 [1][2] |
| — gustina | 1.201,42 st./km2 |
| Aglomeracija | 6.300.006 |
| Geografske karakteristike | |
| Koordinate | 32° 46′ 57″ S; 96° 47′ 51″ Z / 32.782556° S; 96.797583° Z |
| Vremenska zona | UTC-6, leti UTC-5 |
| Aps. visina | 131 m |
| Površina | 997 km2 |
  Dalas Dalas na karti Teksasa | |
| Ostali podaci | |
| Gradonačelnik | Tom Lepert |
| Pozivni broj | 214, 469, 945, 972[3][4] |
| FIPS kod | 48-19000 |
| Veb-sajt | |
| dallascityhall.com | |
Dalas (engl. Dallas) grad je u američkoj saveznoj državi Teksas. Treći je po veličini grad u državi Teksas, deveti po veličini u SAD. Po popisu stanovništva iz 2010. u njemu je živelo 1.197.816 stanovnika.[5]
Dalas je osnovan 1841. godine, a zvanično je postao grad 2. februara 1856. godine. Poznat je kao centar telekomunikacija, računarske tehnologije, bankarstva, kao i saobraćaja.
Geografija[uredi | uredi izvor]
Dalas je sedište okruga Dalas. Neki delovi grada prelaze u susedne okruge Kolin, Denton, Kofman i Rokvol. Grad ima ukupno površinu od 997,1 km², od toga 887,1 km² je zemlja, a 110,1 km² (11,03%) je voda. Dalas čini jednu petinu od mnogo većeg urbanizovanog područja poznatog kao Dalas/Fort Vort Metropleks (engl. Dallas/Fort Worth Metroplex) u kojoj živi četvrtina svih Teksašana.
Klima[uredi | uredi izvor]
Dalas ima vlažnu suptropsku klimu, iako se nalazi u regiji koja je uglavnom za primanje toplog vazduha, suvi vetrovi sa severa i zapada u leto donose temperature i preko 38 °C (100 °F).
Najveća dosad zabeležena temperatura u gradu je bila 45 °C (113 °F), dok je najniža bila −18,9 °C (−2,0 °F). Prosečna najniža temperatura u Dalasu je 14 °C (57 °F), a prosečna najviša u Dalasu je 25 °C (77 °F).[6] Dalas prima oko 942,3 mm (37,1 inča) kiše godišnje.
| Pokazatelj \ Mesec | Jan. | Feb. | Mar. | Apr. | Maj | Jun | Jul | Avg. | Sep. | Okt. | Nov. | Dec. | God. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Apsolutni maksimum, °C (°F) | 31 (88) |
35 (95) |
36 (97) |
38 (100) |
39 (103) |
44 (112) |
44 (112) |
44 (111) |
43 (110) |
38 (100) |
33 (92) |
32 (89) |
44 (112) |
| Srednji maksimum, °C (°F) | 24,8 (76,7) |
26,9 (80,5) |
29,9 (85,9) |
31,7 (89,0) |
35 (95,0) |
37,2 (98,9) |
39,8 (103,6) |
40,1 (104,1) |
37,3 (99,1) |
33,6 (92,5) |
28,3 (82,9) |
25,5 (77,9) |
40,8 (105,5) |
| Maksimum, °C (°F) | 14,3 (57,7) |
16,7 (62,0) |
21,1 (69,9) |
25,2 (77,4) |
29,4 (84,9) |
33,7 (92,7) |
36,1 (96,9) |
36,2 (97,1) |
32,2 (90,0) |
26,4 (79,5) |
19,9 (67,8) |
15,1 (59,2) |
25,5 (77,9) |
| Minimum, °C (°F) | 3,3 (37,9) |
5,5 (41,9) |
9,7 (49,4) |
13,8 (56,8) |
18,9 (66,0) |
23,2 (73,8) |
25,4 (77,7) |
25,2 (77,4) |
21,2 (70,1) |
14,8 (58,7) |
8,8 (47,8) |
4,3 (39,8) |
14,5 (58,1) |
| Srednji minimum, °C (°F) | −5,3 (22,5) |
−3,1 (26,5) |
−0,5 (31,1) |
5,2 (41,3) |
11,1 (52,0) |
17,9 (64,2) |
21,6 (70,8) |
20,8 (69,4) |
13,8 (56,8) |
5,6 (42,0) |
−0,4 (31,2) |
−3,8 (25,1) |
−7,2 (19,1) |
| Apsolutni minimum, °C (°F) | −19 (−3) |
−17 (2) |
−12 (11) |
−1 (30) |
4 (39) |
12 (53) |
13 (56) |
14 (57) |
2 (36) |
−3 (26) |
−8 (17) |
−17 (1) |
−19 (−3) |
| Količina padavinamm (in) | 65,8 (2,59) |
70,6 (2,78) |
87,6 (3,45) |
80 (3,15) |
116,1 (4,57) |
97,3 (3,83) |
43,4 (1,71) |
55,6 (2,19) |
78,7 (3,10) |
121,7 (4,79) |
74,4 (2,93) |
82 (3,23) |
973,3 (38,32) |
| Količina snega, cm (in) | 0,3 (0,1) |
2,3 (0,9) |
0,8 (0,3) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0,3 (0,1) |
0,8 (0,3) |
4,3 (1,7) |
| Dani sa padavinama (≥ 0.01 in) | 7,0 | 6,9 | 8,1 | 7,3 | 9,4 | 7,3 | 4,9 | 5,1 | 5,6 | 7,2 | 6,5 | 6,9 | 82,2 |
| Dani sa snegom (≥ 0.1 in) | 0,4 | 0,5 | 0,2 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0,1 | 0,3 | 1,5 |
| Relativna vlažnost, % | 67,5 | 66,4 | 63,7 | 65,3 | 69,7 | 65,8 | 59,8 | 59,5 | 66,5 | 65,7 | 67,4 | 67,5 | 65,4 |
| Sunčani sati — mesečni prosek | 183,5 | 178,3 | 227,7 | 236,0 | 258,4 | 297,8 | 332,4 | 304,5 | 246,2 | 228,1 | 183,8 | 173,0 | 2.849,7 |
| Sunčano vreme — mesečni procenti | 58 | 58 | 61 | 61 | 60 | 69 | 76 | 74 | 66 | 65 | 59 | 56 | 64 |
| UV indeks | 3 | 5 | 7 | 9 | 10 | 10 | 10 | 10 | 8 | 6 | 4 | 3 | 7,1 |
| Izvor #1: NOAA (sun, relative humidity, and dew point 1961–1990 at DFW Airport)[v][8][9][10][11] | |||||||||||||
| Izvor #2: Weather Atlas (Average UV index)[12] | |||||||||||||
Istorija[uredi | uredi izvor]
![[ikona]](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1c/Wiki_letter_w_cropped.svg/20px-Wiki_letter_w_cropped.svg.png){kind=small} | Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Stanovništvo[uredi | uredi izvor]
Prema popisu stanovništva iz 2010. u gradu je živelo 1.197.816 stanovnika, što je 9.236 (0,8%) stanovnika više nego 2000. godine.[5]
| Sastav stanovništva – Dalas | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2020.[13] | 2010.[5] | 2000.[5] | |||||
| Ukupno | 1 304 379 (100,0%) | 1 197 816 (100,0%) | 1 188 580 (100,0%) | ||||
| Hispanoamerikanci | 551 174 (42,26%) | 507 309 (42,35%) | 422 587 (35,55%) | ||||
| Belci | 366 393 (28,09%) | 34 520 (2,882%) | 410 777 (34,56%) | ||||
| Afroamerikanci | 298 764 (22,90%) | 298 993 (24,96%) | 307 957 (25,91%) | ||||
| Azijati | 47 820 (3,666%) | 34 263 (2,860%) | 32 118 (2,702%) | ||||
| Ostali | 40 228 (3,084%) | 322 731 (26,94%) | 15 141 (1,274%) | ||||
Privreda[uredi | uredi izvor]
| Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Saobraćaj[uredi | uredi izvor]
| Ovaj odeljak bi trebalo proširiti. Možete pomoći dodavanjem sadržaja. |
Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]
Gradovi pobratimi Dalasa su:[14][15]
Brno, Češka
Dižon, Francuska
Monterej, Meksiko
Riga, Letonija
Kardif, Ujedinjeno Kraljevstvo
Kirkuk, Irak
Saratov, Rusija[16]
Tajpej, Tajvan
Sendaj, Japan
Tjencin, Kina
Hajderabad, Indija
Napomene[uredi | uredi izvor]
- ^ Mean monthly maxima and minima calculated based on data at said location from 1991 to 2020.
- ^ Official records for Dallas were kept at the Weather Bureau Office in downtown from 15 October 1913 to August 1940, and at Love Field since September 1940.[7]
- ^ Sunshine normals are based on only 24 years of data.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „QuickFacts: Dallas city, Texas”. United States Census Bureau. Pristupljeno 20. 8. 2021.
- ^ „2020 Population and Housing State Data”. United States Census Bureau. Pristupljeno 22. 8. 2021.
- ^ „Area Code Lookup (NPA NXX)”. Area-codes.com. Pristupljeno 27. 8. 2017.
- ^ „Area Code Lookup (NPA NXX)”. Area-codes.com. Pristupljeno 27. 8. 2017.
- ^ a b v g „Texas Trend Report 2: State and Complete Places”. Arhivirano iz originala 11. 03. 2013. g. Pristupljeno 15. 12. 2012.
- ^ „Monthly Averages for Dallas, TX”. Pristupljeno 10. 1. 2008.
- ^ ThreadEx
- ^ „Station Name: TX DALLAS LOVE FLD”. National Oceanic & Atmospheric Administration. Pristupljeno 2021-03-24.
- ^ „Summary of Monthly Normals 1991–2020”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 5. 5. 2021.
- ^ „NOWData - NOAA Online Weather Data”. National Oceanic & Atmospheric Administration. Pristupljeno 2021-03-24.
- ^ „WMO Climate Normals for FORT WORTH/GREATER SW INT'L A,TX 1961–1990”. National Oceanic and Atmospheric Administration. Pristupljeno 2021-03-24.
- ^ „Dallas, Texas, USA - Monthly weather forecast and Climate data”. Weather Atlas. Arhivirano iz originala 12. 11. 2020. g. Pristupljeno 5. 5. 2021.
- ^ „Explore Census Data”. data.census.gov. Pristupljeno 2022-09-21.
- ^ Sister Cities International Arhivirano na sajtu Wayback Machine (10. februar 2008), Pristupljeno 31. 3. 2013.
- ^ „Sister & Friendship Cities”. City of Dallas Office of Economic Development. Arhivirano iz originala 22. 9. 2022. g. Pristupljeno 26. 10. 2020.
- ^ „Dallas formally condemns invasion of Ukraine, suspends ties with Russian sister city Saratov”. WFAA (na jeziku: engleski). 2022-03-04. Pristupljeno 2023-05-28.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Bolton, Herbert E. (1914). Athanase de Mezieres and the Louisiana-Texas Frontier 1768–1780. Cleveland: Arthur H. Clark Company. ISBN 1290690731.
- Patricia Evridge Hill, Dallas: The Making of a Modern City, Denton, Texas: University of North Texas Press, (1996) ISBN 0292731043
- Holmes, Maxine (1992). The WPA Dallas Guide and History. Denton, Texas: University of North Texas Press. ISBN 0929398319.
- Payne, Darwin (2000). Big D: Triumphs and Troubles of an American Supercity in the 20th Century. Dallas: Three Forks Press. ISBN 1893451046.
- John William Rogers, The Lusty Texans of Dallas, E. P. Dutton, 1951.
- Schutze, Jim (1987). The Accommodation: The Politics of Race in an American City. New York: Citadel Press. ISBN 0806510463.
- Nancy Smith, Dallas International with J.R. Ewing: History of Real Dallasites in the Spotlight of "Dallas", Southfork and the 1980s Gold Rush, Outskirts Press, (2012) ISBN 1432756990
- Smith, Nancy (2016). Dallas Celebrity in the Glamorous 1980s Era of Ronald and Nancy Reagan. Denver: Outskirts. ISBN 147876242X.
- Roy H. Williams and Kevin James Shay, And Justice for All! The Untold History of Dallas, Fort Worth: CGS, (1999) ISBN 0965050572
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Zvanični veb-sajt
- Istorijsko društvo Dalas
- biblioteka Dalasa
- Najbolji vodič kroz kulturu Dalasa
- Dallas Public Library Search Results for Dallas County
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Geografske | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
