Ibn Saud
| Kralj Abd el-Aziz ibn Saud | |||
|---|---|---|---|
 Službeni portret, 1940-te | |||
| Lični podaci | |||
| Puno ime | Abd al-Aziz ibn Abd ar-Rahman ibn Fejsal el Saud | ||
| Datum rođenja | 15. januar 1875. | ||
| Mesto rođenja | Rijad, Saudijska Arabija | ||
| Datum smrti | 9. novembar 1953. (78 god.) | ||
| Mesto smrti | Palata Šubra Taif, Saudijska Arabija | ||
| Porodica | |||
| Supružnik |
| ||
| Potomstvo | 45 ne zna se tačan broj | ||
| Roditelji | Abdul Rahman ibn Fajsal Sar ibn Ahmed el Sudairi | ||
| Dinastija | Saud | ||
| Kralj Saudijske Arabije | |||
| Period | 23. septembar 1932 — 9. novembar 1953. | ||
| Prethodnik | Kralj Saudijske Arabije | ||
| Naslednik | Saud od Saudijske Arabije | ||
| Kralj Nadžda i Hidžaze | |||
| Period | 8. januar 1926 — 23. septembar 1932. | ||
| Prethodnik | Ali ibn Husein | ||
| Sultan od Nadžda | |||
| Period | 2. novembar 1921 — 29. januar 1927. | ||
| Prethodnik | Abdul Rahman ibn Fajsal | ||
| Emir Nadžda i Hasa | |||
| Period | 1913 — 3. novembar 1921. | ||
| Emir Rijada | |||
| Period | 13. januara 1902 — 1913. | ||
| Prethodnik | Ali ibn Husein | ||
| |||
Abd el-Aziz ibn Saud (arap. عبد العزيز بن عبد الرحمن ال سعود,ʿAbd el-ʿAziz. ʿAbd ar-Rahman. Fajsal el Saud), verovatno rođen 15. januara 1875. u Rijadu; † 9. novembra 1953. u Taifu; je došao iz dinastije Saud i bio je prvi kralj Saudijske Arabije odnosno „treće saudijske države". Pokorio je i ujedinio plemena Arapskog poluostrva i 1932. osnovao sadašnju Kraljevinu Saudijsku Arabiju, kojom je vladao do svoje smrti 1953. godine.[1]
Godine 1902. zauzeo je Rijad, rodno mjesto svoje porodice, čime je započeo tri decenije osvajanja i naposljetku je postao vladarom gotovo cijele centralne Arabije. Godine 1922. konsolidirao je kontrolu nad Nadždom i tri godine kasnije osvojio je Hidžaz. Sva navedena područja 1932. postala su dijelom kraljevine Saudijske Arabije. Za vrijeme njegove vladavine 1938. otkrivena su ležišta nafte i nakon Drugog svjetskog rata razvija se snažna naftna industrija. Ibn Saud imao je mnogo djece, uključujući 45 sinova, među kojima je i šest sljedećih saudijskih kraljeva.[2]
Poreklo i mladost[uredi | uredi izvor]
Abd al-Aziz ibn Saud je bio član saudijske dinastije i verovatno je rođen 15. januara 1875. godine u Rijadu.[3] Bio je drugi najstariji sin Abdul Rahman ibn Fajsala, vladajućeg imama Emirata Nedžd, i Sare bint Ahmed Al Sudairi († 1910), jedne od njegovih žena. Tamo je odrastao, stekao privatno školovanje i obučen da preuzme državne poslove. Nakon što su njegovog oca zbacili Rašidi 1891. godine, vladajuća porodica Saudova morala je da pobegne u izgnanstvo u Kuvajt. Tamo je mladi ibn Saud živeo sa svojom porodicom u skromnim okolnostima u regionu Nedžd. U isto vreme, pohađao je Medžlis, gde ga je obučavao u veštini upravljanja Mubarak as-Sabah, emir Kuvajta.
Osnivanje kraljevine[uredi | uredi izvor]
Početak nove istorije Arabije počinje sredinom 18. veka. Pokret koji su započeli Muhamed ibn Abdul Vahab i Muhamed ibn Saud, što je rezultiralo brzim širenjem moći dinastije Saud u centralnoj i istočnoj Arabiji. Njeihova vladavina početkom 19. veka. prostirala se od Palmire do Omana i bila je najveća administrativna teritorija na Arapskom poluostrvu od vremena proroka. Ovo je bila prva saudijska država čija je vladavina okončana rušenjem glavnog grada Diradža.[4] Nakon obnove saudijske države za nekoliko godina usledilo je uspostavljanje druge saudijske države koja je trajala do 1891. godine. Nakon perioda stagnacije, pokret je konačno oživeo obnovitelj saudijske države, Abd al-Aziz ibn Saud, da bi 23. septembra 1932. godine stvorio kraljevinu Saudijske Arabije, koja se protezala od Persijskog zaliva do Crvenog mora. Kralj Abdulaziz ibn Saud uspostavio je visok standard bezbednosti u kraljevstvu, regulisao cene prevoza za hadž, uveo radio, bežični telegraf, telefonsku i autobusku uslugu. Nakon njegove vladavine, koja je trajala do 1953. godine, nasledili su ga njegovi sinovi Saud (1953-1964), Fajsal (1964-1975), Halid (1975-1982), Fahd (1982-2005), Abdulah (2005-2015) i Salman (2015— danas).[5]
Porodica[uredi | uredi izvor]
Ibn Saud je imao ukupno 45 muških potomka sa 19 žena. Smatra se da je imao sveukupno 24 žene. Ukupan broj njegove dece je ne poznat, ali je verovatno 50 do 60. Proces sukcesije uglavnom je isključio starije članove el Sauda. Najuspešniji kandidati su muški potomci koji su ranije bili na visokim državnim funkcijama i čije su majke bile supruge Abd el-Aziza. Takođe moraju biti u stanju da ujedine različite ogranke porodice.[6]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
- Kralj Saudijske Arabije
- Prestolonaslednik Saudijske Arabije
- Savjetodavna skupština (Saudijska Arabija)
Reference[uredi | uredi izvor]
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Michael Oren, Power, Faith and Fantasy: The United States in the Middle East, 1776 to the Present (Norton, 2007).
- Valentine, S. R., "Force & Fanaticism: Wahhabism in Saudi Arabia and Beyond", Hurst & Co, London, 2015, ISBN 978-1849044646
- The political relationship between Prince Rashed Al-Khuzai and Sheikh Izz ad-Din al-Qassam, The Arab Orient Center for Strategic and civilization studies London, United Kingdom.
- Robert Lacey (1982). The Kingdom
. New York: Harcourt Brace Jovanovich. ISBN 978-0-15-147260-4. - Miller, Aaron David. Search for Security: Saudi Arabian Oil and American Foreign Policy, 1939–1949. University of North Carolina Press, 1980.
- O'Sullivan, Christopher D. FDR and the End of Empire: The Origins of American Power in the Middle East. Palgrave Macmillan, 2012, ISBN 1137025247
- Francis R. Nicosia (1985). The Third Reich and the Palestine Question. London: I. B. Taurus & Co. Ltd. str. 190. ISBN 978-1-85043-010-0.
- James Parry, A Man for our Century, Saudi Aramco World, January/February 1999, pp. 4–11
- Weston, Mark, Prophets and Princes – Saudi Arabia from Muhammad to the Present, Wiley, 2008
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
Mediji vezani za članak Ibn Saud na Vikimedijinoj ostavi
 |  | ||
|
|  | |
| Međunarodne | |
|---|---|
| Državne | |
| Ljudi | |
| Ostale | |
