Kiruna
Kiruna - Giron | |
---|---|
Administrativni podaci | |
Država | Švedska |
Okrug | Severnobotnijski |
Osnovan | 1900. |
Stanovništvo | |
Stanovništvo | |
— 2010. | 18.148 |
— gustina | 1.097,88 st./km2 |
Aglomeracija (2012.) | 23.012 |
Geografske karakteristike | |
Koordinate | 67° 51′ 00″ S; 20° 13′ 00″ I / 67.85° S; 20.216667° I |
Vremenska zona | UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST) |
Aps. visina | 450-550 m |
Površina | 16,53 km2 |
Pozivni broj | +46 98 |
Veb-sajt | |
www.kiruna.se |
Kiruna (šved. Kiruna, lap. Giron, fin. Kiiruna) grad je u Švedskoj, u krajnje severnom delu države. Grad je u okviru Severnobotnijskog okruga, gde je jedno od najvažnijih i najvećih naselja. Kiruna je istovremeno i sedište istoimene opštine.
Kiruna je najseverniji grad u Švedskoj, jedini severno od severnog polarnika. Takođe, grad je i najviše veće naselje u državi, na oko 500 m nadmorske visine.
Kiruna je najveći grad švedskog dela Laponije, pa je ona kulturno i političko središte švedskih Laponaca. U gradu postoji niz laponskih udruženja i ustanova, od kojih je najvažnija laponska skupština.
Prirodni uslovi
[uredi | uredi izvor]Grad Kiruna se nalazi u krajnje severnom delu Švedske i Skandinavskog poluostrva. Od glavnog grada države, Stokholma, grad je udaljen 1240 km severno.
Reljef: Kiruna se razvila u švedskom delu Laponije. Područje oko grada je planinsko. Okolne planine su Kirunavara i Luosavara. nadmorska visina grada se kreće 450-550 m, pa je to najviše veće naselje u državi.
Klima u Kiruni vlada subarktička klima, pa je ona ovde oštrija nego u bilo kom drugom delu Švedske.
Vode: Kiruna se obrazovala uz jezero Luosajervi. U gradskom okruženju smešteno je mnoštvo malih ledničkih jezera. Najbliže reke su Torne na severu i Kaliks na jugu .
Istorija
[uredi | uredi izvor]Područje na mestu Kirune naseljeno je u praistorije Laponcima. Međutim, današnji grad je mlad. On je nastao 1900. godine, kada je tu stigla železnica, pa je vađenje korišćenje ogromnih rezervi gvozdene rude bilo moguće.
Posle Drugog prvog rata Kiruna se naglo razvila. Naselje je dobilo gradska prava 1948. godine. Međutim, od 1970-ih proizvodnja rude je opala, pa je grad počeo gubiti stanovništvo. I pored toga blagostanje građana traje i dan-danas.
Stanovništvo
[uredi | uredi izvor]Kiruna je danas grad srednje veličine za švedske uslove. Grad ima oko 18.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.), a gradsko područje, tj. istoimena opština ima oko 23.000 stanovnika (podatak iz 2010. g.). Poslednjih decenija broj stanovnika u gradu opada, ali sporije ne pre koju deceniju.
Kirunu tradicionalno naseljavaju etnički Šveđani, Laponci i Finci.
Privreda
[uredi | uredi izvor]Danas je Kiruna savremeni grad sa posebno razvijenoim rudarstvom. Poslednje dve decenije posebno se razvijaju trgovina, usluge i turizam.
Zbirka slika
[uredi | uredi izvor]-
Glavna trgovačka ulica Kirune
-
Laponska skupština u Kiruni
-
Glavna gradska crkva
-
Jedan od glavnih kopova u Kiruni