Lon Nol

Lon Nol
Lični podaci
Datum rođenja	(1913-11-13)13. novembar 1913.
Mesto rođenja	Prej Veng, Francuska Indokina
Datum smrti	17. novembar 1985.(1985-11-17) (72 god.)
Mesto smrti	Fulerton, Kalifornija, SAD
Profesija	političar
Politička karijera
Politička stranka	Khmer Renovation, Sangkum, Social Republican Party
Mandati predsednik Kmerske republike 10. mart 1972 — 1. april 1975. Prethodnik Čeng Heng Naslednik Saukam Hoj premijer Kambodže 25. oktobar 1966 — 1. maj 1967. Prethodnik Norodom Kantol Naslednik Son San premijer Kambodže 14. avgust 1969 — 11. mart 1972. Prethodnik Samdeh Pen Nout Naslednik Sisovat Sirik Matak

Lon Nol (13. novembar 1913 — 17. novembar 1985) bio je kambodžanski političar, general, premijer Kambodže u dva navrata i ministar odbrane. Izvršio je državni udar protiv Norodoma Sihanuka 1970. godine, proglasio Kmersku republiku i kasnije bio njen predsednik. Govorio je kmerski, vijetnamski i engleski jezik.

Biografija

Rođen je 13. novembra 1913. godine u Prej Vengu. Školovao se u Sajgonu, a nakon toga na Kambodžanskoj kraljevskoj vojnoj akademiji.

Godine 1937. zaposlio se u francuskoj kolonijalnoj službi i sprovodio represije nad kambodžanskim antikolonistima 1939. godine. Do 1946. godine, postao je guverner Provincije Kratie. Uskoro je postao blizak saradnik kambodžanskog kralja Norodoma Sihanuka. Godine 1952. ušao je u vojsku i vršio vojne operacije protiv Vijetmina.

Nakon nezavisnosti Kambodže 1953, Lon Nol je 1960. postao zapovednik kambodžanskih snaga i ministar odbrane. Godine 1963. postao je zamenik premijera, dok se Sihanuk posvetio spoljnoj politici formiranja saradnje i saveza sa Kinom i zagovoaranja neutralnosti Kambodže.

Godine 1967, pretrpio je ozlede u saobraćajnoj nesreći, ali je već 1968. postao ministar odbrane, a 1969. premijer po drugi put. Tada je počeo aktivnije da se angažuje protiv Sihanuka, a za savezništvo sa SAD-om.

Dok je Sihanuk marta 1970. godine bio u inostranstvu, u Pnom Penu su izbile antivijetnamske demonstracije. Sihanuk je na konferenciji u Parizu optužio Lon Nola da nije sposoban da spreči krijumčarenje oružja Vijetkongu, pa mu je zapretio smaknućem. Reagovao je 18. marta, kada je Narodna skupština razrešila Sihanuka svih funkcija. Lon Nol je preuzeo funkciju privremenog vođe države. Do kraja meseca izbile su velike demonstracije u korist Sihanuka, ali su ih Lon Nolove trupe ugušile u krvi. Kmerska republika proglašena je u oktobru 1970, a Sihanuk, koji je u egzilu formirao vladu i podupirao Crvene Kmere, kod kuće je bio osuđen na smrt. Kambodžanska kampanja aprila 1970, u kojoj su američke i južnovijetnamske snage prešle na kambodžansku teritoriju u poteri za borcima Vijetkonga, uvukla je Lon Nolov režim u Drugi indokineski rat.

Lon Nol je proglasio Republiku u nadi da će na taj način iskoreniti korupciju i suzbiti delatnost komunista, za čije je jačanje krivio Sihanukovu politiku neutralizma. Uprkos tome, republika je bila u političkom i vojnom rasulu. Lon Nolovo zdravlje se narušilo nakon što je pretrpeo srčani udar februara 1971. godine. Aprila se proglasio maršalom Kambodže, a u oktobru je ukinuo Skupštinu. S vremenom je Lon Nolov režim postao zavisan od američke pomoći. Do 1975. godine, vlast Lon Nola svela se samo na usko područje oko Pnom Pena, dok su ostatak države nadzirali Crveni Kmeri. Konačno je 1. aprila 1975. dao ostavku i otišao iz zemlje, jer je znao da kad bi ostao, Crveni Kmeri bi ga ubili.

Prvobitno se smestio u Indoneziji, a posle toga je otišao u SAD. Tamo je prvo boravio na Havajima, a od 1979. u Fulertonu (Kalifornija), gde je i umro 1985. godine.

Literatura

• Kiernan, B. (2004). How Pol Pot came to Power. Yale University Press. 
• Shawcross, W. (1979). Sideshow: Kissinger, Nixon, and the Destruction of Cambodia. Simon & Schuster.