Mihal Filip

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Mihal Filip
Mihal Filip
Lični podaci
Datum rođenja(1915-01-07)7. januar 1915.
Mesto rođenjaStara Pazova, Austrougarska
Datum smrti26. maj 1989.(1989-05-26) (74 god.)
Mesto smrtiStara Pazova, SFR Jugoslavija
Naučni rad
PoljeSlovakistika
InstitucijaFilozofski fakultet Univerziteta u Novom Sadu

Mihal Filip (slč. Michal Filip; Stara Pazova, 7. januar 1915 — Stara Pazova, 26. maj 1989) bio je slovački profesor, slavista i utemeljivač slovakistike u Jugoslaviji.

Obrazovanje[uredi | uredi izvor]

Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a gimnaziju je pohađao u Bačkom Petrovcu (1928-1936). Nakon mature isprva se odlučio za studije medicine u Beogradu. Ubrzo menja mišljenje, i već nakon prvog semestra napušta medicinu i upisuje srpskohrvatski jezik sa staroslovenskim na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Pošto je 1941. diplomirao ponuđen mu je posao na fakultetu zbog odličnih rezultata postignutih tokom studija. Filip je ponudu odbio, i posvetio se pedagoškom radu među vojvođanskim Slovacima.[1]

Profesor gimnazije[uredi | uredi izvor]

Deo Drugog svetskog rata (1942-1943) provodi u Staroj Pazovi kao profesor Građanske škole, ali biva otpušten i prelazi u Beograd. Zatim radi u Kovačici, gde je 1944. mobilisan u Narodnooslobodilačku vojsku Jugoslavije.[2] Nakon oslobođenja, pa do 1952. radio je kao profesor gimnazije u Bačkom Petrovcu. Ovde je do 1949. bio i nadzornik obnovljenog učeničkog Samoobrazovnog kružoka Sladkovič. To je bio njegov najproduktivniji period, pošto je u Petrovcu režirao pozorišne predstave, bio dramaturg, scenograf, kostimograf, prevodilac pozorišnih komada (uglavnom sa slovenačkog i srpskohrvatskog). Uspeo je i da proširi krug pozorišnih amatera. Nakon što je napustio Petrovac, prestao je da se bavi režijom, ali je postao odličan hurbanolog, i često je pisao o toj temi.[1]

Univerzitetski profesor[uredi | uredi izvor]

Godine 1952. na poziv akademika Aleksandra Belića prelazi na Filozofski fakultet u Beogradu, gde je na Katedri za istočne i zapadne slovenske jezike postao lektor za češki i slovački jezik. Nakon što je 1961. na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu osnovana Katedra za istočne i zapadne slovenske jezike i književnosti[3] profesor Filip je tri školske godine (do 1964) radio na Katedri kao viši istraživač saradnik za slovački. Od 1969. Filip potpuno je prešao na Filozofski fakultet u Novom Sadu. Školske 1970/1971 radio je kao lektor srpskohrvatskog jezika na Filozofskom fakultetu Univerziteta Komenskog u Bratislavi. Godina 1975-1979. angažovan je kao lektor za slovački na Filološkom fakultetu u Beogradu. Nakon tog perioda vraća se u Novi Sad, gde ostaje sve do penzionisanja 1983. godine. I u penziji je nastavio da se bavi naučnim radom.

Umro je 26. maja 1989. u Staroj Pazovi, gde je i sahranjen.[1]

Svoju bogatu biblioteku zaveštao je Katedri za slovakistiku Filozofskog fakulteta u Novom Sadu.[4] Kao vid odavanja počasti profesoru Filipu, jedna od ulica u Staroj Pazovi nosi njegovo ime.

Književni i naučni rad[uredi | uredi izvor]

Kao pisac i esejista sarađivao je u mnogim časopisima (Nový život, Hlas Ľudu, Zbornik Društva vojvođanskih slovakista), kao i u naučnim publikacijama Društva vojvođanskih slovakista, čiji je bio i aktivni član.[1]

Takođe je bio aktivni učesnik u radu Matice slovačke u Jugoslaviji.[2]

Prevodilaštvo[uredi | uredi izvor]

Prevodio je sa slovačkog i češkog, kao i na slovački jezik (Ivu Andrića, Ivana Cankara, Karela Čapeka).[2] Prevode je objavljivao u časopisima Ľudový kalendár, Náš život, Nový život, a u Izdavačkoj kući „Kultura” izlazili su njegovi prevodi knjiga.[1]

Bibliografija[uredi | uredi izvor]

Istorija književnosti, lingvistika[uredi | uredi izvor]

Antologije i izbor iz dela drugih autora[uredi | uredi izvor]

  • Timrava. Výber z rozprávok (Bački Petrovac, 1950)
  • Gustáv Maršall-Petrovský: Dolnozemské rozprávky (Bački Petrovac, 1953)
  • Gustáv Maršall-Petrovský: Dielo I (Bački Petrovac, 1962)
  • Gustáv Maršall-Petrovský: Dielo II (Bački Petrovac, 1963)

Takođe je bio autor čitanki i udžbenika slovačkog jezika i istorije književnosti.

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ a b v g d Marko, Ján (2009). Lexikón slovenských vojvodinských vysokoškolských učiteĺov a vedcov. Báčsky Petrovec: Slovenské vydavateĺské centrum. str. 52—53. 
  2. ^ a b v Tarasjev, Andrej. „SEĆANjE Povodom petnaestogodišnjice smrti i devedesetogodišnjice rođenja profesora MIHALA FILIPA (1915 – 1989)”. old.fil.bg.ac.rs. Arhivirano iz originala 17. 07. 2020. g. 
  3. ^ „Slovakistika”. www.ff.uns.ac.rs. Arhivirano iz originala 01. 07. 2019. g. 
  4. ^ „Oddelenie slovakistiky FF Univerzity v Novom Sade”. www.slovackizavod.org.rs. 
Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Михал_Филип&oldid=26942024”