Novembarski ustanak
| Novembarski ustanak | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo poljsko-ruskih ratova | |||||||
 Ustanici zauzimaju arsenal u Varšavi 1830. godine | |||||||
| |||||||
| Sukobljene strane | |||||||
 Rusko carstvo |
 Kongresna Poljska | ||||||
| Komandanti i vođe | |||||||
|
Ivan Dibič Zabalkanski Ivan Paskevič Erivanski |
Jozef Hlopicki Adam Čartorijski Mihal Rađivil Jan Skšinecki Ignacije Pronđinski | ||||||
| Jačina | |||||||
| 115.000 ljudi i 336 topova[1] | 70.000 ljudi i 140 topova[1] | ||||||
| Žrtve i gubici | |||||||
| znatni | teški | ||||||
,_1830-1831.jpg)
Novembarski ustanak (1830—1831) ili Rusko-poljski rat 1830—1831, bio je ustanak Poljaka protiv Ruske Imperije.[2][3][4]
Ustanak[uredi | uredi izvor]
Uticaj Julske revolucije osetio se i u Poljskoj koju su još uvek delile susedne monarhije: Rusija, Pruska i Austrija. Nacionalizam poljskih plemića i inteligencije podgrejavan pesmama Adama Mickijeviča i nemiri koji su zahvatili zapadnu Evropu, podstakli su ustanak u Poljskoj (1830—1831). Poljski nacionalizam nije imao realnu podlogu, a imao je moćnu Rusiju za neprijatelja. U Varšavi je objavljena poljska nezavisnost koja je trajala do maja 1831. godine, kada su ruske trupe predvođene generalom Ivanom Paskjevičem porazile poljske revolucionare i na duži rok onemogućile ujedinjenje ove slovenske katoličke zemlje. Ruski car je ukinuo ustav Poljskoj i ograničio joj autonomiju.[2]
| Istorija Poljske |
|---|
 |
Rezultat[uredi | uredi izvor]
Ustanak je bio uperen protiv Rusije, ali nije uspeo da se proširi izvan Varšave. Istaknuta ličnost ustanka je bio bivši ruski ministar spoljnih poslova Adam Čartorijski. Mnogi Poljaci su emigrirali, a neki od njih su pomogli Srbima da napišu nacionalni program - "Načertanije". Ostali su se sklonili u Francusku i Tursku i stupili u njihove državne službe, ponajviše kao oficiri.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b Petrović 1974, str. 112.
- ^ a b Petrović 1974, str. 99.
- ^ Petrović 1974, str. 111-112.
- ^ Timovski 1999, str. 81.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Petrović, Petar (1974). „Poljska, Poljski ustanci”. Ur.: Gažević, Nikola. Vojna enciklopedija. 7 (2. izd.). Beograd: Vojnoizdavački zavod.
- Istorija za treći razred gimnazije, opšti i društveno-jezički smer, Radoš Ljušić (166—167)
- Tymowski, Michal (1999). Kratka povijest Poljske. Zagreb: Matica hrvatska. ISBN 953-150-534-9.
- Pavle, Miljukov (1939). Istorija Rusije. Beograd: Narodna kultura.
- Jelačić, Aleksej (1929). Istorija Rusije. Beograd: Srpska knjiiževna zadruga.
| Državne | |
|---|---|
| Ostale | |
