Novica Cerović

S Vikipedije, slobodne enciklopedije
Novica Cerović
Novica Cerović
Datum rođenja1805.
Mesto rođenjaTušina, Osmansko carstvo
Datum smrti1895.
Mesto smrtiTušina, Crna Gora

Cerović Novica (Tušina, 1805 — Tušina, 1895) je bio starohercegovački vojvoda, senator i ban.

Biografija[uredi | uredi izvor]

Rođen je oko 1805. godine u selu Tušine u Drobnjacima, od oca Popa Milutina Cerovića i majke Vidosave Stijepović.[1] Njegov otac Pop Milutin Cerović je pogubljen 1813. godine u Pljevljima zbog dizanja pobune. Deda Nikole Petrovića Stanko se skumio s protom Milutinom Cerovićem, pri krštenju Milutinovog sina Novice. Smail-aga Čengić je ubio Stevana, Stankovog sina, a Novica je Njegošu doneo glavu Smail-age Čengića,[2] iako ga on nije ubio, no Aleksić. Ta glava se osušila na kuli u Trebinju.[3]

Osnovnu školu je završio u Župskom manastiru, gde mu je učitelj bio Panto Ćuk iz Mostara. U 27. godini je izabran za drobnjačkog kneza. Sa Njegošem je bio u prijateljstvu i izvršavao je njegova naređenja u turskom Drobnjaku.

Novica Cerović
Novica Cerović

U septembru 1840. po nalogu sa Cetinja, a zajedno sa Šujom Karadžićem i Mirkom Aleksićem organizovao je napad na Smail-agu Čengića, koji je bezobzirnim sredstvima prikupljao feudalne dažbine od drobnjačkih seljaka. Njegovu ulogu u pogibiji Smail-age Čengića pesnički je prikazao Ivan Mažuranić u epu "Smrt Smail-age Čengića" (Noćnik), a o tome pevaju i neke narodne pesme.

Početkom 1841. postavljen je za vojvodu, a u julu iste godine za senatora. Tada se nastanjuje na Cetinju.

Novica Cerović

Godine 1856, sa vojvodom Mirkom je učestvovao, sa 6000 crnogorskih vojnika, u drugoj pohari Kuča. To je praktično bio masakr nad nepokornim brđanskim plemenom, koje je u to vreme bilo iscrpljeno nakon dve borbe protiv Turaka.[traži se izvor]

Dobar poznavalac crnogorskog običajnog prava, upućivan je u sve krajeve Crne Gore kada je trebalo rešavati neki međuplemenski spor.

U Crnogorsko-turskom ratu bio je član Vrhovne komande knjaza Nikole u Hercegovini i u operacijama prema Baru i Ulcinju.

Saradnik je Valtazara Bogišića na prikupljanju podataka za Opšti imovinski zakonik.

Teško se razboleo krajem 1894. godine. Želja mu je bila da premine na dan Svetog Save, što se i ostvarilo. Preminuo je 14. januara 1895. godine (po starom kalendaru).[4]

Nadgrobno slovo mu je držao knjaz Nikola Petrović, nakon parastaosa u Cetinjskom manastiru. Nikola je tom prilikom rekao da mu je Novica bio najbolji savjetnik koji mu je često govorio da nešto ne radi, jer neće biti dobro.[2] Sahranjen je u tušinskoj crkvi. U Boanu mu je 1995. godine otkriven spomenik, a na svečanosti je besjedio akademik Miro Vuksanović.

Galerija[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Gavrilović, Andra, ur. (1903). Znameniti Srbi XIX. veka, godina II. Zagreb: Srpska štamparija. str. 89. 
  2. ^ a b Tomanović 2018, str. 563.
  3. ^ Tomanović 2018, str. 566.
  4. ^ Gavrilović, Andra, ur. (1903). Znameniti Srbi XIX. veka, godina II. Zagreb: Srpska štamparija. str. 90. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • S. Martinović, Dragoljub 1868 1-4
  • Avgust Šenoa, Vienac 1878 7
  • Novica Cerović, vojvoda crnogorski (nekrolog) Zastava 1895 12
  • A. Makanec, Historijska pozadina Mažuranićeva epa, Obzor 1924, 179.
  • Tekst Jagoša Jovanovića, Beograd za Enciklopediju Jugoslavije JLZ Zagreb 1982. godine
  • Tomanović, Lazar (2018). Memoari. CID, Podgorica. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]


Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Новица_Церовић&oldid=27534155”