Oreškovica

Oreškovica
Oreškovica;
	Crkva u Oreškovici
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Braničevski
Opština	Petrovac na Mlavi
Stanovništvo
— 2011.	771
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 19′ 02″ S; 21° 19′ 29″ I / 44.317333° S; 21.324833° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	239 m
	Oreškovica Oreškovica na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	12308
Pozivni broj	012
Registarska oznaka	PT

Oreškovica je naselje u Srbiji u opštini Petrovac na Mlavi u Braničevskom okrugu. Prema popisu iz 2011. bilo je 771 stanovnika.

Geografski položaj[uredi | uredi izvor]

Oreškovica je udaljena 12 km jugozapadno od Petrovca na Mlavi

Prema zapisu profesora Mirka Bogićevića, a na osnovu dokumenata zabeleženih u knjizi „Mlava“od autora Ljubomira Jovanovića iz 1903. godine, smatra se pouzdano da je Oreškovica staro naselje i da se pod ovim imenom pominje u istorijskim dokumentima i pre Kosovske bitke, tj. u vreme kralja Dragutina i njegovog brata Milutina.

U doba turske vladavine mnoga naselja su premeštena, spaljena i nestajala su pod najezdom silnika, ali su nastala i nova, pa je najverovatnije takvu sudbinu doživela i Oreškovica.

Kako je prof. Mirko Bogićević dalje zapisao, ne pominjući trajnost naseljavanja „Oreškovica se nalazi u udolini i na brdskoj kosi koja se od Glavčine pruža prema dolini Mlave...“

U vreme ovih zapisa kroz selo su prolazila dva veća i više manjih potočića, a u samoj dolini protiče potok koji je pritoka Trske –izvornog kraka rečice „Čokordin“ koja se kod Velikog Sela uliva u Mlavu. Drugi krak ove rečice je Konjušica koja izvire u ataru ovog sela.

Pretpostavke o imenu naselja potiču od toga da je u njemu bilo mnogo oraha, kao uostalom i u čitavoj okolini.

Osnov za ovakvu tvrdnju leži u Povelji koju je knez Lazar dao manastiru Gornjak, gde se pominje selo“Orehovica“. Ako je to ime današnje Oreškovice, onda je starost sela velika.

Zabeležen je podatak da su stari ljudi govorili o selu da se prvobitno nalazilo na brdu bliže drumu, odnosno na mestu zvanom Selište i imalo sedam kuća i to od porodica: Stojnića, Ćosića, Matića, Mizdraka, Sarića, Nedovića i Gvozdenjaka čija se starina ne zna. Samo se za Gvozdenjake zna da su dosli iz Batočine i da su njihovi čukundedovi zadugo sedeli na mestu zvanom Selište.

U izveštaju egzarha Maksima Ratkovića pominje se selo Oreškovica 1734. godine i kazuje da je pripadala porečkoj parohiji. U to vreme imala je „ 22 hljebova (domova), ljudi su Vlasi pod komorskim vladjenijem “.

U svakom slučaju, nema sumnje da je Oreškovica staro naselje, da je doživela sudbinu drugih naselja, što znači da je bilo iseljavanja i doseljavanja, da su po obnavljanju sela došli i starosedeoci i novi doseljenici jer je takozvana „ Vlaška mala“ ostala u naselju, a došle su i nove familije te su formirane „male“ pod različitim imenima.

U vreme kada je nastao zapis o naselju (1903. godine )selo je imalo školu, crkvu, jednu mehanu i četiri kovačnice. Među stanovnicima nije bilo nikakve razlike bez obzira na različitost krajeva odakle su došli, dakle ni po jeziku ni po nošnji, niti po običajima, izuzev Vlaške male, koja se posebno odlikuje govorom i nošnjom.

Crkva se u Oreškovici prvi put pominje 1792. godine, ali se ne zna da li se nalazila u Selištu na šta ukazuju i danas ostaci tog objekta, ili dole u selu, odnosno na sadašnjoj lokaciji.

Kako je u knjigama pisalo crkva – kapela je osvećena prema podacima iz antiminsa 13. marta 1894. godine od episkopa beogradskog mitropolita Mihajla, ali je na ovdašnjem mestu postojala mnogo pre toga jer su u njoj obavljeni i drugi obredi i venčanja na šta ukazuju originalni zapisi u crkvenim knjigama – protokolima venčanih i umrlih od 1842. godine pa nadalje.

Posvećena je Sv. velikomučenici Marini.

Glavna seoska zavetina je Ognjena Marija a poljske zavetine su Mali, Veliki Spasovdan, Mladenci, Beli četvrtak, Beli petak, Markovdan i Vartolomej.

Od ukupnog broja, 200 domaćinstava se bave isključivo poljoprivredom, 110 je mešovitih, a ostala domaćinstva stiču prihod iz radnog odnosa.

Na radu u inostranstvu se nalazi oko 300, a u naselju, u opštini i drugim naseljima zaposleno je oko 40 radnika.

Kao i mnoga druga naselja, tako i Oreškovica spada u red onih koja imaju negativnu stopu obnavljanja stanovništva na šta ukazuje podatak da se u poslednjih deset godina prosečno godišnje rodilo manje dece nego što je umrlo meštana.

Ukupna površina naselja iznosi 1649 hektara i od toga pod ratarskim kulturama se nalazi 1145 ha, pod šumama 191 ha, pod voćnjacima i vinogradima 195 ha, pod livadama i pašnjacima 90 ha i pod povrtarskim kulturama 25 ha i td.

Oreškovica se graniči sa : Vošanovcem, Dobrnjem, Burovcem, Tabanovcem i Krvijem u opštini Petrovac, Viteževom i Porodinom u opštini Žabari i Dubnicom u opštini Svilajnac.

Oreškovica ima Osnovnu školu „ Đura Jakšić „, crkvu, ambulantu, poštu, Dom kulture, Lovački dom, zadrugu „ Dragoševo“, sportska igrališta za velike i male sportove, mesnu kancelariju, 3 prodavnice, 1 kafanu, 2 kafića, nekoliko zanatskih radnji.

Na samom ulazu u naselje na brdu nalazi se Protivgradni poligon i Regionalni centar Republičkog hidro-metereološkog zavoda.

Demografija[uredi | uredi izvor]

U naselju Oreškovica živi 744 punoletna stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 44,7 godina (42,3 kod muškaraca i 47,0 kod žena). U naselju ima 293 domaćinstva, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,11.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[1]
Godina	Stanovnika
1948.	1.600
1953.	1.626
1961.	1.589
1971.	1.528
1981.	1.362
1991.	1.246	1.051
2002.	911	1.225
2011.	771

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[2]

Srbi	893	98,02%
Rumuni	15	1,64%
Jugosloveni	1	0,10%
nepoznato	1	0,10%

Stanovništvo prema polu i starosti^[3]


	m	ž
?	0	0
80+	8	24
75—79	22	45
70—74	37	49
65—69	37	36
60—64	22	30
55—59	24	23
50—54	34	27
45—49	26	23
40—44	26	18
35—39	19	22
30—34	33	33
25—29	37	28
20—24	21	21
15—19	21	26
10—14	23	22
5—9	26	21
0—4	25	22
Prosek :	42,3	47,0

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	355	357	375	382	358	337	293

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	78	58	39	43	38	27	6	3	0	1	3,11

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena
Muški	367	95	221	26	25
Ženski	405	68	231	92	14
UKUPNO	772	163	452	118	39

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	231	163	0	0	5
Ženski	121	98	0	0	6
UKUPNO	352	261	0	0	11
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	0	19	7	2	10
Ženski	0	0	7	0	1
UKUPNO	0	19	14	2	11
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	0	3	12	3	1
Ženski	0	0	2	4	3
UKUPNO	0	3	14	7	4
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	4	0	0	2
Ženski	0	0	0	0
UKUPNO	4	0	0	2

Reference[uredi | uredi izvor]

^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[2] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[3] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]