Osmanski ratovi u Aziji
.svg) |
| Istorija Osmanskog carstva |
|---|
Osmanski ratovi u Aziji se odnose na ratove u kojima je učestvovalo Osmansko carstvo u Aziji. Osmansko carstvo je osnovano početkom 14. veka. Nastalo je u severozapadnoj Anadoliji (azijski deo moderne Turske) gde je bio mali bejlik (kneževina). Njegov glavni rival bilo je Vizantijsko carstvo. 1350 -ih godina Osmanlije su uspele preći prolaz Dardanele i na kraju su osvojile celu jugoistočnu Evropu. Iako su svoja proširenja uglavnom koncentrisali u Evropi, oni su takođe proširili svoje teritorije u Aziji, uglavnom na Plodnom polumesecu i Arapskom poluostrvu.
Ratovi protiv ostalih bejlika[uredi | uredi izvor]
U ranom 14. veku, postojali su mnogi turski bejlici u Anadoliji. Prvi sultan je bio Osman I i on je bio oprezan da ne isprovocira ostale bejlike. Osvojio je nekoliko bejlika, a Murat I je uspeo da stvori hegemoniju u većini bejlika u Anadoliji preko diplomatije, i uvrstio ih u osmanski bejlik. Bajazit I je nastavio ekspanziju sa oštrijim metodama. Na kraju 14. veka, skoro svi bejlici su bili u okviru osmanskog carstva. Međutim, bejlici su nakon 1402. godine povratili svoju nezavisnost, da bi ponovo postali deo osmanskog carstva u vreme vladavine Mehmeta I, Murata II i Mehmeta Osvajača.[1]
Ratovi protiv Turkmena u istočnoj Anadoliji[uredi | uredi izvor]
Krajem 14. veka istočno od Centralne Anadolije, teritorija je bila pod hegemonijom turkmenskog vođe po imenu Kadi Burhanedin. Bajazit I je bezuspešno pokušao da osvoji njegovu teritoriju. Nakon njegove smrti i kratkotrajne vladavine Timurida, Osmanlije su se suočile sa moćnijim rivalom. U 15. veku plemena na istoku ujedinjena su u plemensku konfederaciju po imenu Akojunlu (turska fraza koja znači "bele ovce"). 1473. Mehmed I je pobedio akkojunlu sultana Uzun Hasana u bici kod Otlukbelija.[2] Nakon ove bitke, sva Srednja Anadolija i delovi Istočne Anadolije postali su osmanski posedi.
Ratovi protiv Mameluka[uredi | uredi izvor]
Egipat je bio pod vlašću vojne kaste, Mameluka. Mameluci su prvobitno bili Turci i Čerkezi. Osmanlije nisu uspele pobediti Mameluke u početnim sukobima tokom vladavine Bajazita II. Međutim, Mameluci su podržavali Safavidsku Persiju protiv Osmanlija, što je osmanskom sultanu Selimu I dalo neophodan razlog za vođenje rata s Egiptom.
Njegov veliki vezir Hadim Sinan-paša pobedio je Dulkadir Bejlik u jugoistočnoj Anadoliji, mamelučkog vazala 1516. Ramazan Bejlik, drugi vazal mameluka u Čukurovoj (Kilikija) dobrovoljno je prihvatio osmanski suzerenitet. Tokom Selimovog dugog pohoda na Egipat 1516-18, Mameluci su tri puta poraženi; u bici kod Marž Dabika, bici kod Jaunis Kana i bitci kod Ridanije (prvom i trećom je lično komandovao Selim, a drugom Hadim Sinan-paša). Sirija, Izrael, Palestina, Jordan i Liban, kao i Egipat pali su pod osmansku vlast. Region Hejaz (Saudijske Arabije) dobrovoljno je prihvatio osmanski suverenitet.[3]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ İnalcık, Halil (2010). Kuruluş dönemi Osmanlı sultanları, 1302-1481. İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi. ISBN 978-605-5586-06-5. OCLC 671404504.
- ^ İnalcık, stp 177-178
- ^ Jorga Vol 2, p.283-286