Pavle Jovanović (političar)
Pavle Jovanović | |
|---|---|
| Datum rođenja | 9. februar 1849. |
| Mesto rođenja | Zemun |
| Datum smrti | 22. maj 1897. (48 god.) |
Pavle Jovanović (Zemun, 9. februara 1849 - Zagreb, 22. maja 1897), bio je političar, publicista i pokretač i prvi urednik lista Srbobran, prvog nezavisnog srpskog časopisa u Hrvatskoj.
Školovanje je započeo u rodnom Zemunu, pa nastavio u Beogradu, Karlovcima, Zagrebu i Osijeku. Posle Gimnazije završio je i studije filozofije u Cirihu.[1] Radio je kao gimnazijski nastavnik 1873-1879 godine i to u Zemunu, zatim Petrinji, potom u Sarajevu. U Sarajevu je osnovao list Trebević, ali tu nije postigao mnogo uspeha, pa se vraća u Petrinju gde nastavlja nastavničku karijeru do 1884. godine.[1]
Srbobran[uredi | uredi izvor]
Jovanović je uložio mnogo truda da u Zagrebu osnuje Srpsku Štampariju i godišnjak sa kalendarom Srbobranom.[1] Časopis je štampan na ćirilici i izlazio je tri puta nedeljno, a kasnije i svaki dan. Imajući u vidu nezavidan položaj Srba u Hrvatskoj, pokrenuti ovakav časopis bio je vrlo hrabar i neophodan potez.
Srbobran je bio glasilo Srpske narodne samostalne stranke u Hrvatskoj koji je, sa prekidima, izlazio od 1884. do 1914. godine. List se bavio prosvetnim, političkim i privrednim pitanjima i bio je od izuzetnog značaja za Srbe, koji su živeli van Srbije.[1] Takođe, list je propagirao stavove pomenute stranke, koja je bila značajan faktor unutar srpsko-hrvatske koalicije.
Zanimljivosti[uredi | uredi izvor]
Neki urednici srpskih novina i časopisa na teritoriji današnje Hrvatske, a ondašnje Austrougarske, nisu imali duži životni viek. Tako je rodom Korčulanin, Srbin katolik Antun Fabris, nakon tamnovanja zbog objavljivanja pesme Bokeška noć u prvom književnom časopisu u Dubrovniku - Srđ, trajno narušio svoje zdravlje i preminuo je u 40. godini života. Katolički Srbin Luko Zore je poživeo 60 godina, a urednik Srpskog glasa u Zagrebu, Milan Đorđević umire u 39. godini.[2] Pavle Jovanović, prvi urednik Srbobrana, koji je također bio u tamnici zbog nekih članaka (kritike austrougarske vlasti u BiH) [3] umire u naponu snage i politikog talenta u 48. godini života.[4] Sava Bjelanović, urednik Srpskog lista, koji je kasnije zabranjen i kasnijeg Srpskog glasa (Zadar) živi do svoje 46. godine. Budislav Budisavljević urednik Novog Srbobrana i Srpskoga kola umire, kao i novinar i urednik Srpskog kola, Milan Grčić, u 42. godini života. Sima Lukin Lazić, vlasnik i urednik lista Vrač pogađač umire u 40. godini.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Urednik Gavrilović, Andra (1904). Znameniti Srbi XIX veka II tom. Zagreb: Naklada i štampa Srpske štamparije. str. 86.
- ^ Artuković 2001, str. 103.
- ^ Artuković 2001, str. 120, 126.
- ^ Artuković 2001, str. 107.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Višnjić, Čedomir (2013). Srbobran 1901-1914: Srpsko kolo 1903-1914. Beograd: Službeni glasnik; Zagreb: SKD „Prosvjeta”
- Znameniti Srbi XIX veka II tom, ur. profesor A. Gavrilović, Zagreb 1904.
- Artuković, Mato (2001). Srbi u Hrvatskoj (Kuenovo doba). Hrvatski institut za povijest - podružnica za povijestSlavonije, Srijema i Baranje, Slavonski Brod. ISBN 953-6659-09-3.