Pilot (oblast)
Pilot (crsl. Пилоть; lat. Polatum; alb. Pult, Pulti, Pulat, Pulati) je istorijska oblast i drevna župa, koja je od kraja 12. vijeka bila u sastavu srednjovjekovne Srbije.[1]
Nalazila se na području između Skadra i planine Koritnik,[2] obuhvatajući porečje Velikog Drima, sjeverno od Arbanona. Krajem 10. ili početkom 11. vijeka, nakon vizantijskog osvajanja Skadra, potpala je pod nadležnost teme Drač. Srpski veliki župan Stefan Nemanja (1166—1196) osvojio je Pilot tokom svog pohoda na jug oko 1185. godine, nakon zauzimanja Zete (Duklje).[3][4]
Oblast se pominje u Hilandarskoj povelji Stefana Nemanje, uz napomenu da je Pilot zauzet od Arbanasa.[5] Bila je to važna regija srednjovjekovne Srbije, kroz koju je vodila mreža puteva između Zete i Metohije. Ruski diplomata i istoričar Ivan Jastrebov (1839—1894) označio je Pilot dio oblasti Dukađin.
Crkveno uređenje[uredi | uredi izvor]
Pilotska župa se nalazila na prostoru na kome su se vjekovima ukrštali uticaji istočnog i zapadnog hrišćanstva.
Tokom druge polovine 10. vijeka i prve polovine 11. vijeka, kada je na širem području oko Skadra došlo do privremene obnove vizantijske vlasti, na prostoru Pilota je stvorena pravoslavna Pilotska episkopija, koja se nalazila pod jurisdikcijom Dračke mitropolije.[6]
Kasnijim širenjem uticaja Rimokatoličke crkve, pravoslavnu Pilotsku episkopiju zamjenila je nova (rimokatolička) Pilotska biskupija, koja se od 1199. godine nalazila u sastavu Barske nadbiskupije.[7]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Škrivanić 1957, str. 323-332.
- ^ Škrivanić 1959, str. 87.
- ^ Kalić 1981, str. 258.
- ^ Komatina 2016b, str. 259-267.
- ^ Škrivanić 1957, str. 323.
- ^ Komatina 2016a, str. 68-73, 90, 124, 131.
- ^ Komatina 2016a, str. 144, 224-225.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Antonović, Miloš (2003). Grad i župa u Zetskom primorju i severnoj Albaniji u XIV i XV veku. Beograd: Istorijski institut.
- Elsie, Robert (2001). A Dictionary of Albanian Religion, Mythology and Folk Culture. London: Hurst & Company.
- Kalić, Jovanka (1981). „Borbe i tekovine velikog župana Stefana Nemanje”. Istorija srpskog naroda. 1. Beograd: Srpska književna zadruga. str. 251—262.
- Kovačević, Jovan (1967). „Od dolaska Slovena do kraja XII vijeka” (PDF). Istorija Crne Gore. 1. Titograd: Redakcija za istoriju Crne Gore. str. 279—444.
- Komatina, Ivana (2016a). Crkva i država u srpskim zemljama od XI do XIII veka. Beograd: Istorijski institut.
- Komatina, Predrag (2016b). „A od Arbanasa Pilot: Počeci političke istorije Albanaca”. Stefan Nemanja - prepodobni Simeon Mirotočivi: Zbornik radova. 1. Beograd: Institut za istoriju umetnosti. str. 259—267.
- Malović-Đukić, Marica (1991). „Pilot u srednjem veku”. Stanovništvo slovenskog porijekla u Albaniji. Titograd: Istorijski institut. str. 207—220.
- Mišić, Siniša, ur. (2010). Leksikon gradova i trgova srednjovekovnih srpskih zemalja: Prema pisanim izvorima. Beograd: Zavod za udžbenike.
- Škrivanić, Gavro A. (1957). „Oblast srednjovekovnog Pilota u XIV st.”. Istoriski časopis. 7: 323—332.
- Škrivanić, Gavro A. (1959). Imenik geografskih naziva srednjovekovne Zete. Titograd: Istoriski institut.