Sesalačka pećina
| Spomenik prirode Sesalačka pećina | |
|---|---|
 | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Sesalac |
| Opština | Sokobanja |
| Država | Srbija |
| Koordinate | 43° 41′ 53″ S; 21° 59′ 15″ I / 43.69804° S; 21.9875° I |
| Stepen zaštite | III |
| Staratelj | Zavod za zaštitu prirode Srbije |
| Zvanični veb-sajt | |
Sesalačka pećina je spomenik prirode spelološkog karaktera. Nalazi se u jugoistočnom delu Srbije, u selu Sesalac nedaleko od Sokobanje.
Lokacija
[uredi | uredi izvor]Sesalačka pećina nalazi se u istočnom delu Sokobanjske kotline u istočnoj Srbiji, kod sela Sesalac, po kome je dobila naziv i od koga je udaljena 2 km severno lokalnim seoskim putem ka selu Rujištu, u području između planina Rtanj i Slemen na obodu Timočkog masiva.[1] Do prirodnog dobra je najlakše doći sa regionalnog puta Sokobanja – Knjaževac, skretanjem severno kod Čitluka za sela Sesalac i Milušinac, odnosno na raskrsnici levo kroz selo Sesalac.[1] Pećini se može prići i sa Rtnja od prevoja Rašinac na putu Boljevac – Sokobanja, prema selu Rujište, a ispred sela južno nasutim putem dolinom Mađarske reke do Sesalca i pećine.[1] Spomenik prirode Sesalačka pećina je od Sokobanje udanjena 17 km, od Aleksinca 46 km, od Niša 80 km i od Beograda 245 km.[1]
Speleološke karakteristike
[uredi | uredi izvor]Prirodno dobro je između 590 i 650 metara nadmorske visine. Ulaz u veliki tunelski kanal je na 570 m, a izlaz (ili donji ulaz) na 567 m n.v. Osnovne morfološke celine prostora su: pećina sa sistemom kala poznate dužine 516 m, deo doline Zarvine reke, koja protiče kroz pećinu i padine okolnih visova Cerak i Vardište.[1] Ulaz u pećinu je velik, hodnici su osvetljeni u dužini od 200 m, prohodni 570 m. Poseduje travertinske kade, stalaktite i stalagmite. U jednom delu pećine se pojavljuje reka ponornica Zarvina, tunelima se može stići do jezgra pećine. Prostor oko pećine je uređen za izletovanje, klupama sa natkrovnicama, mestom za roštiljanje, izvorom pijaće vode i prilaznim stazama.
Životinjski svet
[uredi | uredi izvor]
Sesalačka pećina je poznata kao stanište velikog broja Slepih miševa, 2015. godine sprovedena su istraživanja tokom kojih je identifikovano prisustvo sledećih vrsta: evropski veliki večernjak, južni veliki večernjak, dugoprsi večernjak, evropski dugokrilaš, mali potkovičar i sredozemni potkovičar. U blizini pećine je potok sa pijaćom vodom koji je uređen za pripadnike ove vrste.[2]
Režim zaštite
[uredi | uredi izvor]Pokrenut je postupak zaštite prirodnog područja treće kategorije kao spomenika prirode "Sesalička pećina".[3][4] Pećina poseduje geodiverzitetska i biodiverzitetska obeležja, vrednosti od naučnog, estetskog, kulturnog i obrazovnog značaja. Zaštita se obavlja na osnovu studij Zavoda za zaštitu prirode Srbije, koji je predložio da upravljanje Spomenikom prirode "Sesalčka pećina" bude povereno Turističkoj organizaciji Sokobanje.
Istorijat istraživanja
[uredi | uredi izvor]Sesalačka pećina ima dugu tradiciju istraživanja (Cvijić, 1895) i stoga se može smatrati relativno dobro proučenim speleološkim objekatom.[1] Pećina je u literaturi zabeležena kao Sesalačka pećura (Cvijić, 1895).[1]
Turizam
[uredi | uredi izvor]Na području Spomenika prirode „Sesalačka pećina“, zastupljeni su vidovi izletničkog i manifestacionog turizma u masovnom obliku. Od 2016. godine svakog poslednjeg vikenda u julu organizuje se manifestacija „Sesalački kotlić”. Organizator manifestacije je UG „Sesalačka pećina”, a pokrovitelj manifestacije je opština Sokobanja.[5] Manifestaciju prate i sportska takmičenja i kulturno zabavni program.[6]
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ a b v g d đ e https://sokobanja.ls.gov.rs/wp-content/uploads/2023/02/Studija_zastite_Sesalacke_pecine.pdf
- ^ „Slepi miševi Sesalačke pećine”. Sokobanjsko Ekološko Društvo (на језику: српски). Приступљено 2022-12-21.
- ^ „Zavod za za zaštitu prirode Srbije” (на језику: српски). Приступљено 2022-12-21.
- ^ „Сесалачка пећина код Сокобање постаје споменик природе” (на језику: српски). Приступљено 2024-7-12. Проверите вредност парамет(а)ра за датум:
|access-date=(помоћ) - ^ https://sokobanjapress.com/u-nedelju-sesalacki-kotlic/
- ^ http://asrbija.com/dogadjaj-s%D0%B5s%D0%B0l%D0%B0cki-kotlic-26654
Literatura
[uredi | uredi izvor]- Petrović, Jovan (1976). Jame i pećine SR Srbije. Beograd: Vojnoizdavački zavod. COBISS.SR 1024039040.
Spoljašnje veze
[uredi | uredi izvor]- Zavoda za zaštitu prirode Srbije Arhivirano na sajtu Wayback Machine (21. decembar 2022)
- Zvanični sajt Sokobanje
