Simeun Grozdanić
| Simeun Grozdanić | |
|---|---|
| Lični podaci | |
| Datum rođenja | 15. februar 1896. |
| Mesto rođenja | Švica kod Otočca,  Austrougarska |
| Datum smrti | 21. jul 1972. (76 god.) |
| Mesto smrti | Beograd,  SFRJ |
Dr Simeun Simo Grozdanić (Švica kod Otočca, 15. februar 1896 — Beograd, 21. jul 1972) bio je srpski zoolog, univerzitetski profesor, direktor Karlovačke gimnazije i dekan Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu.
Biografija[uredi | uredi izvor]
Detinjstvo i mladost[uredi | uredi izvor]
Otac Stanko bio je šumar, a majka Anka domaćica. Osnovnu školu završio je u rodnom mestu, a tri razreda više građanske škole u Otočcu. Gimnaziju je pohađao u Sremskim Karlovcima (od 1909) i Senju, gde je završio peti, šesti i verovatno sedmi razred.[1]
Prvi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Pošto je izbio Prvi svetski rat mobilisan je u austrougarsku vojsku, i na jesen 1915. poslat na Istočni front u Galiciju. Dezertirao je i prebegao na rusku stranu. Sredinom proleća 1916. našao se u Odesi, gde je pristupio Prvoj srpskoj dobrovoljačkoj diviziji. Pošto je korpus prebačen na front u Dobrudži (između Bugarske i Rumunije) Grozdanić je ranjen u vojnim operacijama koje su usledile. Decembra 1916. dodeljen mu je čin potporučnika, vodnika u 3. četi 3. bataljona 3. pešadijskog puka. Sa jedinicom je početkom 1918. prebačen na Solunski front.[2] Osmi razred gimnazije završio je u Volosu, u Grčkoj (1918).[1]
Međuratni period[uredi | uredi izvor]
Nakon demobilizacije upisuje studije prirodnih nauka u Zagrebu. Na Beogradski univerzitet prešao je 1919, da bi 1922. diplomirao. Odmah se zaposlio kao asistent u Zoološkom zavodu u Beogradu, ali je ubrzo prešao u Karlovačku gimnaziju za profesora biologije. Posvetio se pčelarstvu, uredio je školski pčelinjak, osnovao Đačko društvo prijatelja prirodnih nauka, pokrenuo stvaranje Jugoslovenskog pčelarskog društva (1929) i honorarno predavao pčelarstvo u Karlovačkoj bogosloviji. Doktorirao je u Beogradu 1931. sa disertacijom Ponašanje radilica domaće pčele.[3] U Novom Sadu je 1937. učestvovao u osnivanju pčelarskog društva „Vojvodina”, i bio je prvi urednik njegovog glasila Vojvođanski pčelar (1938-1941).[4]Školske 1939/40. bio je direktor Ženske učiteljske škole u Novom Sadu, a potom je istu funkciju obavljao u Karlovačkoj gimnaziji.[1]
Drugi svetski rat[uredi | uredi izvor]
Po agresiji Nemačke na Kraljevinu Jugoslaviju, i raspada države koji je usledio Grozdanić se obreo u Nezavisnoj državi Hrvatskoj, pošto je Srem postao deo NDH. Ustaše su ga uklonile sa funkcije direktora gimnazije, da bi 1942. bio zatočen u logoru u Sremskoj Mitrovici zbog saradnje sa pokretom otpora. Uspeva da pobegne i prelazi u Srbiju pod nemačkom okupacijom. Boravi u Beogradu, Vrnjačkoj Banji i Aranđelovcu. Ponovo je uhapšen 1943. zbog saradnje sa partizanima. Zatvoren je u Kragujevcu, prebačen u logor na Banjici, i na kraju upućen na prinudni rad u Nemačku. Ponovo uspeva da pobegne i pridružuje se partizanima u Sloveniji.[1]
Period nakon Drugog svetskog rata[uredi | uredi izvor]
Godine 1945. postavljen je za direktora Voćarsko-pčelarske stanice u Novom Vrbasu. Za vanrednog profesora zoologije na Filozofskom fakultetu u Beogradu izabran je 1946. godine. Na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu bio je redovni profesor (1956-1964)[1] i rektor (1956-1958).[5]
Penzionisan je 1964. godine.[1]
Smrt[uredi | uredi izvor]
Poginuo je u saobraćajnoj nesreći. Sa suprugom Jelenom (rođ. Živanović) imao je sina Stanka, pravnika, i ćerku Vladislavu, farmaceuta.[1]
Naučni rad[uredi | uredi izvor]
Radove je objavljivao u hrvatskom prirodnoslovnom časopisu Priroda (1926-1947), Kulturno-privrednom pregledu (1941), Zborniku Matice srpske za prirodne nauke (1959, 1961, 1963), Glasniku Prirodnjačkog muzeja (1965-1973)[6], Letopisu Matice srpske i Pčelaru. Proučavao je životinje u prirodnim uslovima, primenjujući tako ekološki metod u zoopsihologiji. Značajan doprinos dao je i darvinizmu.[1]
Bibliografija[uredi | uredi izvor]
- Iz života pčela (Sremski Karlovci, 1930)
- Ponašanje radilica domaće pčele (Apis Mellifica) prema izvorima hrane (Sremski Karlovci, 1931)
- Osnovi praktičnog pčelarstva (Novi Sad, 1935)
- Pčelinja paša (Sremski Karlovci, 1938)
- Planinarstvo i živi svet Fruške gore (Novi Sad, 1941)
- Naše pčelarstvo (Beograd, 1947)
- Problemi darvinizma (Beograd, 1952)
- Borba i uzajamna pomoć u biljnom i životinjskom svetu: kritika maltuzijanstva (Beograd, 1954)
- Zaštita prirodnih retkosti naše zemlje (Beograd, 1954)
- Iz ptičjeg sveta Deliblatskog peska (Beograd, 1955)
- Društveni život životinja (Beograd, 1957)
- Dvomatični sistem pčelarenja (Beograd, 1962)
- Nova posmatranja na nekim vrstama roda Halictus (Hymenoptera) prilog poznavanju filogenetskog postanka pčelinje porodice (Beograd, 1966)
- Filogenetski postanak pčelinje porodice (Beograd, 1971)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g d đ e ž Srpski biografski rečnik knjiga 2, V-G. Novi Sad: Matica srpska. 2006. str. 818—819.
- ^ Uzelac, Dušan (2008). Srbi Like kao dobrovoljci u Prvom svetskom ratu: solunski dobrovoljci. Beograd: Beoknjiga. str. 182.
- ^ „Doktori nauka na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Beogradu”. arhiva.unilib.rs.
- ^ „Vojvođanski pčelar: organ Centralnog pčelarskog društva "Vojvodina"”. plus.sr.cobiss.net. Arhivirano iz originala 10. 03. 2022. g.
- ^ Sto godina Filozofskog fakulteta. Beograd. 1963. str. 866.
- ^ „RADOVI ŠTAMPANI U GLASNIKU PRIRODNJAČKOG MUZEJA, SERIJA B”. www.nhmbeo.rs. Arhivirano iz originala 19. 04. 2017. g. Nevalidan unos
|dead-url=dead(pomoć)