Filip Dobrečić
Filip Dobrečić (Bar) bio je srpski diplomata. On je bio brat barskog nadbiskupa i primasa srpskog, Nikole Dobrečića.
Maturirao je u Rimu 1907, ispite iz francuske književnosti položio je u Ruanu na Seni 1910. godine. Bio je pitomac italijanske kraljice Jelene Savojske. Za vrijeme studiranja objavljivao je propagandne tekstove u stranoj štampi u korist crnogorskih državnih i nacionalnih interesa. Stekao je doktorat u Rimu, 1911, iz oblasti političkih i diplomatskih nauka.[1]
Diplomatska karijera[uredi | uredi izvor]
Jula godine, kao poliglota imenovan je za sekretara Ministarstva spoljnih poslova Kraljevine Crne Gore. Izabran je za poslanik Crnogorske Narodne Skupštine 1913, i tu dužnost je obavljao do okupacije 1916. godine. U balkanskim ratovima je učestvovao kao vojni obveznik činovničkog reda. Bio je dobrovoljac u Primorskog odredu Barskog bataljona, od 1. avgusta do kraja septembra 1914. godine. Potom je radio kao sekretar Ministarstva spoljnih poslova, te činovnik Presbiorao Ministarstva vojnog Kraljevine Crne Gore, do 20. januara 1916. godine. Imenovan je 1917. godine za generalnog konzula Crne Gore u Brindiziju. Do 1918. godine nalazio se u crnogorskoj diplomatskoj službi. Njegov prijem u službu Ministarstva inostranih dela Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca predložio je Milenko Vesnić, a podržao Nikola Pašić, tokom aprila i juna 1919,[2] ali je postavljen za sekretara tek 29. decembra 1920. godine.[3] Njegova želja je bila da bude postavljen za sekretara u nekom od poslanstava u Vašingtonu, Londonu, Parizu ili Briselu, ili nekom od konzulata u SAD, Velikoj Britaniji, Argentini ili Belgiji. Premešten je u Pečuj, februara 1922, sa zadatkom da otvori tamošnji Konzulat Kraljevine SHS.[4] Unapređen je u generalnog konzula ukazom od 1. marta 1923. godine. Donet je ukaz o njegovom premeštaju za generalnog konzula u Rijeci 30. juna 1924. godine.[5] Međutim, posle formiranja vlade Ljubomira Davidovića 9. oktobra 1924, Filip Dobrečić je penzionisan usled stranačkih netrpeljivosti ili postojećih optužbi o koruptivnim radnjama.[6]. Formiranjem nove vlade Nikole Pašića, Dobrečić je reaktiviran i premešten u Rijeku sa zadatkom da otvori tamošnji Generalni konzulat, 28. novembra 1924. godine. Novu dužnost je preuzeo tokom januara 1925. godine. [5] [7] Jugoslovenska dijaspora je visoko cenila njegov rad, jer je lako spoznao lokalni mentalitet, a svojim taktičnim nastupom prema italijanskim vlastima uspeo je da obnovi rad Narodne čitaonice koja je godinama bila zatvorena.[8] </ref> [9] Međutim, formiranjem vlade Velimira Vukićevića, u kojoj su demokrate držale resor MID-a na čelu sa Vojislavom Marinkovićem, položaj Filipa Dobrečića u diplomatskoj i konuzlarnoj službi ponovo se pogoršao, i on je po drugi pit penzionisan ukazom od 31. marta 1928. godine. Potom se nastanio u Beogradu.[5]
Filip Dobrečić je prihvatio predlog Milana Stojadinovića da bude rekativiran u službi i postavljen za poslanika u Santijago de Čileu, tokom avgusta 1938, ukaz je potpisan početkom septembra. Preuzeo je novu dužnost januara 1939. godine. Filip Dobrečić je ponovo penzionisan posle pada vlade Milana Stojadinovića, 14. avgusta iste godine.[5]
Polemike oko ujedinjenja Srbije i Crne Gore 1918. godine[uredi | uredi izvor]
Tvrdnju Andrije Radovića da Crna Gora vodi separatističku politiku, opovrgavao je u jednom tekstu, dok je bio činovnik crnogorskog Ministarstva inostranih djela. Dobrečić objašnjava da u crnogorskoj vladi nema separatista, jer se separatistima ne mogu smatrati oni koji rade u korist zajedničkih interesa, tj. u korist jedinstva Crne Gore i Srbije. Separatisti su, prema njegovom mišljenju, upravo oni koji iz sebičnih i ličnih interesa rade na razdoru između dvije države. Kao jednog od tih separatista, Dobrečić označava Andriju Radovića, budući da način na koji on propagira ujedinjenje doprinosi nacionalnom razdoru, a ne jedinstvu. Ne sporeći da je svesrpsko ujedinjenje na srcu svakom poštenom čovjeku, i da je Crna Gora pobornik takvog ujedinjenja, Dobrečić smatra da je rasprava o tom pitanju, u trenutku kada se i jedna i druga država nalaze u ropstvu, neprimjerena. On zato predlaže da se o ujedinjenju raspravlja tek kada dvije kraljevine povrate svoju slobodu. Istovremeno, Dobrečić ističe i da je pitanje ujedinjenja Crne Gore i Srbije - njihovo unutrašnje pitanje, tako da nijedan neoficijelni činilac, pa ni Radovićev Odbor za narodno ujedinjenje, nema legitimitet da vodi akciju za ujedinjenje. Prema njegovom mišljenju, to unutrašnje pitanje, koje se u ovom slučaju tiče državnog statusa Crne Gore, rješavaće crnogorski narod i njegovo zakonito predstavništvo. [10]
Porodične prilike[uredi | uredi izvor]
Oženio se Elmirom, ćerkom ljekara Kolomana Germana, u Zagrebu 1929. godine. Poslije Drugog svjetskog rata živio je u Zagrebu.[5]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Cetinjski vjesnik od 6. jula 1911 br.52, Doktorirao je na Fakultetu političkih i pravnih nauka, ukucati br. str. 215. Cetinje. 1911.
- ^ Arhiv Jugoslavije, Fond Ministarstva inostranih poslova Kraljevine Jugoslavije (334), kutija 150, jedinica opisa 473 personalni dosije Filipa Dobrečića
- ^ „Ukaz od 29. decembra 1920.”. Službene novine Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Br. 46, God. III (Državna štamparija): 1. 1. mart 1921.
- ^ Mićić, Srđan (2018). Od birokratije do diplomatije. Istorija jugoslovenske diplomatske službe 1918-1939. Beograd: Institut za noviju istoriju Srbije. str. 237, 238, 272, 273, 358. ISBN 978-86-7005-149-2.
- ^ a b v g d AJ, f. 334, k. 150, j. o. 473
- ^ Mićić, S. Od birokratije do diplomatije. str. 323.
- ^ Jovović, Ivan (2012). Šimun Milinović nadbiskup Barski. str. 236. (PDF). Matica crnogorska.
- ^ „„Na Rijeci se svečano otvara, 15. januara, naša narodna čitaonicaˮ”. Vreme. 14. januar 1927.
- ^ „"Projmene u generalnom konzulatu naše Kraljevine u Rijeci"”. Novi list. 28. april 1928.
- ^ Andrijašević, Živko (pristupljeno 19.12.2016). Srpstvo u Crnoj Gori, poglavlje: Državna ideologija u doba egzila i stvarni ciljevi - u nesaglasju. Proverite vrednost paramet(a)ra za datum:
|date=(pomoć)