Hugo Isak Buli
| Hugo Isak Buli | |||
|---|---|---|---|
 Hugo Buli | |||
| Lični podaci | |||
| Datum rođenja | 14. decembar 1875. | ||
| Mesto rođenja | Beograd, Kneževina Srbija | ||
| Datum smrti | 1941/42. | ||
| Mesto smrti | Beograd, Nedićeva Srbija | ||
| Zanimanje | trgovac | ||
Hugo Isak Buli (Beograd, 14. decembar 1875 – Beograd, 1941/42) bio je trgovac i utemeljitelj fudbala u Srbiji.
Poreklo[uredi | uredi izvor]
Beogradska porodica Buli pripadala je zajednici Sefardskih Jevreja. Početkom 20. veka ubrajali su se među najbogatije beogradske porodice. Prvi istaknuti član porodice Buli bio je otac Huga Bulija, Jedidija Edija Buli. Po zanimanju je bio trgovac i bankar, a vršio je i funkciju predsednika Jevrejske sefardske opštine od 1897. do 1907. godine. Pored toga bio je imenovan i za poslanika Narodne skupštine, a poslaničko imenovanje kasnije je preneto na njegovog brata Davida. Osnovao je banku koju je kasnije preuzeo njegov najstariji sin Bencion. Jedidija Edija Buli zaslužan je za širenje trgovinskih veza Srbije sa inostranstvom. Godine 1880. i 1882. bio je prvi Jevrejin među četrdeset članova skupštine, imenovanih od strane kneza Milana Obrenovića. Uživao je poštovanje kako vladara iz dinasteje Obrenović, Tako i Karađorđevića. Za svoj doprinos razvoju Srbije dobio je brojna odlikovanja.
Njegova supruga Merkuša Buli bila je jedna od osnivačica Jevrejskog ženskog društva i bila njegova predsednica u periodu od 1894. do 1912. godine.
Osim Huga, i ostali sinovi Edije Bulija ostavili su značajan doprinos u mnogim sferama srpskog društva: Politici, trgovini, bankarstvu, medicini, sportu, hotelijerstvu.
Bencion Buli bio je bankar, narodni poslanik u Skupštini Srbije i dobrotvor. Veliki doprinos dao je u srpskom bankarstvu i trgovini. Tokom prvog svetskog rata sopstvenim sredstvima osnivao je prihvat srpskih izbeglica u Nišu, Skoplju i Solunu. Za svoj doprinos u mnogim sferama srpskog društva višestruko je odlikovan. Jedan park na Dedinju, u beogradskoj opštini Savski Venac, nosi njegovo ime.[1]
Moric Buli bio je lekar bakteriolog. Na poziv vlade Srbije učestvovao je u suzbijanju kuge u selu Urovci kod Obrenovca, u proleće 1910. godine. Iste godine učestvovao je u formiranju bakteriološke službe u Beogradu. Tokom balkanskih ratova radio je kao lekar poljske bolnice Drinske divizije. u Drugom balkanskom ratu zarobljen je u Đevđeliji zajedno sa svojim bolesnicima. U Prvom svetskom ratu je kao bolnički bakteriolog učestvovao u suzbijanju pegavog tifusa u Nišu. Posle rata zalagao se za izgradnju savremenog vodovoda u Beogradu. Zahvaljujući njegovom angažovanju podignuta je bakteriološka laboratorija za ispitivanje vode. Na osnovu njegovih nacrta izgrađen je Dezinsekcioni zavod u Beogradu.
Žak Buli bio je poznati beogradski trgovac i hotelijer. Bio je vlasnik hotela „Rojal” u ulici Kralja Petra 56. Njegov sin Moni de Buli bio je pesnik, novinar i književni kritičar. Nalazio se među osnivačima novih književnih pokreta, pesničkih proglasa i publikacija. Posle Prvog svetskog rata otišao je u Pariz, gde je ušao u krug najpoznatijih francuskih nadrealista. Po povratku u Beograd, 1926. je sa Ristom Ratkovićem pokrenuo časopis „Večnost”, koji je zastupao ideje nadrealista. Vrativši se u Pariz postaje član mnogih avangardnih grupa i pokreće više časopisa. Posle smrti roditelja u holokaustu prestao je da se bavi umetnošću.[2]
Biografija[uredi | uredi izvor]
Hugo Isak Buli je rođen 14. decembra 1875. godine, u Beogradu, u jevrejskoj porodici. Otac Edi, poznati trgovac, umro u Beogradu 1907, majka Merkuša - Merkada, umrla 1934. godine.
Po završetku srednjoškolskog obrazovanja u Beogradu, studije je nastavio u Berlinu, u Nemačkoj. Tu je igrao fudbal za klub „Germanija”. Uz diplomu, kao suvenir sa studija, po povratku u Beograd, u proleće 1896. godine, doneo je prvu fudbalsku loptu, želeći da omladinu zainteresuje za fudbal, sve popularniju igru u Evropi.[3]
U Beogradu se učlanio u gimnastičko društvo „Soko” i sa prijateljima osnovao Loptačku sekciju, 12. maja 1896. godine. Prva utakmica odigrana je u blizini Nebojšine kule ispod Kalemegdana, 19. maja. Igrom su rukovodili Gustav Fejfar i Hugo Buli, pred oko pedeset gledalaca. Među onima koji su tog dana bili na terenu su i Andra Nikolić, Velizar Mitrović, Radivoje Novaković, Milorad Maksimović, Petar Mirković, Dragomir Borisavljević.[4] To je zvaničan datum početka fudbalske igre u Srbiji.
Tri godine kasnije, Hugo Buli predložio je osnivanje „Prvog srpskog društva za igru loptom” koje se izdvojilo iz Sokola i koje je formirano na Osnivačkoj skupštini 1. maja po starom, tj. 14. maja 1899. godine, po novom kalendaru. U Hajd parku napravljeno je i prvo igralište na kome je tri nedelje kasnije odigrana i prva utakmica, između dva tima novoosnovanog društva.
Hugo Buli ubijen je u logoru na Sajmištu 1941/42.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Gde se nalazi park Bencion Buli ?”. Dobro jutro Beograde. Arhivirano iz originala 05. 05. 2021. g. Pristupljeno 5. 5. 2021.
- ^ Rožman 2017
- ^ Gaon, Aleksandar; Darvaš, Andrija; Kovač, Teodor; Panić, Barbara; Petaković, Jelena; Radovanović, Aleksandar; Rafailović, Aleksandar; Račić, Nikola; Spasojević, Tamara (2011). Znameniti Jevreji Srbije: biografski leksikon (na jeziku: srpski). Beograd : Savez jevrejskih opština Srbije. str. 47—48. ISBN 978-86-915145-0-1. Arhivirano iz originala 02. 03. 2021. g. Pristupljeno 26. 03. 2021.
- ^ „Veliki jubilej u senci krize: 100 godina FS Beograda”. Sportklub (na jeziku: srpski). 2020-03-29. Pristupljeno 2021-03-26.