Crkva Svetog Đorđa u Osmakovu
| Crkva Svetog Đorđa u Osmakovu | |
|---|---|
 Pročelje crkve | |
| Opšte informacije | |
| Mesto | Osmakovo |
| Opština | Pirot |
| Država |  Srbija |
| Vreme nastanka | 15. vek |
| Stepen zaštite | Spomenik kulture |
| Nadležna ustanova za zaštitu | Zavod za zaštitu spomenika kulture |
| www | |
Crkva Svetog Đorđa u Osmakovu jedna je od crkava u sastavu Arhijerejskog namesništava Pirotskog u Eparhiji niškoj. Najverovatnije je podignuta u 15. veku, na starijem kultnom mestu. Ne zna se ko je njen ktitor.[1][2]
Položaj[uredi | uredi izvor]
Crkva se nalazi između ogranaka Svrljiških planina, u planinskom području Visoka, koje sa nalazi u središnjem delu ponišavlja u selu Osmakovo sastavljenom iz više mahala i zaseoka, na 7 km severozapadno od sela Crnoklište, 15 km istočno od Bele Palanke i 25 km severozapadno od Pirota na starom banovinskom putu.
Administartivno crkva pripada opštini Pirota u Pirotskom okrugu, a crkveno Arhijerejskom namesništvu Pirotskom.
- Geografski položaj
- Severna geografska širina: 43° 16′ 34"
- Istočna geografska dužina: 22° 25′ 19"
- Nadmorska visina: 486 m
Stepen zaštite[uredi | uredi izvor]
Crkva kao značajni svedok istorije ima status spomenika kulture, i stavljena je pod zaštitu 1974. godine.[3]
Arhitektura i freskodekoracija[uredi | uredi izvor]
Crkva je jednostavna jednobrodna građevina podignuta na starijem kultnom mestu o čemu svedoči fragmenti kasnoantičke plastike. Zasvedena je polubličastim svodom. Na istoku ima oltarsku apsidu koja je i spolja i iznutra polukružnog oblika.[1]
Svetlost u unutrašnjost crkcu ulazi kroz kroz tri prozora na istočnoj severnoj i južno strani. Na zapadnoj strani je ulaz iznad kojeg je izbočeni polukružni luk kao jedini dekorativni element. Spolja je omalterisan i okrečena.[1]
Na unutrašnjim zidovima nalaze se ostaci fresaka, među kojima se raspoznaju Blagovesti na istočnom zidu, Pričešće apostola hlebom i vinom u konhi apside. Na južnom zidu vidljive su prestave: Rođenje Hristovo, Krštenje i Lazarevo vaskrsenje. Na zapadnom zidu nazire se Bogorodičino uspenje. Ciklus Velikih praznika od stojećih figura odvajao je friz medaljona sa poprsjima svetitelja. Prema stilskim i ikonografskim odlikama, najverovatnije da očuvani živopis potiče iz prvih decenija 17. veka, kada je verovatno i crkva prvi put i oslikana.[1]
Galerija[uredi | uredi izvor]
Deo oltara sa ostacima freskodekoracije
Izvori[uredi | uredi izvor]
- ^ a b v g Grupa autora, Kulturna riznica Srbije, Izdavačka zadruga Beograd, Novinsko izdavački centar Vojska, Beograd, 2001;374—375
- ^ Damir Gazetić (2009) Srednjovekovni manastiri i crkve Ponišavlja
- ^ Crkva Svetog Đorđa u Osmakovu Veb stranica — Saborna crkva pirot 2013—2017.
