Crkva brvnara u Romanovcima
| Crkva brvnara u Romanovcima | |
|---|---|
| Crkva brvnara Svetog Nikole | |
 Crkva brvnara u Romanovcima. | |
| Osnovni podaci | |
| Tip | Crkva |
| Jurisdikcija | Srpska pravoslavna crkva |
| Eparhija | Eparhija banjalučka |
| Osnivanje | 18. vijek |
| Posvećen | Sveti Nikola |
| Arhitektura | |
| Stil | brvnara |
| Nivo značaja | Nepokretno kulturno dobro Republike Srpske |
| Lokacija | |
| Mesto | Romanovci |
| Država |  Republika Srpska |
| Koordinate | 44° 57′ 41.63″ N 17° 15′ 42.53″ E / 44.9615639° S; 17.2618139° I |
  Crkva brvnara u Romanovcima Crkva brvnara u Romanovcima na karti Bosne i Hercegovine | |
Crkva brvnara Svetog Nikole je hram Srpske pravoslavne crkve koji se nalazi u Romanovcima u opštini Gradiška Republici Srpskoj. Pripada eparhiji banjalučkoj. Posvećena je Svetom Nikoli. Nacionalni je spomenik Bosne i Hercegovine.
Prošlost[uredi | uredi izvor]
Prema popisu Banjalučke eparhije iz 1911. godine, na prostoru Bosanske krajine bilo su 83 crkve brvnare.[1] Crkva u Romanovcima se može datirati u 18. vijek prema svojim karakteristikama, po svom obliku, skromnim dimenzijama, činjenici da nema oltarsku apsidu. Ova tvrdnja dobija na značaju kada se uzme u obzir da je antiminis osvećen u vrijeme mitropolita Pavla Nenadovića (1749-1766). Datumi koji se mogu primijetiti na crkvi su godina urezana na ulaznim vratima u crkvu 1812 i 1815. godina urezana na dverima. Ti datumi svjedoče, predstavljaju vrijeme jedne od popravki hrama.[2]
Po narodnoj legendi crkva je stara i do 400 godina. Predanje kaže da je bilo neko jezerce na mjestu crkve, kad je narod tražio dozvolu da gradi crkvu. Turci su dali to jezerce, kao mjesto na kome se može sagraditi crkva. Tada su muškarci donjeli kamenje, a žene zemlju u pregačama, te je tako jezero zatrpano. Druga predanje se nadovezuje na prvo i ono kaže da su Turci nakon brojnih molbi okolnih Srba, dozvolili gradnju crkve isključivo u jednom danu, a za mjesto gradnje odredili su upravo to jezerce. Kada su srpski graditelji poranili u jutarnjim satima, jezerce je preko noći nestalo.[3]
Odlike hrama[uredi | uredi izvor]
Crkva je pravougaone osnove, široka je četiri i dugačka sedam metara. Građena je od debelih hrastovih dasaka. Mjesto prozora urađeno je nekoliko proreza među brvnima. Pod crkve je načinjen od nabijene zemlje.[4] Kostur crkve i njeni zidovi su istovjetani kao i kod crkve brvnare u Javoranima. Unutrašnji dio crkve podjeljen je ikonostasom na oltarski dio i prostor naosa. Na ulazu hrama podignut je hor sa stepenicama. Carske dveri su izrađene su od borovog drveta, vjerovatno početkom 19. vijeka. Rad su nepoznatog domaćeg majstora, a na njima je upisano više imena priložnika.[2]
Knjige[uredi | uredi izvor]
Nekada su seu crkvi nalazile dvije stare štampane knjige, službenik štampani u Budimu 1700. godine, i psaltir štampan 1838. godine. Službenik je bio vlasništvo sveštenika Pavla Brankovića, što se vidi po zapisu iz 1855. godine. Dok je psaltir pripadao sveštenika Mihajlu Novkoviću.[2]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Galerija[uredi | uredi izvor]
.jpg)
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Šematizam Pravoslavne srpske mitropolije banjalučko–bihaćke za godinu 1911, Banjaluka, 1912.
- ^ a b v KONS:Crkva brvnara posvećena sv. Nikoli u Romanovcima, graditeljska cjelina
- ^ Srpska dijaspora: Čudno ali istinito, hram sv. oca Nikolaja u Romanovcima
- ^ Ševo 2004, str. 140.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Ševo, Ljiljana (2004). Kulturna baština Republike Srpske. Novi Sad: Pravoslavna reč. ISBN 978-86-7530-116-5.
